Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»
Электрлік кедергілер термометрлері
жүктеу/скачать 6.25 Mb. Pdf көрінісі
|
| 11.6. Электрлік кедергілер термометрлері
Терморезисторлар температура өлшеуге арналған құралдарда жиі қолданылады. Олар электрлік кедергі термометрлері немесе кедергі термометрлері деп аталады. Бұндай терморезисторлар олардан бөлінетін жылу температурасы өзгеретін ортадан алған жылумен салыстырғанда аз болуы үшін тоқ күші аз кезінде жұмыс жасайды. Платина немесе мыс сымнан орындалған кедергі термометрлерінің түрлендіргіштері өте кең тараған. Платина терморезисторлары 183-тен +500 °С дейін (оттегінің қайнау температурасы -182,97 °С) интервалдағы темпертураны өлшеуге қолданылады. 0-ден 660 °С дейінгі диапазондағы температурадан t пластина кедергісінің тәуелділігі мына өрнекке бағынады: 195 бұнда Д —0°С температурадағы кедергі; р ь р 2 — температуралық коэффициенттер. 0-ден-183 °С дейінгі интервалдағы платина кедергісінің температурадан тәуелділігі зависимость мына теңдеумен өрнектеледі Келтірілген формулада көрсетілген температуралық коэффициенттердің мәндері мынадай: Мыс сымнан түрлендіргіші бар кедергілер термометрлері 100-150 °С жоғары температураны өлшеуге қолданылады, өйткені тым жоғары температура кезінде мыс едәуір қышқылданады. Мыс кедергісінің температураға тәуелділігін мына формула бойынша анықтауға болады бұнда Δ 0 —0 °С температура кезіндегі кедергі; p Cu — мыстың температуралық коэффициенті, ол 4,28 • 10 -3 1/1 °С тең. Кедергі термометрінің түрлендіргішінде жұмыс тоғы әдетте 10-15 мА аспайды. Бұндай түрлендіргіштердің (0 °С кезінде) бастапқы кедергісі 50 Омды, сирек 100 Омды құрайды. Бұндай параметрлер кезінде кедергілердің өндірістік термометрлерінде тоқтан бөлінетін жылу өлшемнің дәлдігінде көрсетілмейді. Кедергінің платина термометрлерінде изоляциясыз сым қолданылады, ол слюдалық пластинадан жасалған, қаңқаға оралған; кедергінің мыс термометрлерінде эмаль немесе жібекпен оқшауланған сым қолданылады, ол пластмасса немесе керамикадан жасалған, қаңқаға оралған. Кейінгі уақытта кедергі термометрлерінің түрлендіргіші ретінде кейде 0,03.0,04 1/1°С теріс температуралық коэффициент кедергісі 0,03.0,04 1/1 °С болатын жартылай өткізгіш термокедергілер қолданылады, ол металл сымнан түрлендіргіш сезімталдығына қарағанда, 8-10 есе үлкен түрлендіргіштің сезімталдығын қамтамасыз етеді. Бұл терморезисторлар аз мөлшерімн және үлкен кедергісімен ерекшеленеді (1 000 бастап 200 000 Ом-ға дейін). Олар -100 -ден +120 °С дейін температура диапазонындағы жұмысқа жарамды. Жартылайөткізгіш терморезиторларының кемшілігі олардың сипаттамаларының бірдей еместігі болып табылады, ол манганиннан кедергіге ретті немесе параллель қосылу жолымен берілген мәнге олардың әрқайысының температуралық коэффициентін тығыстыруды талап етеді. Бұл температураны өлшеу үшін жартылайөткізгіш терморезисторларды кеңінен пайдалану мүмкіндігін шектейді. 196 |