n типті жартылай өткізгіштерде электр тогын негізінен - электрондар (негізгі емес – кемтіктер) тасымалдайды;
p типті жартылай өткізгіштерде электр тогын негізінен - кемтіктер (негізгі емес – электрондар) тасымалдайды.
Электрод – зарядталған металл пластина Катод – теріс зарядталған металл
Анод – оң зараядталған металл Катод сәулелері – электрогдар ағыны
Т ермоэлектрондық эмиссия – қыздырғанда металдан (катодтан) электрондардың ұшып шығуы
Диод – электр сигналын түзеткіш құрал (катод және анод)
Транзистор - электр сигналын күшейткіш құрал
(База, коллектор, эмиттер)
Магниттік қасиеттеріне байланысты үшке бөлінеді:
1) Ферромагнетик - μ>>1 2) Парамагнетик - μ>1 3) Диамагнетик - μ<1
Вакумда (ауада) μ=1. – ортаның магнит өтімділігі.
Параллель екі тогы бар өткізгіш өзара магниттік әсерге түседі (Ампер заңы). Егер токтар бір бағытта жүрсе, онда параллель өткізгіштер бір-біріне тартылады. Егер токтар қарама-қарсы бағытта жүрсе, онда параллель өткізгіштер бір-бірінен тебіледі.
Магнит өрісі тогы бар өткізгіш немесе қозғалыстағы заряд айналасында пайда болады.
1 . Магнит өрісі өзіне енгізілген қозғалыстағы зарядқа күшпен әсер етеді. Ол күш Лоренц күші деп аталады. мұндағы: - мен векторларының арасындағы бұрыш. Лоренц күшінің бағыты сол қол ережесімен анықталады.
2. Магнит өрісі өзіне енгізілген тогы бар өткізгішке күшпен әсер етеді. Ол күш Ампер күші деп аталады. мұндағы: - мен ток бағыты арасындағы бұрыш. Ампер күшінің бағыты сол қол ережесімен анықталады.
Магнит өрісінің күштік сипаттамасы индукция векторы деп аталады.
Бағыты оң бұрғы ережесімен анықталады.
Магнит өрісінің күш сызықтары әрбір нүктесіне жүргізілген жанаманың бағыты сол нүктедегі индукция векторымен бағыттас болатын сызық. Магнит өрісінің күш сызықтары тұйықталған. Күш сызықтары тұйық өріс құйынды өріс деп аталады.
Магнит ағыны - контурды қиып өткен күш сызықтарының саны.
мұндағы: - векторы мен контурға тұрғызылған нормаль арасындағы бұрыш.
Магнит ағыны ток шамасына тура пропорционал.
Мұндағы: - индуктивтілік деп аталатын пропорционалдық коэфициент .
Егер зарядталған бөлшек магнит өрісінің күш сызықтарына перпендикуляр енсе, онда Лоренц күшінің әсерінен зарядталған бөлшек шеңбер сызады.
Шеңбердің радиусы: айналу периоды:
Жиілігі:
Егер зарядталған бөлшек магнит өрісінің күш сызықтарына бұрышпен енсе, онда зарядталған бөлшек спираль (винт) траектория бойымен қозғалады.
Т ұйық контурды уақыт бойынша өзгеретін магнит ағыны қиып өткенде контурда токтың пайда болуы – электромагниттік индукция құбылысы деп аталады (Фарадей). Пайда болған ток индукциялық ток деп аталады. Индукциялық ток бағыты Ленц ережесімен анықталады. Ленц ережесі: индукциялық ток өзінің магнит өрісімен өзін тудырушы сыртқы магнит өрісіне қарсы әсер етеді.
1>
Достарыңызбен бөлісу: |