IV бөлім. Өсімдіктердің көбеюі және дамуы.
А. Анықтауышты толықтыру.
-
Берілген түрдің дара санының көбеюіне әкелетін ұрпақтың түзілуі - …
-
Аналық даралар санының ата - аналық формалар санының тең немесе одан аз болған кездегі ұрпақтың түзілуі - …
-
Берілген түрдің тіршілікке қабілетті дене бөліктерінің арқасында дара саңдарының артуы - …
-
Бір аналық өсімдіктен вегетативті көбею жолымен түзілген ұрғашы даралардың жиынтығы - …
-
Жыныссыз көбею қызметін атқаратын маманданған клеткалар - ….
-
Бір осьте тығыз орналасқан спорофиллдердің жиынтығы - …
-
Спорангий топтары - …
-
Әртүрлі споралы өсімдіктердегі мегаспоралары түзілетін спорангийлер - …
-
Мегаспорангияларда мейоз жолымен түзілген споралар - …
-
Редукциялық бөліну арқасында түзілген споралар - …
-
Жоғарғы әртүрлі споралы өсімдіктердің ұсақ мейоспоралары - …
-
Микроспоралардың түзілу процесі - …
-
Мегаспоралардың түзілу процесі - …
-
Гаплоидты хромосом жиынтығы бар жоғарғы споралы өсімдіктердің гаметофиті - …
-
Тұтас бір клеткалы организмдер қосылатын жынысты процесс - …
-
Пішіні мен өлшемі бірдей гаметалардың қатысуымен өтетін жынысты процесс - …
-
Мөлшері бойынша ажыратылатын қозғалғыш гаметалардың қосылуы кезіңдегі жынысты процесс - …
-
Қозғалғыш, ірі, жіпшесіз аналық гамета мен кішкентай қозғалғыш аталық гамета қатысатын жынысты процесс - …
-
Төменгі сатыдағы өсімдіктерде жұмыртқа клеткалары түзілетін гаметагонийлер - …
-
Жоғарғы сатыдағы өсімдіктерде жұмыртқа клеткалары түзілетін гаметагонийлер - …
-
Аталық гаметагонийлер - …
-
Екі біратты сатылармен шектелген түрдің тіршілік кесіндісі - …
-
Жынысты көбею қызметін атқаратын ұрпақтар - …
-
Эволюция процессінің нәтижесінде жіпшелерін жоғалтқан аталық гаметалар - …
-
Тұқым бүршігі бекитін кейбір қылқанды өсімдіктердің қабыршақ тәрізді өркені - …
-
Аталық гаметафиттердің (тозаң) ауа арқылы таралуы - …
-
Екі жыныс клеткаларының қосылу процессі - …
-
Жоғарғы сатыдағы өсімдіктердің споралары немесе тозаң қабаттары - …
-
Спородерманың сыртқы қабаты - …
-
Спородерманың ішкі қабаты - …
31. В.
Органдары:
-
Спорангийлер.
-
Оогонийлер.
-
Архегонийлер.
-
Антеридийлер.
-
Гаметангийлер.
Қызметтері:
-
Жоғарғы сатыдағы өсімдіктердегі ірі қозғалмайтын аналық гаметаларды түзу.
-
Төменгі сатыдағы өсімдіктердегі ірі қозғалмайтын аналық гаметаларды түзу.
-
Жыныс клеткаларын түзу.
-
Жыныссыз көбеюдің маманданған клеткаларын түзу.
-
Төменгі сатыдағы қозғалғыш аталық гаметаларын түзу.
-
Жоғарғы және төменгі сатыдағы өсімдіктердің аталық гаметаларын түзу.
32. Көбеюге арналған маманданған клеткалар:
-
Зооспоралар.
-
Апланоспоралар.
-
Споралар.
-
Изогаметалар.
-
Жұмыртқа клеткалары.
Құрылыстарының ерекшекліктері:
-
Жіпшесіз аталық клеткасы.
-
Жіпшесі бар аталық қозғалғыш жыныс клеткасы.
-
Ірі қозғалмайтын аналық жыныс клеткасы.
-
Жыныссыз көбеюге арналған, маманданған клетка.
-
Мөлшері бойынша ажыратылмайтын, қозғалғыш жыныс клеткалары.
-
Мөлшері бойынша ажыратылатын, қозғалғыш жыныс клеткалары.
-
Жіпшелері бар, төменгі сатыдағы өсімдіктердің жыныссыз көбеюінің маманданған клеткалары.
-
Жіпшелері жоқ, төменгі сатыдағы өсімдіктердің жыныссыз көбеюінің маманданған клеткалары.
33. Көбеюге арналған, маманданған клеткалар:
-
Гетерогаметалар.
-
Спермий.
-
Сперматозоид.
-
Споралар.
-
Зооспоралар.
