Қосымша 1
-
Эвакуацияның басталу уақытының мәні tнэ өрт ошағының қабаты үшін 0,5 мин.тең алынуы тиіс. Қалған қабаттар үшін эвакуацияның басталу уақытының мәні tнэ кесте П4.1 бойынша анықталуы керек.
Кесте П4.1
рет №
|
Ғимарат жайдың өрт қауіптілігінің дәрежесі және халықтың сипаттамасы
|
Эвакуацияның басталу уақытының мәні
tнэ, мин.
|
Хабарландыру және адамдарды эвакуациялауды басқару жүйелерімен жабдықталған ғимараттар
|
Хабарландыру және адамдарды эвакуациялауды басқару жүйелерімен жабдықталмаған ғимараттар
|
III –V типті
|
I-II типті
|
|
1
|
Ұзақ уақыт тұрып келген тұрғын үйлер. Тұрғындар ұйқыда болуы мүмкін, эвакуациялық жолдар мен шығу орындарының құрылымымен таныс (Ф1.3, Ф1.4)
|
4
|
6,0
|
9,0
|
2
|
Қонақ үйлер және т.б. Тұрғындар ұйқыда болуы мүмкін, эвакуациялық жолдар мен шығу орындарының құрылымымен жеткілікті түрде таныс емес (Ф1.2)
|
2,0
|
3,0
|
6,0
|
3
|
Ойын-сауық, мәдени-ағарту және халыққа қызмет көрсету мекемелері (Ф2, Ф3). Келушілер сергек күйде, бірақ эвакуациялық жолдар мен шығу орындарының құрылымымен таныс болмауы мүмкін.
|
1
|
3,0
|
6,0
|
4
|
Азаматтық және кадрлар даярлау мекемелері (Ф4). Келушілер сергек күйде және эвакуациялық жолдар мен шығу орындарының құрылымымен жақсы таныс.
|
1,5
|
3,0
|
6,0
|
2. Есептік эвакуация схемасы жеке орындалған немесе, тапсырма жоспарына салынуы мүмкін схема түрінде болады, онда мыналар көрсетіледі:
– бастапқы учаске-көздердегі (жұмыс орындарының, жабдықтардың, кресло қатарларының және т.б.) адамдардың саны;
– олардың қозғалысының бағыты (маршруты);
– жол учаскелерінің геометриялық параметрлері (ұзындығы, ені) және жол учаскелерінің түрлері.
Есептік схемада эвакуация жолдарына қойылатын талаптарға жауап беретін жолдар ғана ескеріледі.
Жолдың бастапқы учаскесіндегі адамдар санын қарап, олардың қоғалыс бағытын анықтау керек. Бағытты эвакуацияланушы адамдар таңдайды деп болжамдау күрделі және толық көлемде шешілмейтін міндет болып табылады. Эвакуация кезінде адамдардың бағытты (маршрутты) таңдауында байқалған мынадай ережелер белгіленген:
1) ғимаратқа кірген жолмен шығу;
2) түтінді коридор арқылы шыға алатын болса да, жану алаңына жақын жүру жолына бармау;
3) персоналдың әсері. Қоғамдық ғимараттарда, әдетте, келушілер өрт кезінде персоналдың нұсқауларын, тіпті олар оңтайлы болмаса да, тыңдайды;
4) бірінші қабаттан эвакуация кезінде – ашық, дала көрініп тұрған шығу орындарына қарай жүру;
5) көрермен залы орналасқан қабаттан шығу жолын таңдауды сипаттайтын күрделі логистикалық тәуелділік, (қара с. П4.5);
6) өзге де осындай жағдайларда – жақын шығу орнына қарай жүру.
Одан бөлек, қолда бар деректер бағытты таңдаудың факторы - жеке автомобилін қойған жер, отбасы мүшелерінің кездесу орны т..с.с. болуы мүмкін екендігін көрсетеді. Жолдың енін анықтау адамдардың «шексіз» енді учаске, мысалы вестибюль арқылы шығуы кезінде қиындық тудырады. Мұндай жағдайда лектің ені (b) адам санына (N) және учаскенің ұзындығына (l) байланысты болады: b = 4 м болғанда N < 100 адам. и l ≤ 6 м; b = 6 м – қалған жағдайда.
