Оқулық "Білім беруді дамытудың федералдық институты" Федералдық мемлекеттік автономдық мекемесі "
Басқарушы және түзетуші элементтер
жүктеу/скачать 4.38 Mb. Pdf көрінісі
|
| 1.5.
Басқарушы және түзетуші элементтер Автоматиканың басқарушы жəне түзетуші элементтері жүйенің атқарушы элементтерімен басқару дабылдарын құру қызметін орындайды. Осы əсерлерді құру мақсаттарында əртүрлі операциялар пайдаланылуы мүмкін: кіріс дабылдардың, сақтаудың, берудің жəне қабылданған алгоритмге сай одан əрі түрленудің күшеюі. Күрделі емес нысандарды автоматты басқару үшін көбінесе салыстырмалы қарапайым басқару элементтері қолданылады: күшейткіштер, реле жəне логикалық құрылғылар. Біршама күрделі басқару алгоритмдерін іске асыру үшін (пропорциналдық- интегралдық - ПИ, пропорционалды-интегралды-дифференциалды - ПИД) электрондық күшейткіштің кері байланыс тізбегінде əртүрлі түзету элементтері қызмет атқарады, мысалы, RC-тізбектері. Түзетуші элементтер басқарушы элементтердің құрамына кірмеуі де мүмкін. Басқаруды одан əрі жетілдіру (бейімдеу қызметтерін іске асыру, нысанды іске қосу мен тоқтату кезіндегі логикалық операциялар, көп сатылы қорғаныс жəне т...) ӨАМЖ номенклатурасымен қарастырыған автоматиканың агрегатталған кешендерін, сонымен қатар басқарушы есептеуіш машиналарды пайдалануды болжайды. Басқарушы элементтер ретінде үлкен интегралдық сұлбалар түрінде орындалған, техникалық жəне эксплуатациялық артықшылықтар 16 қатарымен сипатталатын микроконтроллерлер мен микропроцессорлық жүйелерді пайдалануға болады. Басқарушы элементтердің шығыс каскадтары қуаттылық күшейткіштерін ұсынады. Қуаттылықтың контактісіз күшейткіштері тиристорлық немесе магниттік болады. Басқарушы элементтердің шығыс каскадтары сонымен қатар гидравликалықнемесе пневматикалық күшейткіштер болады. Құрылымдық қатынаста олар көп ортақтылыққа ие жəне тек энергия тасымалдаушы (жұмысшы дене) ретінде ғана ерекшеленді, ол ретінде гидравликалық күшейткіштерде жоғары қысымдағы сұйықтық, ал пневматикалық қысымда - газ пайдаланылады. Гидро жəне пневмокүшейткіштер атқарушы элементтермен бірге конструктивті орындалады. Мұндай күшейткіштердің негізгі артықшылықтары: қуаттылық бойынша күшейтудің үлкен коэффициенті, жоғары жылдам əрект етуі, шағын габариттік өлшемдер жəне 1 кВ шығыс қуаттылыққа металл сыйымдылығы. Оларды қолданудың кемшілігі мамандандырылған қорек көздерін пайдалану қажеттілігіне негізделеді (гидравликалық сораптарды, компрессорларды). Оған қоса, гидрожүйелер байланыс желісінің біршама мұқият герметизациясын қажет етеді жəне жұмысшы ортаны сақтауға арналған арнайы сыйымдылықтарды қажет етеді (су немесе арнайы жанғыш емес май). жүктеу/скачать 4.38 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|