Оқулық экономикалық мамандықтардың студенттеріне, магистрлерге, оқытушыларға, өзбетінше ізденушілерге арналған

А) жұмыссыздар саны мен жұмыссыздық деңгейінің бірінші және бесінші жылдардағы санын анықтаңыз;

Ә) жұмысбастылық пен жұмыссыздықтың бірмезгілде өсуін қалай түсіндіресіз?
Есеп 5

Елдегі баға деңгейі 2008-жылы 1200 ш.а.б., ал 2006-жылы 1000 ш.а.б.-не тең. Базистік мерзім 2006-жыл деп алып, есептік кезеңдегі инфляция қарқынын анықтаңыз.

Ерболдың бір жылдағы еңбек ақысы 800000 теңге. Осы жылдағы инфляция деңгейі 10 % болса,

а) Ерболдың нақты табысының шамасы қандай?

ә) егер, осы инфляция қарқынында Ерболдың еңбек ақысы 20 %-ға өскен болса, нақты табысының өзгерісі қандай?

Есептік кезеңдегі жұмыссыздық деңгейі 9 %, инфляцияның күтілген деңгейі 10 %. Жұмыссыздықтың табиғи деңгейі 5 % деп алып, нақты еңбек ақының өзгерісін анықтаңыз. Нақты еңбек ақының жұмыссыздық деңгейіне бейімделу коэффиценті 1,2-ге тең.

&&&1

A) Баға деңгейі көтеріледі;

B) Жұмыссыздың деңгейі жоғарылайды;

C) Дефляциялық үзіліс пайда болады;

D) Жиынтық ұсыныс автоматты түрде ұлғаяды;

Е) Жиынтық сұраныс автоматты түрде ұлғаяды.

&&& 2

Егер іс жүзіндегі ЖІӨ көлемі толық жұмысбастылық кезіндегі ЖІӨ көлемінен артып кетсе, онда бұл экономикада ... барлығын білдіреді:

B) дефляция;

C) циклдық бюджеттік дефицит;

D) төлем балансы дефициті;

Е) стагфляция.

&&& 3

A) 10 млрд. теңге;

B) 10 млрд. теңгеден көбірек;

C) 10 млрд. теңгеден аз (бірақ 0-ге тең емес);

D) 0;

Е) 0-ден аз, яғни салықтық түсімдер азайтылуы керек.

Инфляция – бұл:

A) Мемлекеттік қарызды ұстаушыларға салынатын салық, ол бюджет тапшылығының көлемін қысқартады;

B) Мемлекеттік қарызды ұстаушыларға салынатын салық, ол бюджет тапшылығының көлемін ұлғайтады;

C) Үкіметке салынатын салық, ол бюджет тапшылығының көлемін қысқартады;

D) Үкіметке салынатын салық, ол бюджет тапшылығының көлемін ұлғайтады;

Е) Мемлекеттік қарызды ұстаушыларға салынатын салық, ол бюджет тапшылығының көлеміне әсер етпейді.

&&& 5

A) Нақты пайыздық мөлшерлеменің өсуіне алып келеді;

B) Ұлттық валютаның халықаралық құндылығының төмендеуіне алып келеді;

C) Шығындардың өсуімен шартталған инфляцияға алып келеді;

D) Экспорттың импорттап артуына алып келеді;

Е) Нақты пайыздық мөлшерлеменің төмендеуіне алып келеді.

&&& 6

Циклдік негізде балансталған мемлекеттік бюджет:

B) Инфляциялық құлдырау кезеңіндегі мемлекеттік шығындардың қысқаруы мен салықтардың өсуінің салдары болары еді;

C) Инфляциялық өрлеу кезеңдегі мемлекеттік шығындардың өсуі мен салықтардың төмендеуінің салдары болар еді;

D) Инфляциялық өрлеу кезеңіндегі мемлекеттік шығындардың өсуі мен салықтардың тұрақты мөлшерлемесінің салдары болар еді;

Е) Экономикалық құлдырау кезеңіндегі мемлекеттік шығындардың қысқаруы мен салықтардың төмендеуінің салдары болар еді.