С ур. П4.1. Баспалдақ бойынша жолдың есептік ұзындығы:
а – екімаршты баспалдақ; б – үшмаршты баспалдақ
Натуралық байқаулардың деректеріне сәйкес жол бұрылыстары адамдар легінің қозғалысының параметрлеріне әсер етпейтіні анықталды.
Ұзындықты (жол осінің бойымен) анықтау жазық және еңіс жолдарға қарағанда өзгеше. Еңіс жолдарға баспалдақтар мен пандустар жатады. Еңіс жолдың, мысалы баспалдақ маршының еркін ені b, жарықта: баспалдақ таянышынан қабырғаға дейін деп қабылданады. Еңіс жолдың ұзындығы L (сур. П4.1) оның шынайы мәні бойынша қабылданады. Қабаттық және қабатаралық алаңшаларды, есептеулерді қарапайымдандыру және жеңілдету мақсатымен, олардың шағын мөлшерін, баспалдақ марштарымен, олармен жүрудің аса күрделі болмайтынын ескеріп, еңіс жолдарға жатқызуға жол беріледі. Сонда еңіс жолдың орташа ұзындығы бір қабаттың шегінде болады, алаңшалармен жүруді ескергенде, мынаны құрайды:
–
b
екімаршты баспалдақтар үшін , мұндағы – еңіс жолдың ұзындығының жазық проекциясы, м; α – еңістің бұрышы; айтарлықтай ауытқушылыққа жол бермей, екімаршты баспалдақ бойынша жол ұзындығын оның үш еселенген биіктігіне тең қабылдауға болады H, т. е. L = 3H;
– үшмаршты баспалдақтар үшін .
Пандустарды, егер олардың еңкіштігі шамалы болса (1:8 кем), жазық жолдарға, одан еңкішірек болса – баспалдақтарға жатқызуға болады. Еңкіш жолдың ұзындығы да оның осі бойынша анықталады.
Ғимарат шегіндегі қозғалыс жолы әдетте есік ойықтарымен, декоративті порталдармен қиылысады, қоршаулардан бөлініп шығып тұратын әртүрлі сәулеттік немесе технологиялық элеметтер есебінен жіңішкереді. Мұндай жіңішкерген орындар, сипатына қарамастан, бұдан әріде ені b ойықтар деп аталады. Жолдың ұзындығы L ойықта ескерілмейді, егер ол 0,7 м, яғни бір қадамның ұзындығынан аспаса, олай болмағанда, ойық арқылы қозғалысты жазық жолдың жеке есептік учаскесіндегі қозғалыс деп қарастыру керек.
Баспалдақ өтетін жерлер (бірінші қабат үшін – далаға шығатын жерлер) адамдар легін өзіне тартып тұрады, бұған кірген жерде эвакуацияның екінші кезеңі аяқталады. Сондықтан есептік схемаларды адамдарды эвакуациялауға арналып көзделген баспалдақ (далаға шығатын жерлер) өтетін қабаттың әрбір бөлігі үшін жасаған дұрыс. Сур. П4.2 эвакуациялық жолдардың есептік схемасын беру мысалы келтірілген.
Келушілер үшін тұрақты орындары бар жиналыс залдарында эвакуациялық шығу жолдарына қарай қозғалыс бағыттары бойынша адамдарды бөлу. П4.3 и П4.4. суретте көрсетілген.
Көз 1
N = 20 чел., l = 10 м, b = 1,2 м, b0 = 0,9 м
Участок 1
l = 12 м, b = 2 м
Көз 2
N = 20 чел., l = 10 м,
b = 1,5 м, b0 = 0,9 м
РЭП 1
bлм = 1,35 м
Участок 2
l = 18 м, b = 2 м
Участок 8. b0 = 1,2 м
Участок 7. l =1,5 м, b = 1,2 м
РЭП 2
Участок 3
l = 3 м,
b = 2 м
Участок 4
l = 5 м,
b = 2 м
Участок 5
l =5 м,
b = 2 м
Участок 6
l = 5 м,
b = 2 м
7 адам
16 адам
7 адам
7 адам
7 адам
Бастапқы учаскелер №3 – 7 (көздер) – жұмыс орындарының, жабдықтардың, кресло қатарларының арсымен өтетін жерлер және т.б..