Құрылытарының ерекшеліктері:
-
Аталық жыныс клеткасы, жіпшесіз.
-
Аталық жыныс клеткасы, жіпшелі.
-
Қозғалмайтын ірі аналық жыныс клеткасы.
-
Жыныссыз көбеюге арналған маманданған клетка.
-
Мөлшері бойынша ажыратылмайтын қозғалғыш жыныс клеткалары.
-
Мөлшері бойынша ажыратылатын қозғалғыш жыныс клеткалары.
-
Жіпшелері бар төменгі сатыдағы өсімдіктердің жыныссыз көбеюінің маманданған клеткалары.
-
Жіпшелері жоқ төменгі сатыдағы өсімдіктердің жыныссыз көбеюінің маманданған клеткалары.
34. Өсімдіктер:
-
Көкек зығыры.
-
Аталық итмұрын.
-
Кәдімгі қарағай.
-
Улотрикс.
Даму циклдерінің ерекшеліктері:
-
Ядролық фазалардың тұқымдары ғана бар ұрпақтың кезектесуі болмайды.
-
Спорофит басым, ұрпақтың кезектесуі көрінбейді, гаметафит спорафит үстінде паразитті тіршілік етеді.
-
Спорофит басымдық көрсетеді, гаметафит бос тіршілік етеді, қос жынысты.
-
Спорофиті басым, гаметафиті әртүрлі жынысты, бос тіршілік етеді.
-
Гаметафиті басым, спорофиті гаметофит үстінде паразитті тіршілік етеді.
35. Г.
Аналық жыныс клеткаларының эволюциясында:
-
Гетерогаметалар. 2. Изогаметалар. 3. Жұмыртқа клеткалары.
36. Аталық жыныс клеткаларының эволюциясында:
-
Гаметафит. 2. Споралар. 3. Гаметалар. 4. Протонема. 5. Спорофит. 6. Зигота.
37. Спорофиттен спорофитке дейін папоротник еркек щитовниктің ұрпағының кезектесуі:
-
Спорофит. 2. Гаметофит. 3. Зигота. 4. Споралар. 5. Гаметалар.
Тұқым мен өскін.
38. Тұқым жатынының интегументінен дамитын тұқымның сыртқы жабыны - …
39. Ұрықтың көректену қызметін атқаратын, тұқымның триплоидты (жабық тұқымдыларда) немесе гаплоидты (жалаңаш тұқымдыларда) қор ұлпасы - …
40. Кейбір жабық тұқымдылардың тұқымында дамитын қабық астында орналасқан және тұқым жатынының нуцеллусынан түзілетін қор ұлпасы - …
41. Толығымен немесе белгілі дәрежеде меристемадан тұратын өсімдіктің жаңа ұрығы - …
42. Ұрық жапырақтары - …
43. Астық тұқымдастарында ұрық тамыршасын қоршаған арнайы көп қабатты қабы - …
44. Астық тұқымдастардың сыртқы қалпақ тәрізді жапырақ бүршігі немесе тұқым жарнағының қынабы (кейбір авторлардың мәліметтері бойынша) - …
-
Эндоспермнен қоректік заттарды сіңіруге бейімделген астық тұқымдастардың ұрығының жалғыз тұқым жарнағы - …
-
Қабыршақ тәрізді ұрықтағы өсінді щитока қарама - қарсы жағында - …
-
Өсіп келе жетқан тұқымнан дамитын спорофит - …
-
Қабатпен орналастырылған ылғал құмда, төмен температурада тұқымның өнуін тездететін, тұқымның ұсталуы - …
-
Тұқымға немесе өскінге суықпен әсер еткендегі гүлдің индукциясы - …
-
Жалаңаш тұқымдылардың тұқымының компоненттері:
-
Тұқым қабағы.
-
Эндосперм.
-
Ұрық.
Олардың түзілу жолдары:
-
Жұмыртқа клеткасының ұрықтануы нәтижесінде.
-
Қос ұрықтану нәтижесінде.
-
Интегумент арқасында.
-
Аналық гаметофит ұлпасының өсіп кетуі нәтижесінде.
-
Мегаспорангий қабырғасының арқасында.
-
Нуцеллус арқасында.
-
Жер үсті өнуі кезіндегі қос жарнақты өсімдіктің өскінінің вегетативтік органдарының даму кезегі:
-
Эпикотиль.
-
Ұрық тамыршасы.
3. Тұқым жарнағының жапырақшасы.
-
Гипокотиль.
-
Алғашқы нағыз жапырақ.
-
Жер үсті өнуі кезіндегі қос жарнақты өсімдіктің өскінінің вегетативтік органдарының даму кезегі:
-
Алғашқы нағыз жапырақ.
-
Ұрық тамыршасы.
-
Қабыршақ тәрізді жапырақ.
-
Эпикотиль.