&&& 7

A) Инфляциялық үзілістің;

B) Қаржылық шектеулердің;

C) Дефляциялық үзілістің;

D) Жиынтық сұраныс пен жиынтық ұсыныстың табиғи теңдестігін;

Е) Бюджеттік дефициттің.

&&& 8

Келесі ұғымдардың қайсысы іскерлік циклдің фазаларына жатпайды?

B) тоқырау;

C) құлдырау;

D) өрлеу;

E) жандану.

&&& 9

A) Жиынтық ұсыныс қисығының классикалық бөлігінде;

B) Жиынтық ұсыныс қисығының аралық бөлігінде;

C) Жиынтық ұсыныс қисығының кейнстік бөлігінде;

D) Жиынтық ұсыныс қисығының аралық және классикалық бөліктерінде;

Е) Жиынтық ұсыныс қисығының барлық бөліктерінде.

&&& 10

Егер экономика бағалардың тұрақтылығы жағдайында жұмыссыздықтың жоғары деңгейімен сипатталатын болса, онда төменде келтірілген мемлекеттік шаралардың қай комбинациясы жұмыссыздықты қысқартуға мүмкіндік береді?

A) Ашық нарықта мемлекеттік бағалы қағаздарды сатып алу және мемлекеттік шығындарды ұлғайту;

B) Ашық нарықта мемлекеттік бағалы қағаздарды сату және салықтарды қысқарту;

C) Мемлекеттік бағалы қағаздарды ашық нарықта сату және мемлекеттік шығындарды қысқарту;

D) Мемлекеттік бағалы қағаздарды ашық нарықта сатып алу және салықтарды ұлғайту;

Е) Ашық нарықта мемлекеттік бағалы қағаздарды сату және салықтарды ұлғайту.

&&& 11

A) Жұмыссыздардың қатарына жатады

B) Жұмыспен қамтылғандар санатына жатады

C) Жұмыс күшінің құрамында есепке алынбайды

D) Жұмыспен толық қамтылмаған ретінде қарастырылады

Е) Жұмыс табудан үмітін үзген адам ретінде қарастырылады

&&& 12

Экономикадағы құлдырауға байланысты жұмысын жоғалтқан адам жұмыссыздықтың қай санатына жатады?

B) құрылымдық жұмыссыздық

C) уақытша (фрикциондық) жұмыссыздық

D) маусымдық жұмыссыздық

Е) жұмыссыздыққа жатпайды

&&& 13

A) Жұмыссыздықтың уақытша (фрикциондық) түрі

B) Жұмыссыздықтың құрылымдық түрі

C) Жұмыссыздықтың циклдік түрі

D) Перманенттік жұмыссыздық

Е) Жұмыссыздықтың циклдік және перманенттік түрі

&&& 14

Дж. М. Кейнстің пікірінше :

B) Нарықтық жүйеде, өзі қысқа мерзімде жұмыспен қамтылудың жоғары деңгейін қамтамасыз етуге қабілетті механизмдер бар

C) Экономика орталықтандырылған жоспарлаудың негізінде дамуы керек

D) Жеке меншікті жою қажет

Е) Экономиканың тиімді дамуы үшін қоғамдық меншік қана жағдай жасайды

&&& 15

A) Жұмыссыздық циклдік түрінің өсуіне

B) Жұмыссыздықтың құрылымдық түрінің өсуіне

C) Жұмыссыздықтың фрикциондық түрінің өсуіне

D) Жұмыссыздықтың бүркеме (жасырын) түрінің өсуіне

Е) Жұмыссыздық циклдік түрінің кемуіне

&&& 16

Оукен заңына сәйкес жұмыссыздықтың іс жүзіндегі деңгейінің оның табиғи деңгейінен 4 %-ға жоғары болуы, іс жүзіндегі ЖІӨ көлемінің нақты ЖІӨ көлемінен неше пайызға кем болуы мүмкін екенін білдіреді?