l = 10 м, b = 1,2 м, b0 = 0,9 м
Сур. П4.2. қабаттың бөлігімен баспалдақ өтетін жерге кіргенге дейін адамдарды эвакуациялаудың есептік схемасын жасау мысалы: N – адамдар саны;
b – ені; l – ұзындығы; b0 – ойықтың ені
Сур. П4.3. Бүйірден шығатын (бойлық) орындары (есіктері) бар көрермен залдарынан шығатын адамдар легінің қозғалысын бағдарлау
Сур. П4.4. Шығу орындары жазық көрермен залдарынан шығатын адамдар легі қозғалысын бағдарлау
Егер адамдар одан әріде адамдар легінің енін коридор сияқты шектемейтін фойе немесе вестибюль арқылы шығатын болса, онда ықтимал эвакуациялық шығу жолдарына, олар жабылмағанда, адамдар легін бөлу П4.5, а, б. суретте келтірілген заңдылыққа сәкес жүреді.
Сур. П4.5, а. Көрермендер саны және эвакуация кезінде шығатын орынды таңдау- баспалдақ өтетін екі орын немесе екі ашық баспалдақ, болмаса ғимараттан шығатын екі орын:
N – эвакуацияланатындардың жалпы саны; N1 – жақын шығу орны арқылы эвакуацияланатындар саны; N2 – алыс шығу орны арқылы эвакуацияланатындар саны;
l1 – жақын шығу орнына дейінгі жолдың ұзындығы; l2 – алыс шығу орнына дейінгі жолдың ұзындығы
Сур. П4.5 б. Ашық баспалдақ арқылы эвакуацияланатын көрермендер саны:
N – эвакуацияланатындардың жалпы саны; N1 –ашық баспалдақ арқылы эвакуацияланатындардың саны;
; l1 – ашық баспалдаққа дейінгі жол ұзындығы;
l2 – баспалдақ өтетін жерлерге шығу орындарына дейінгі жолдың ұзындығы
5.Жұмылдырылатын топтардағы адам легінің біркелкі құрамы жағдайында М2, М3 және М4 шамалардың мәндерін D, V и q П4.2.кестедегі деректерге сәйкес қабылдау керек.
Кесте П4.2
Жұмылдырылатын М2 – М4 топтар үшін параметрлердің есептік мәндері.
Жұмылдыру тобы
|
Жол түрі
|
D, м2/м2
|
Жазық
|
Төмен түсетін баспалдақ
|
Жоғары шығатын баспалдақ
|
Төмен түсетін пандус
|
Жоғары шығатын пандус
|
V, м/мин
|
q,
м2/м·мин
|
V, м/мин
|
q, м2/м·мин
|
V, м/мин
|
q, м2/м·мин
|
V, м/мин
|
q, м2/м·мин
|
V, м/мин
|
q, м2/м·мин
|
М 2
|
0,01
|
30,00
|
0,30
|
30,00
|
0,30
|
20,00
|
0,20
|
45,00
|
0,45
|
25,00
|
0,25
|
0,05
|
30,00
|
1,50
|
30,00
|
1,50
|
20,00
|
1,00
|
45,00
|
2,25
|
25,00
|
1,25
|
0,1
|
30,00
|
3,00
|
30,00
|
3,00
|
20,00
|
2,00
|
45,00
|
4,50
|
25,00
|
2,50
|
0,2
|
26,05
|
5,21
|
26,22
|
5,24
|
16,78
|
3,36
|
41,91
|
8,38
|
21,98
|
4,40
|
0,3
|
21,97
|
6,59
|
22,01
|
6,60
|
13,96
|
4,19
|
33,92
|
10,18
|
18,09
|
5,43
|
0,4
|
19,08
|
7,63
|
19,03
|
7,61
|
11,96