-
Астық тұқымдас өсімдіктердің өскінің морфологиялық құрылысының даму кезегі:
-
Колеоптиль.
-
Ұрық тамыршасы.
-
Алғашқы жапырақ.
-
Эпикотиль.
-
Калеориза.
Гүл мен жеміс.
Анықтауларды толықтыру.
-
…… - жабық тұқымдылардың репродуктивті структуралары.
-
Гүлмен қорығыш жапырақтар (гүлсерігі) арасындағы сабақтың аймағы…..
-
…… - оның барлық мүшелерін тасушы спиральды орналасқан және шоғарлы орналасқан ұзарған гүл осі.
-
Аталық және аналық қоршаған гүлдің сыртқы стерильдік бөлімі - ….
-
….. - жай кезде ашық түсті болатын қосарланған гүлсеріктің ішкі бөлімі.
-
….. - қосарланған гүл серіктің сыртқы шеңбері.
-
….. - гүлдегі аналық бірыңғайлығы.
-
….. - жапырақ бөлімі редукцирленген және өсіп келе жэатқан микроспорангий тасушы гомологиялық микроспорофильдің ұшындағы аналық бөлімі.
-
….. - өсімдіктің тозаңы мен спорасын зерттейтін ботаника бөлімі.
-
….. - тозаң түгінің шығуға қызмет ететін экзиннің қалыңдаған орны немесе ұсақ саңылаулары.
-
…… - экзиннің сыртқы қабаты.
-
…… - экзиннің ішкі қабаты.
-
…… - спорогенді ұлпаның көректік заттарымен жабдықталған тозаңдық қабырғасының ең ішкі қабаты.
-
……- оның көрінбеуіне қызмет ететін тозаңдық эпидермистің астында ретсіз жатқан клетка қабаты.
-
……. - бір немесе бірнеше аналық түзуші гүлдері жеміс жапырақшаларының сәйкестігі.
-
…… - тұқым бүршігі жетілетін мегоспорофильдің гомологы.
-
….. - жоғарғы дәнекерленген жерден алыстаушы -тің шығыңқы бөлімі.
-
…… - қарапайым тозаң қабылдағыш аналықтың жоғарғы бөлімі.
-
….. - аталықтың нағыз кеңіген төменгі бөлімі.
-
…… - тұқым жарнағы орнығатын дәнекер леуші орын.
-
……. - планцетаның дәнекер ішінде орналасады.
-
….. - тұқым жарнағының жамылғысы.
-
…… - тұқым жарнағының жоғарғы ұшында интегументпен түзілген саңылау.
-
…… - тұқым жарнағының ядросы.
-
…… - тұқым жарнағының негізгі.
-
…… - гүлді өсімдіктердің есейген ұрықтық қабында жұмыртқа клеткасына қалыптасқан екі қысқа өмірлі клетка.
-
…… - тұқым жаранағының планцетаға орнықтырушысы негізінен ұрық түзіледі.
-
…… - өсімдіктердің жел арқылы тозаңдануы.
-
…… - кездесетін бұнақденелер арқылы айқас тозаңдануы.
-
…….- тозаңданушы агент қызметін су атқаратын өсімдіктердің тозаңдануы.
-
…… - тозаңды сол өсімдіктің жатынның ауызы тозаңдандыратын, тозаңдану.
-
……. - жыныссыз көбею.
-
…… - гүлдің түзілуіне және осы байланыста әр түрлі түр өзгерістің болуына қызмет жасайтын жабық тұқымды өсімдіктердің өркенді системасының бөлігі.
-
….. - монохазилер мен дихозилерден құралған, күрделі гүл шоғыр.
-
….. - ості айнала қоршаған қолшатыр немесе корзина тәрізді гүлшоғыр, жоғарғы формациялық гүлшоғыр серігі жапырақтары.
-
….. - әсіресе ұрықтанғаннан кейін гүлде жүретін, сол немесе өзгерістердің нәтижесінде түзілген ересек гүл.
-
…… - қабырға (завязь) дәнекерінің жиі күшті түр өзгерісі өскен.
-
….. - жеміс серігінің ортаңғы қабаты.
-
….. - жеміс серігінің ішкі қабаты.
-
…... - тұқым жабыны жемістерінен ажырамайтын қарапайым құрғақ ашық бір тұқымды жеміс.
-
….. - крестігүлділер тұқымдасына жататын прокариотты жеміс, негізден жоғары қарай екі створкамен жабылатын екі жеміс жапырақшасынан түзіледі.
-
….. - сыртқы бөлігі гүл элементтерінен құралған, дәнекер қоршалған және жемістің жетілуі бойынша өсіп келе жатқан қарапайым етті жеміс.
-
…. - бір немесе бірнеше жеміс жапырақшаларынан жетілген, етті жеміс серігін түзуші қарапайым сулы көптұқымджы жеміс.