B) 2,5 %

D) 2 %

&&& 17

A) 2 % төмендейді

B) 18 % ұлғайды

C) 2 % ұлғайды

D) 18 % төмендейді

Е) өзгеріссіз қалды

&&& 18

Күтілмеген (болжанбаған) инфляциядан ең аз зардап шегетіндер:

B) Атаулы табыстары ұлғаятын, бірақ баға деңгейінің жоғарлауынан баяу өсетіндер

C) Сақталған ақшалары барлар

D) Тұрақты (тіркелген) атаулы табыс алатындар

Е) Баға деңгейі жоғарлағаннан кейін қарыз алғандар

&&& 19

A) Өнім бірлігіне жұмсалатын шығындардың өсуі

B) Жұмыспен қамтылу мен өндірістің өсуі

C) Жалақының қуып жетушілік өсуі

D) пайыздық мөлшерлеменің өсуі

Е) Жиынтық сұраныстың өсуі

&&& 20

Жалпы шығындардың өсуі инфляцияға алып келеді, егер:

B) іс жүзіндегі ЖІӨ және капиталдың көлемі тең болса

C) Жұмыс күшінің саны өспесе

D) Жұмыс күшінің саны өссе

Е) іс жүзіндегі ЖІӨ және капиталдың көлемі тең болмаса

&&& 21

A) Егер экономика жұмыспен толық қамтылу шартында дамыса, ЖІӨ-нің өсуімен

B) Оның даму көздеріне тәуелді ЖІӨ-нің өсуімен немесе төмендеуімен

C) Тек ЖІӨ-нің төмендеуімен

D) Тек ЖІӨ-нің өсуімен

Е) ЖҰӨ өсуімен

&&& 22

Күтпеген (болжанбаған) инфляцияға әдетте келесі құбылыс тән:

B) Экономикалық залалдың болмауы

C) Байлық пен табыстың қайта бөлінуі

D) Экономиканың тиімділігінің өсуі

Е) табыстың қайта бөлінуі

&&& 23

A) Кейнстік теория;

B) Казіргі заманғы ақшаның саңдық теориясы;

C) Парасатты үміт теориясы;

D) Ұсыныс экономикасы теориясы;

Е) Жаңа институционалдық теория.

&&& 24

Филлипс қисығы инфляция деңгейі мен:

B) Ақша ұсынысы арасындағы байланысты тіркейді;

C) Пайыз деңгейінің арасындағы байланысты тіркейді;

D) Саяси экономикалық циклдың арасындағы байланысты тіркейді;

Е) Нақты пайыздық мөлшерлеменің арасындағы байланысты тіркейді.

&&& 25

A) Ұзақ мерзімге қарағанда, қысқа мерзімді кезеңде жұмыссыздық пен инфляция деңгейінің арасында әлдеқайда тығыз байланыс байқалатынын көрсетеді;

B) Ұзақ мерзімде жұмыссыздық пен пайыздық мөлшерлеменің деңгейінің арасында байланыс жоқ екенін көрсетеді;

C) Қысқа мерзімді кезеңде жұмыссыздық пен инфляцияның арасында байланыс жоқ екенін көрсетеді;

D) Тек ұзақ мерзімді кезеңде ғана инфляция мен жұмыссыздық арасында байланыс бар екенін көрсетеді;

Е) Ақша ұсынысының ұлғаюы инфляцияға алып келмейтінін көрсетеді.

&&& 26

М. Фридменнің көзқарасына сәйкес:

B) Ақша-несие саясатына қарағанда фискалдық саясат экономикаға күштірек әсер етеді;

C) Қысқа мерзімді кезеңде инвестициялық шығындар мен пайыздық мөлшерлеме деңгейінің арасында байланыс жоқ;

D) Мемлекет экономикалық үдерістерге белсенді түрде араласуы қажет.