|
4,78
|
28,25
|
11,30
|
15,32
|
6,13
|
0,5
|
16,84
|
8,42
|
16,71
|
8,36
|
10,41
|
5,20
|
23,85
|
11,93
|
13,18
|
6,59
|
0,6
|
15,01
|
9,01
|
14,82
|
8,89
|
9,14
|
5,48
|
20,26
|
12,16
|
11,43
|
6,86
|
0,7
|
13,46
|
9,42
|
13,22
|
9,25
|
8,07
|
5,65
|
17,22
|
12,05
|
9,95
|
6,97
|
0,8
|
12,12
|
9,69
|
11,83
|
9,47
|
7,14
|
5,71
|
14,59
|
11,67
|
8,67
|
6,94
|
0,9
|
10,93
|
9,84
|
10,61
|
9,55
|
6,32
|
5,68
|
12,27
|
11,04
|
7,54
|
6,79
|
М 3
|
0,01
|
70,00
|
0,70
|
20,00
|
0,20
|
25,00
|
0,25
|
105,00
|
1,05
|
55,00
|
0,55
|
0,05
|
70,00
|
3,50
|
20,00
|
1,00
|
25,00
|
1,25
|
105,00
|
5,25
|
55,00
|
2,75
|
0,1
|
70,00
|
7,00
|
20,00
|
2,00
|
25,00
|
2,50
|
105,00
|
10,50
|
55,00
|
5,50
|
0,2
|
53,50
|
10,70
|
20,00
|
4,00
|
20,57
|
4,11
|
83,41
|
16,68
|
45,54
|
9,11
|
0,3
|
43,57
|
13,07
|
16,67
|
5,00
|
17,05
|
5,12
|
65,70
|
19,71
|
35,59
|
10,68
|
0,4
|
36,52
|
14,61
|
14,06
|
5,62
|
14,56
|
5,82
|
53,13
|
21,25
|
28,54
|
11,41
|
0,5
|
31,05
|
15,53
|
12,04
|
6,02
|
12,62
|
6,31
|
43,39
|
21,69
|
23,06
|
11,53
|
0,6
|
26,59
|
15,95
|
10,38
|
6,23
|
11,04
|
6,62
|
35,42
|
21,25
|
18,59
|
11,15
|
0,7
|
22,81
|
15,97
|
8,98
|
6,29
|
9,70
|
6,79
|
28,69
|
20,08
|
14,81
|
10,37
|
0,8
|
19,54
|
15,63
|
7,77
|
6,21
|
8,54
|
6,83
|
22,86
|
18,28
|
11,53
|
9,23
|
0,9
|
16,65
|
14,99
|
6,70
|
6,03
|
7,52
|
6,77
|
17,71
|
15,94
|
8,64
|
7,78
|
М 4
|
0,01
|
60,00
|
0,60
|
–
|
–
|
–
|
–
|
115,00
|
1,15
|
40,00
|
0,40
|
0,05
|
60,00
|
3,00
|
–
|
–
|
–
|
–
|
115,00
|
5,75
|
40,00
|
2,00
|
0,1
|
60,00
|
6,00
|
–
|
–
|
–
|
–
|
115,00
|
11,50
|
40,00
|
4,00
|
0,2
|
50,57
|
10,11
|
–
|
–
|
–
|
–
|
99,65
|
19,93
|
35,17
|
7,03
|
0,3
|
40,84
|
12,25
|
–
|
–
|
–
|
–
|
79,88
|
23,97
|
28,36
|
8,51
|
0,4
|
33,93
|
13,57
|
–
|
–
|
–
|
–
|
65,86
|
26,34
|
23,52
|
9,41
|
0,5
|
28,58
|
14,29
|
–
|
–
|
–
|
–
|
54,98
|
27,49
|
19,77
|
9,89
|
0,6
|
24,20
|
14,52
|
–
|
–
|
–
|
–
|
46,09
|
27,65
|
16,71
|
10,03
|
0,7
|
20,50
|
14,35
|
–
|
–
|
–
|
–
|
38,57
|
27,00
|
14,12
|
9,88
|
0,8
|
17,30
|
13,84
|
–
|
–
|
–
|
–
|
32,06
|
25,65
|
11,88
|
9,50
|
0,9
|
14,47
|
13,02
|
–
|
–
|
–
|
–
|
26,32
|
23,68
|
9,90
|
8,91
|
Ескертпе:
М2 – Ағзасының қартаюына байланысты жұмылу қабілеті төмен қауқарсыз адамдар (қарт мүгедектер); протез киген мүгедектер, ақ тая ұстайтын көру қабілеті бойынша мүгедектер; жүйке ауруына шалдыққан адамдар.