-
….. - өмір ағысында бірнеше дүркін жеміс көтерген өсімдік.
-
….. - кезінде жеміс көтерген өсімдіктің бірінші рет жеміс бергеннен кейін толық өлуі.
-
…. - қайта - қайта бір особьқа туыстас емес тұқымның түзілуі.
100.…. - қайта - қайта бір особьқа туыстас емес жемістің түзілуі.
-
…. - жемістер мен тұқымдардың ауа арқылы тозаңдануы.
-
…. - жемістер мен тұқымдардың жануарлар арқылы тозаңдануы.
-
…. - жемістер мен тұқымдардың су арқылы тозаңдануы.
V бөлім. Өсімдіктердің тіршілік формасы және экологиялық топтары.
Анықтауышты толықтыру.
-
….. - өсімдіктердің тіршілік формасы (көбінесе шөпті өсімдіктерде), бұлар басқа өсімдіктердің және жапырақтарына орналасып, оларды тірек ретінде қолданады, бірақ паразит болып есептелмейді.
-
…… - көп жылдықтар, жазға таман өздерінің жер бетіндегі бөліктерін тез жоғалтады.
-
….. - қысқа (2 - 3 жұмадан 2 айға дейін) бір жылдықтар.
-
…… ксерофиттер.
-
…… көлеңке сүйгіш өсімдіктер, бұларға орманның төменгі ярустағы шөптер жатады.
-
….. су қорын жинайтын сабағы және жапырағы бар өсімдік.
-
….. өте аз минералды тіршілік ететін өсімдіктер.
-
….. батпақта мекендейтін және субстратта насекомдар арқылы азоттың жетіспеушілігін толықтыратын автотрофты өсімдіктер.
-
…… ылғалды жерде тіршілік ететін өсімдіктер.
-
…… сулы ортада өмір сүруге бейімделген өсімдіктер.
-
…… суға толығымен батырылған өсімдіктер.
-
……. атмосфералық жоғарғы ылғалдылықта мекендейтін өсімдіктер.
-
…… газды тұздалған субстратта тіршілік ететін өсімдіктер тобы.
-
…… - прагиаттопты жерге төселіп өркені бар ағаш.
-
Бүршігі топырақ бетіне жақын немесе сәл топыраққа енген, үсті солған өсімдік қалдығымен жабылған көп жылдық өсімдіктер……..
-
Топырақта және атмосферадағы судың ылғалдың жетіспеушілігінде, су балансын сақтайтын әртүрлі бейімделу ерекшеліктері бар өсімдіктер - …..
-
Бүршіктері топырақта немесе су астында кездесетін өсімдіктер - …..
-
Сырты бүршік қабыршақтарымен сақталған, жерден жоғары орналасқан, қыстайтын бүршіктері бар өсімдіктер - …..
-
Бүршіктері топырақ деңгейінен 20 - 30 см. жоғары орналасқан (бұтақты және жартылай бұтақты) өсімдіктер - ….
-
Бүршіктері жоқ бір жылдық өсімдіктер - ….
ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР
2008-2009 оқу жылына «Ботаника» (Өсімдіктер морфологиясы мен
анатомиясы) пәні бойынша студенттеріне оқу-әдістемелік
әдебиеттермен қамтылу
картасы
№
|
Оқулық және оқу-әдістемелік Құралдың атауы
|
Саны
|
Студент саны
|
Қамтылу Пайызы,%
|
1
|
Агелеуов Е. Ботаника.Өсімдіктер анатомиясы
|
24
|
14
|
100
|
2
|
Әметов Ә.Ә. Ботаника,2000ж.
|
12
|
|
90
|
3
|
Мұсакулов Г. Ботаника, 1975ж.
|
62
|
|
100
|
4
|
Андреева И.И. Ботаника,2002г.
|
4
|
|
|
5
|
Бавтуто Г.А. Учебно-полевая практика по ботанике
|
30
|
|
|
6
|
Культиасов М.В. Ботаника,1953г.
|
20
|
|
|
7
|
Хржановский В.Г. Основы ботаники с практикумом
|
68
|
|
|
8
|
Рейвн П. Современная ботаника, в 2-х т.
|
4
|
|
|
9
|
Байтулин И.О. Строение и работа корневой системы, 1987г.
|
3
|
|
|
10
|
Агелеуов Е. Өсімдік анатомиясы мен морфологиясы,1988ж. 20
|
20
|
|
100
|
11
|
Васильев А.Е. Ботаника,1988г.
|
20
|
|
|
12
|
Мусакулов Ботаника(каз)
|
15
|
|
100
|
13
|
Мухитдинов Ю.М. Өсімдік анатомиясы мен морфологиясы, 1997г.
|
10
|
|
80
|
Достарыңызбен бөлісу: |