Қостанай мемлекеттік педагогикалық институты Жаратылыстану-математика факультеті

Матрицалық (қалыптық) синтез реакциялары

жүктеу/скачать 1.59 Mb.

Pdf көрінісі

бет	104/183
Дата	02.01.2022
өлшемі	1.59 Mb.
	#452555

1 ... 100 101 102 103 104 105 106 107 ... 183

Оразымбетова Б. Б. Биологияға кіріспе

Матрицалық (қалыптық) синтез реакциялары. Біз ДНҚ-ның
екі еселенуімен және РНҚ синтезімен таныскан болатынбыз, енді осы
реакцияларға ұқсас жаңа реакциялардың типімен танысамыз. Мұндай
реакциялардың  табиғатта  бар-жоғы  әлі  дәлелденген  жоқ.  Бұл
реакциялар матрицалық синтез реакциясы деп аталады. "Матрица"
-  техникалық  термин.  Техникада  теңге,  медаль,  типографиялық
шрифт  қүюға  колданылатын  қалыпты  осы  термин  арқылы  түсінді-
реді.  Қалып  кілттің  құлыпқа  дәл  кигізілетіңдей  бір  нәрсенің  нақты
пішінін  құйып  шығарады.  Ал  тірі  жасушадағы  акуыздың  молекула-
сының синтезі осы қалыптық принципке негізделген. Ақуыз синтезін-
де  матрицаның  рөлін  нуклеин  қышқылдары  атқарады.  Бұл  реакция-
ларда синтезделетін полимерлердегі мономерлер бунақтары асқан дәл
жүйелікте қамтамасыз етіледі. Бұл молекулалардың синтезіқалыптық
принцип негізіңде жылдам және өте дәлдікпен жүреді.
Жасушадағы  қалыптыңрөлін  ДНҚ  мен  РНҚ-ның  макро-
молекулалары  атқарады  дедік.  Ендеше,  полимер  синтездейтін
нуклеотидтер  мен  аминқышқылдары  құрамдас  бөлік  негізіне  сәйкес

94

орналасады  да,  сонынан  мономер  бунақтары  полимер  тізбегіне
жалғасып, қалыптан дайын полимер түрінде шығып қалады. Осыдан
кейін  қалып  полимерлердің  жаңа  молекулаларын  синтездеуге  дайын
тұрады.  Полимер  молекуласын  синтездеуде  қалыптың  (матрицаның)
механизмін трансляция әрекетінен айқын көруге болады.

жүктеу/скачать 1.59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 100 101 102 103 104 105 106 107 ... 183