М3 – Жүргенде қосымша (костыль, таяқ) тіректі пайдаланатын мүгедектер
М4 – Қолмен қозғалысқа келтірілетін кресло-арбамен жүретін мүгедектер.
6. Адамның көлденең проекциясының алаңы f, м2/адам лектегі адамдардың құрамына байланысты төменде келтірілген деректерге сәйкес қабылданады.
Адамдардың мөлшері дене бітіміне, жасына және киіміне қарай өзгереді. Кестелер мен суреттерде әртүрлі жастағы, әртүрлі киімдегі және әртүрлі жүкпен орташа мөлшердегі адамдар келтірілген. Тірек-қозғалыс аппараттары бұзылған мүгедектердің көлденең проекциясының алаңының мәні де сонда берілген.
П4.3, П4.4 кестелерде және П4.7 суретте әртүрлі жастағы, әртүрлі киімдегі және әртүрлі жүкпен орташа мөлшерлі адамдар келтірілген.
Кесте П4.3 Ересек адамдардың көлденең проекциясының алаңы
Адамның жасы
|
Жалпақтығы, а, м
|
Қоңдылығы, с, м
|
Көлденең проекциясының алаңы, м2/адам
|
ересек, киімде:
жазғы (ғимаратжайда)
күздік-көктемгі
қысқы
|
0,46
0,48
0,50
|
0,28
0,30
0,32
|
0,100
0,113
0,125
|
Кесте П4.4 Балалар мен жасөспірімдердің көлденең проекциясының алаңы
Көлденең проекциясының алаңы, м2/адам
|
Жасқа қарай топтары
|
кіші
7-9 жас
|
орташа
10 – 13 жас
|
ересек
14-16 жас
|
Үй киімінде
мектеп сөмкесімен
Далаға киетін киімде, мектеп сөмкесімен
|
0,04
0,07
0,09
|
0,06
0,10
0,13
|
0,08
0,14
0,16
|
С ур. П4.7. Әртүрлі жүк көтерген адамдардың көлденең проекциясының алаңы
Кесте П4.5
Жұмылуы шектелген адамдардың көлденең проекциясының алаңы, м2/чел
Рет №
|
МГН санаты
|
Адамның көлденең проекциясы м2
|
1
|
Нашар еститін, ақыл-ой жұмысы шектеулі дені сау адамдар
|
0,10
|
2
|
Соқыр адамдар
|
0,40
|
3
|
Қосымша тірексіз жүріп-тұратын, тірек-қозғалыс аппараты зақымданған адамдар
|
0,25
|
4
|
Бір қосымша тірекпен жүріп-тұратын, тірек-қозғалыс аппараты зақымданған адамдар
|
0,20
|
5
|
Екі қосымша тірекпен жүріп-тұратын, тірек-қозғалыс аппараты зақымданған адамдар
|
0,30
|
6
|
Тірек-қозғалыс аппараты зақымданған
кресло-арбамен қозғалатын адамдар
|
0,96
|
7
|
Зембілмен тасымалданатын адамдар
|
1,05
|
8
|
Арба-төсекпен тасымалданатын адамдар
|
1,58
|
7. Адамдардың келесі учаскенің (i+1) шекарасында қалыптасқан шоғырлануынан i учаскедегі қозғалыстың кідіру уақыты tз мына формула бойынша есептеледі:
(П4.1)
мұндағы , N – адамдардың саны, адам;
f – көлденең проекцияның алаңы, м2;
- i+1 учаскесі арқылы қозғалыстың қарқындылығы qпри D=0.9 тығыздық 0,9 және одан артық болғанда, м/мин;
bi+1 – кірген кезде адамдардың шоғырлануы қалыптасқан учаскенің ені, м;
qi+1 – учаскедегі қозғалыс қарқындылығы i, м/мин
bi – келесі учаскенің ені i, м ;
i учаскесіндегі адамдар шоғырының болу уақыты tск мына формула бойынша есептеледі:
(П4.2)
Соңында (i+1) учаскесімен адамдардың шоғырлануы қалыптасқан шекарада i учаскесі бойынша есептік эвакуация уақыты адамдар шоғырының болу уақытына tск тең. Учаске i бойынша есептік эвакуация уақытын мына формула бойынша есептеуге жол беріледі:
(П4.3)
Достарыңызбен бөлісу: |