Е) Жұмыссыздық пен инфляция деңгейі арасында ұзақ мерзімді кезеңде байланыс жоқ алып келеді;

&&& 27

A) Жұмыссыздықтың деңгейі төмендейді;

B) Жұмыссыздықтың деңгейі тұрақты болып қалады;

C) Жұмыссыздықтың деңгейі өседі;

D) Инфляцияның деңгейі төмендейді;

Е) Жұмыссыздықтың табиғи деңгейі төмендейді.

&&& 28

М. Фридменнің пікірінше жұмыссыздықтың табиғи деңгейі кезіндегі еңбек нарығындағы тепе-теңдік:

B) Жиынтық сұраныс пен өндірістің ағымдағы көлемі арасындағы тепе-теңдікті білдіреді;

C) Уақытша және құрылымдық жұмыссыздықтардың жоқтығын білдіреді;

D) Нақты инфляция деңгейінің күтілгеннен жоғары болуын білдіреді;

Е) Құрылымдық және фрикциондық жұмыссыздық деңгейлерінің тепе-теңдігін білдіреді.

&&& 29

A) Күтілетін инфляцияның деңгейіне тәуелді деп есептейді;

B) Мемлекеттегі салық салу деңгейіне тәуелді деп есептейді;

C) Республикалық бюджеттің тапшылығының шамасына тәуелді деп есептейді;

D) Пайыздық мөлшерлеменің деңгейіне тәуелді деп есептейді;

Е) Жұмыссыздықтың табиғи деңгейіне тәуелді деп есептейді.

&&& 30

Баяу өрбитін инфляция:

B) Әдетте жиынтық сұраныстың ықпалымен дамиды;

C) Ұсыныс инфляциясының бір түріне жатуы мүмкін;

D) Едәуір тербелуі мүмкін болжанбайтын деңгеймен сипатталады;

Е) Гиперинфляцияның бір түрі.

&&& 31

A) Әдетте жиынтық сұраныстың ықпалымен дамиды;

B) Ұсыныс инфляциясының бір түріне жатады;

C) Оған нарықтың негізгі агенттері бейімделетін күтілетін инфляцияның қарқынын көрсетеді;

D) Едәуір дәрежеде тербелетін, болжануы мүмкін емес деңгеймен сипатталады;

Е) Гиперинфляцияның бір түрі.

&&& 32

Артық сұраныс туындатқан инфляция:

B) Жиынтық сұраныс қисығының солға қарай жылжуы салдарынан өрбиді;

C) Жиынтық ұсыныс қисығының солға қарай жылжуы салдарынан өрбиді;

D) Жиынтық ұсыныс қисығының оңға қарай жылжуы салдарынан өрбиді;

Е) AS пен AD қисықтарының пропорциональді оңға қарай жылжуы салдарынан өрбиді.

&&& 33

A) Жиынтық ұсыныс қисығының солға қарай жылжуы салдарынан дамиды;

B) Жиынтық сұраныс қисығының оңға қарай жылжуы салдарынан дамиды;

C) Жиынтық сұраныс қисығының солға қарай жылжуы салдарынан дамиды;

D) Жиынтық ұсыныс қисығының оңға қарай жылжуы салдарынан дамиды;

Е) AS пен AD қисықтарының пропорциональді солға қарай жылжуы салдарынан дамиды.

&&& 34

Бейімделіп үміттену теориясы атаулы жалақының өсуі инфляция деңгейінің жоғарылауынан төмен болатынын шамалайды және егер, үкімет фискалдық және монетарлық саясаттардың көмегімен жұмыссыздық деңгейін төмендетуге ұмтылса, онда жұмыспен қамтылу:

B) тұрақты болып қалады, ал баға деңгейі қысқа мерзімді кезеңде жоғарылайды;

C) өседі, ал бағалар қысқа мерзімді кезеңде тұрақты болып қалады;

D) және бағалар ұзақ мерзімді кезеңде өседі;

Е) және бағалар ұзақ мерзімді кезеңде төмендейді.

&&& 35

A) Салық салудың шамадан тыс жоғары деңгейінің және болжанбаған инфляцияның салдары;

B) Мемлекеттік реттеудің болмауының нәтижесі;

C) Филлипс қисығының жылжуының нәтижесі;

D) Болжанбаған инфляцияның салдары;

Е) Салық салудың шамадан тыс жоғары деңгейінің салдары.

