Патоморфологиясы. Балалардағы энтероколиттерде дертті процесс, әдетте, тік ішекте басталып, проксималды бағытпен жайылады. Проктит, проктосигмоидит, солжакты колит немесе тоталды колит. Бұзылыс ошакты емес—диффузды кабыну. Процесте беткейлі эрозиялар, көлемі, формасы әртүрлі жаралар пайда болып, кейін олар өзара косылады, сөйтіп, ұзақ ағымда жаралы мүкістердің орнына псевдополиптер шығады (регенераторлык гиперплазия ошақтары).
Микроскопия: өзіндік пластинка мен шырышасты қабатының аралас инфильтрациясы тән; крипталар қабынуы крипт-абсцесстер қалыптасуымен, эпителий некрозы ошақтары. Үзақ ағымда қалыпты шырыш беріш тінмен алмасады, тоқ ішек кішірейіп, гаустрациясы жоғалады («резенке тоүбка»).
Жіктелуі. (Н.Н. Каншина, О.А. Каншин, 1974).
Формасы бойынша: 1) үздіксіз (бірінші ремиссияға дейін); 2) рецидивті;
Ауырлық дәрежесіне карай: 1) жеңіл; 2) орта; 3) ауыр;
Бұзылыс мөлшеріне карай: 1) дисталды (проктит, проктосигмоидит); 2)
солжакты; 3) тоталды;
Ағымы бойынша: 1) сұрапыл; 2) жедел; 3) созылмалы;
V. Фазасына қарай: 1) өршу; 2) ремиссия;
Клиникалық көрінісі:
Колиттің дамуының басты даму белгілеріне мыналар жатады: іш кебу, асқазанның ауырсынуы, құсу, ішті тыңдағанда перисталтиканың болмауы, фекалиедегі айқын немесе жасырын қан жұғындысы. ‡лкен дғреттің жиілігінің уақытша азаюы. Алдыңғы құрсақ қабырғасының тырысуы күшейеді, бүйір беткейлерінің, жыныс мүшелерінің ісінуі байқалады. Жағдайының нашарлағанынан интоксикация болады жғне алдыңғы құрсақ қабырғасының түсі жылтыр. Бала тырысады, мазасыз, тғбеті мен ұйқысы бұзылған, интоксикация, ішектерінің ісінуі, үлкен дғреті кілегейлі қан аралас. Іш кебудің салдарынан ішек парезі болады.
Колитке тғн белгілер: Алдыңғы құрсақ қабырғасының төменгі бөлігінен ісінулер байқалады. Айқын гиперемия жғне тамыр сүпеттері байқалады.
Асқынулары. Кеселдің жергілікті және жалпы асқынулары болуы мүмкін.
Диагнозы. Кесел диагнозын қоюдағы басты орында — эндоскопиялық тексеру. Әдетте, ректоромано, не — сигмаскопия кезінде-ақ тиісті мәліметтер анык болғанымен кеселдің үдеріс аумағына баға беру не СЖК-тің анық белгілері дистальді белігінде анықталмаса, колоноскопия жүргізу қажет.
Эндоскопия көрінісі: процестің стадиясы мен белсенділігіне байланысты. Өршу кезінде шырыш қабаты ісіңкі, ашық гиперемиялы, тамыр суреті жоқ. Айкын контакттық канаққыштык — дәнділік болуы мүмкін. Әдетте, осы кабыну өзгерістерінде көптеген терең емес, формасы дүрыс емес, фибринмен жабылған эрозиялар мен жаралар аныкталады. Үзақ ағымда жаралар арасында псевдополиптер — форма, көлемі әр түрлі полип тәрізді өскіндер — болады. Ремиссия кезенінде тек тамыр суретінің нашарлығы мен шырыштың оңай жаралануы табылады.
Кеселге тән гистологиялық керініс жоғарыда («Патоморфология») келтірілді.
Ирригография тәсілімен бүзылыс аумағы мен функционалдық өзгерістерді анықтауға болады (көбіне ремиссия кезеңінде қолданылады). Кеселге бүзылыс аумағьшың жылдам толып, контрасттың бала дене күйін өзгерткен кезде оңай ауысуы тән. Гаустрация өзгерісі, ал соңғы кезеңінде — оның жоғалуы тән. СЖК-тің бастапқы және жеңіл формаларында рентгендік өзгерістер болмауы мүмкін, бұл диагнозды шектеуге негіз бола алмайды.
Лабароториялық тексеру ғдістері:
ЖҚА, ЖЗА, нғжісті тексеру, жалпы белок, қарапайымдыларды тексеру.
Рентгенограммада: құрсақ қуыс мүшелерінде тоқ жғне аш ішекте газдың көбейіп жиналғанын көреміз.
Ректоманоскопияда: тоқ ішекте жараның пайда болғанын көреміз, ісікті, тоқ ішектің кілегей қабатының гипермияланғанын, қатпарларының қалыңдағанын көруге болады.БЖА диагнозын қою үшін Грегерсен сынамасын анықтаймыз.
Достарыңызбен бөлісу: |