Оқулық Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі ұсынғАН
жүктеу/скачать 22.97 Kb.
|
1 2
treatise126826- Бұл бет үшін навигация:
- Ықтималдықтар теориясы және математикалық статистика Курсы I Оқулық Алматы «Қазақ университеті» 2011 Алғы сӨз
|
Нұрсадық Ақанбай Ықтималдықтар теориясы және математикалық статистика Курсы I Оқулық ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ ҰСЫНҒАН Алматы «Қазақ университеті» 2011 Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті Нұрсадық Ақанбай Ықтималдықтар теориясы және математикалық статистика Курсы I Оқулық
Алматы «Қазақ университеті» 2011 Алғы сӨз «Ықтималдықтар теориясы және математикалық статистика» пәні – классикалық университеттердің математика және математикаға жақын бағыттар (информатика, механика, математикалық және компьютерлік модельдеу, ақпараттық жүйелер т.с.с.) мамандықтары үшін мамандықтардың жалпыға міндетті білім стандарттарының оқытылуға міндетті пәндерінің құрамына кіретін іргелі математикалық пәндердің бірі. Бұл пән сонымен қатар көптеген жаратылыстану салалары, техникалық және экономикалық мамандықтар бойынша оқытылатын жоғары математика курсының аса маңызды бөліміне жатады, тіпті, кейбіреулері (әсіресе, жаңа экономикалық бағыттардағылары) үшін бірегейі де болып табылатыны. Қазіргі таңда бұл пәнді жоғары мектепте оқытудың екі түрлі дәстүрлі бағыты қалыптасқан. Бірінші бағытты ұстанушылар бұл курсты негізінен теориялық-ықтималдықтық интуицияны дамытуға арналған курс ретінде оқытуды жақтайды. Анығырақ айтсақ, олар ықтималдық, тәуелсіздік, кездейсоқ шама, т.с.с. ықтималдықтар теориясының негізгі ұғымдарын енгізу кезінде олардың дәл (қатаң математикалық) анықтамаларының орнына интуитивті түрде түсінікті пайымдауларды негізге алады. Ал пән мазмұнын бұлайша ұғындыру ықтималдықтар теориясын анализдің әр жерінен алынған жекелеген есептерді шығарумен алмастыруға әкеп соғатыны сөзсіз. Ықтималдықтар теориясын айтылған бағытпен оқытудың кемістіктерінің дәл сипаттамасын осы теорияның негізін қалаушыларының бірі В.Феллер өзінің классикаға айналған екі томдық кітабының 1-томының кіріспесінде былай деп атап көрсеткен: “Ықтималдықтар теориясын оқыту барысында бұл теорияның өз ерекшеліктерін ұмытып, көбіне ықтималдықтық есептерді мүмкіндігінше тезірек математикалық анализдің есептеріне келтіруге тырысады. Мұндай тәсіл әдетте ең алғашқы болып енгізілетін кездейсоқ шама ұғымының жарамсыз анықтамасына негізделеді. Бұған толықтай қарсы түрде бұл кітап элементар оқиғалар кеңістігі ұғымына сүйене отырып жазылған. Кездейсоқ шамаларды бұл ұғымсыз енгізу – ол адастыруды енгізу шеберлігін көрсету” ([18], 14-бет),- деп атап көрсеткен. Екінші жағынан, математиканың бір саласы ретінде, ықтималдықтар теориясының Колмогоров аксиоматикасына негізделген (таза) математикалық пән ретінде оқытылуы қажеттігі де түсінікті. Әрине, ықтималдықтар теориясын бұл екінші бағытта оқыту үшін жалпы ықтималдық кеңістігі ұғымын енгізу, кездейсоқ шамаларды өлшенетін функциялар ретінде анықтау, математикалық күтім ұғымын ықтималдықтық өлшем бойынша құрастырылған Лебег интегралы ретінде қарастыру, т.с.с. әлдеқайда күрделі математикалық аппаратты қолдану қажеттілігі туындайды. Осы жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, бұл оқулықты жазу барысында біз аралық бағытты ұстандық: оқушыны пәнге кіріспемен таныстыру барысында теориялық-жиындық және таза математикалық қиындықтардан қашығырақ тұру мақсатында көлемі жеткілікті үлкен алғашқы тарауды дискретті элементар оқиғалар кеңістігі тақырыбына арнадық та, басқа тараулардың барлығының дерлік материалдарын Колмогоров аксиоматикасы негізінде баяндадық. Біздің бұл еңбегіміз автордың көптеген жылдар бойы әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің механика-математика факультетінің "Математика" және басқа да мамандықтарының студенттеріне, магистрлеріне, докторанттарына және ҚазҰУ-дің білім жетілдіру институтының тыңдаушыларына оқыған дәрістері негізінде жазылды. Оқулығымыздың бұл ұсынылып отырған бірінші бөлімі көлемді-көлемді бес тараудан тұрады және "Математика" мамандығының мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандарты (МЖМБС) мен пәннің типтік оқу бағдарламасына енгізілген сәйкес тақырыптарды толығымен қамтиды. жүктеу/скачать 22.97 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2