&&& 36

Нақты жалақы дегенiмiз – бұл:

B) жұмыс күшiнiң ұдайы өндiрiсiне қажеттi қызмет және тауарлардың саны;

C) жұмысшы және оның жан ұясының тiршiлiкке қажетті қаржысының сомасы;

D) жұмысшыға ақшалай төлемдердiң сомасы;

E) барлық жауаптар дұрыс.

&&& 37

A) қызмет және тауар бағаларының деңгейiмен;

B) пайда нормасымен;

C) салық мөлшерлемесімен;

D) жұмыс уақыты ұзақтығымен;

E) дұрыс жауап жоқ.

&&& 38

Берілгендердің қайсысы қате:

В) NAIRU өзіне уақытша, құрылымдық және циклдік жұмыссыздықты енгізеді

С) егер жұмыссыздықтың деңгейі NAIRU-ға тең болса, нақты ЖІӨ әлеуетті ЖІӨ-ге тең болады

D) NAIRU-дың өзгеруі Филлипс қисығының жылжуына әкеледі

Е) еңбекақы минимумының өсуі ұзақ мерзімді NAIRUдың өсуінің факторы болып табылады

&&& 39

А) минималды еңбекақы мөлшері жуық арада өсетіні белгілі болса

В) жұмыссыздық бойынша кепілдік берілсе

С) жұмыскерлер ауа райына байланысты уақытша жұмыстан босатылса

D) еңбекақы мөлшері теңдестік деңгейден асса

Е) уақытша жұмыссыздық болмаса

&&& 40

Толық жұмыспен қамтылу кезіндегі өндіріс көлемі тең болады:

В) таза инвестицияға

С) атаулы ЖІӨ-ге

D) әлеуетті ЖІӨ-ге

Е) үй шаруашылығының жиынтық табыстарына

&&& 41

А) дефляция

В) инфляция

С) стагфляция

D) дефляция немесе инфляция

Е) рессеция

&&& 42

Орташа баға деңгейінің төмендеуі ...

В) инфляция

С) стагфляция

D) дефляция

Е) ұсыныс инфляциясы

&&& 43

А) Фишер теңдеуімен

В) Филлипс қисығымен

С) Кейнс ережесімен

D) Оукен заңымен

Е) Лоренц қисығымен

&&& 44

(Ү – Ү^*) / Ү^* = – β (u – u^*) теңдеуімен сипатталады:

Б) Фишер заңы

В) Филлипс қисығы

Г) Лаффер қисығы

Е) Лоренц қисығы

&&& 45

А) табысты инфляция деңгейіне индекстеу

Б) нақты табысты көтеру

В) табыстың ең төмен деңгейін көтеру

Г) естен тандыру терапиясы

Е) Кейнсиандық инфляцияға қарсы күресу әдісі

1. 
   Агапова Т.А., Серегина С.Ф. Макроэкономика. – М.: МГУ, 2004
   
2. 
   Агапова Т.А. Макроэкономика для преподавателей. Учебно-методическое пособие. Выпуск 1. – М.: «Дело и сервис», 2003
   
3. 
   Брагинский С.В. «Монетаризм как экономическая доктрина» / «Деньги и кредит», 1993. – № 1
   
4. 
   Бункина М.К., Семенов В.А. Макроэкономика. (Основы экономической политики): учебное пособие. – М. : "ДИС", 1996. – 120 с.
   
5. 
   Бурда М., Вишлош Ч. Макроэкономика: учебник. 2-е изд. / пер. с англ. Г.В. Борисова, И.В. Розмаинского, А.А. Фофанова, К.А. Холодилина. Под ред. В.В.Лукашевича, К.А.Холодилина. – СПб. : Судостроение, 1998. – 544 с.\
   
6. 
   Вечканов Г.С., Вечканова Г.Р. Макроэкономика. – СПб. : Питер, 2001. – 115 с.
   
7. 
   Гальперин В.М., Гребенников П.И., Леусский А.И., Тарасевич Л.С.. Макроэкономика: Учебник. – СПБ. : СПбГУЭФ, 1997.
   
8. 
   Гальперин В.М., Моргунов В.И., Игнатьев С.М. Макроэкономика, в 2-х томах. – СПб., 1997.
   
9. 
   Дорнбуш Р., Фишер С. Макроэкономика. – М.: Изд-во МГУ, 1997
   
10. 
    Задоя А.А. Макроэкономика. – Москва, 2004
    
11. 
    Кейнс Дж.М. Общая теория занятости, процента и денег. Избранные произведения. – М. : Экономика, 1993. – 254 с.
    
12. 
    Краткий курс макроэкономики. Под ред. Мухамадиева Б.М. – Алматы, 2004
    
13. 
    Киселева Е.А. Макроэкономика – М.: Эксмо, 2005
    
14. 
    Киселева Е.А. Макроэкономика: конспект лекций. – М.: Эксмо, 2006
    
15. 
    Курс экономической теории. Под ред. Чепурина М.Н., Киселева Е.А. – КОГУП, «КОТ», 2004
    
16. 
    Макроэкономика./под ред. М.И.Плотницкого. – М.: Новое знание, 2004
    
17. 
    Макконнелл К.Р., Брю С.Л.. Экономикс: принципы, проблемы и политика, в 2-х т. – М. : Инфра-М, 1996, 2000.
    
18. 
    Мамыров Н.К., Тілеужанова М.А. Макроэкономика. – Алматы, 2003
    
19. 
    Микро-макроэкономика. Практикум. Задачи, тесты, ситуации . – СПб.,1994
    
20. 
    Мэнкью Н.Г. Принципы экономикс. – С-Пб.: Питер, 2005
    
21. 
    Мэнкью Н.Г. Макроэкономика. – М.: МГУ, 1994
    
22. 
    Носова С.С. Экономическая теория – М.: Гуманит, 2003
    
23. 
    Пигу А. Экономическая теория благосостояния. – М. : Прогресс, 1985. – 258 с.
    
24. 
    Протас В.Ф. Макроэкономика: структурно-логические схемы: учебное пособие для вузов. – М. : ЮНИТИ, 1997. – 97 с.
    
25. 
    Сакс Д. Макроэкономика: глобальный подход. – М.: Изд-во МГУ, 1998
    
26. 
    Селищев А.С. Макроэкономика. – СПб.: Питер, 2005
    
27. 
    Соболева И.Я. Маркетинг. Менеджмент. Микроэкономика. Макроэкономика. – Алматы, 2006
    
28. 
    Тоқсанбай С.Р. Толық экономикалық орысша-қазақша сөздік. «Сөздік-словарь», 1999.
    
29. 
    Туманова Е.А. Макроэкономика. Элементы продвинутого подхода. Москва, 2004
    
30. 
    Экономическая теория: Микро и макроэкономика. Учебное пособие./ под ред. М.И.Плотницкого. – Минск: КН. Дом, 2005
    
31. 
    Экономикалық теория: Кестелі оқу құралы. – Алматы: Аркаим, 2003. – 120 б.
    
32. 
    Экономическая теория: задачи, логические схемы, методические материалы: учебник для вузов / под ред. А.И. Добрынина, Л.С. Тарасевича: – СПб. : Питер. 1999.
    
33. 
    Экономическая теория / под ред. А.И. Добрынина, Л.С. Тарасевича: учебник для вузов. 3-е изд. – СПб. : СПбГУЭФ, Питер. 2000.
    
34. 
    Экономическая теория: практикум / под ред. Н.И. Базылева, Л.В. Воровьевой. 2-ое изд., – Минск БГЭУ, 2000.
    
35. 
    Фридмен М. Количественная теория денег. – М. : Эльфпресс, 1996. – 320 с.
    
36. 
    Хейне П. Экономический образ мышления. / пер. с англ. – М., 1991. – 298 с.