Оқулық «Федералдық білім беруді дамыту институты»
жүктеу/скачать 4.15 Mb. Pdf көрінісі
|
| •
қима — гиперкубтан бір немесе бірнеше өлшемдер бойыншаа бекітілген мағыналармен қосалқы жиынтықты белгілеу; • айналдыру — өзгерістерді екіөлшемді көрсету тəртібін өзгерту; • тұқырту — өлшеудің бір мағынасын иерархия деңгейінің неғұрлым жоғары мағынасына ауыстыру. Мысалы, егер белгілі бір уақыт өлшеміне сəкес келетін мағына алынса, онда тұқырту операциясы интервалдық барлық уақыт белгілеріне сəйкес келетін мағыналарды алуға мүмкіндік береді; • тәптіштеу — тұқыртуға қарсы операция. Мағына интервалдың нақты уақыт белгісі үшін алынады. Деректерді сақтаудың көпөлшемді технологиясы күрделі сұрау салуларды талдамалық өңдеумен байланысты міндеттеррді табысты шешуге мүмкіндік береді, осылайша, оперативтік жадта гиперкубтың барлық деректері орналастырады. Бірақ деректерді осындай орналастыру деректердің үлкен көлемін пайдалану мүмкінсіздігіне əкеп соғуы мүмкін, өйткені есептеуіш жүйеніңоперативтік желісінің ресурстары жеткіліксіз болуы мүмкін. Деректер көлеміне шектеуді алып тастау үшін деректерді орналастырудың көпөлшемді реляциялық технологиясы пайдаланылады. Деректерді жұлдыз қағидатын пайдаланып, орналастырады. Деректер қоймасы бұл жағдайда кестелер жинағы болып табылады. 138 Кестелер екі типті болады: 1) фактологиялық.«Жұлдыз» схемасында осындай кесте біреу. Онда атрибуттың мағынасы жазылған жəне бірнеше индекстік алаң орналастырылған: бір индекстік алаң - өлшем коды, қалғандар – анықтамалық кестелердегі жазбалардың кодтары; 2) анқытамалық. Деректер қоймасының үшөлшемді ұйымдастырылуы жағдайында осындай кестелері тиісінше үшеу болады. Бірінші кестеде өлшемдердің-атрибуттардың сипаттамалары сақталады, екінші кесте объектілердің сипаттамасын, үшінші – уақыттық сипаттамаларды қамтиды. 3.2 суретте IDEFX1 нотациясындағы деректер қоймасының реляциялық схемасы көрсетілген. Фактологиялық кесте атрибуттың мағынасынан жəне анықтамалық кестемен байланысу үшін пайдаланылатын үш сыртқы кілттен тұрады. Нақты жүйелерде анықтамалық кестелер осы қойманың ерекшелігін сипаттайтын алаңдармен толықтырылады. Көпөлшемді деректер қоймаларын құрған кезде, сондай-ақ, «қар бүршігі» схемасы қолданылады: анықтамалықтар олармен байланыстырылған қосымша анықтамалық кестелер көмегімен одан əрі тəптіштеуге тартылады. OLAP-жүйелерді өрістету клиент-сервертехнологиясы негізінде орындалады. Көпөлшемді деректерді сақтау əдісімен ұсынылатын тезəрекеттікті жəне реляциялық модельді пайдаланған кезде деректердің шектелмеген көлемін сақтау мүмкіндігін үйлестіру үшін OLAP-жүйесінің мынадай архитектурасы пайдаланылады: а) деректер қоймасы деректерді орналастырудың реляциялық технологиясын пайдаланып, құрылады; б) фирма бөлімшелерінің талдамалық міндеттерін шешу үшін көпөлшемді деректер қорлары бар деректер киосктары құрылады. 3.2. сурет. Реляциялық деректер қоймасының құрылымы. «жұлдыз» архитектурасы 139 Бұл схемада киоск — бұл көпөлшемді құрылым түрінде құрылған мамандандырылған тақырыпты деректер қоймасы. Деректер киоскқаорталық қоймадан жүктеледі. Деректер қоймасы туралы оперативтік ақпаратты алу үшін ол сипаттамамен жабдықталады. Сипаттамалар метадеректерді құрады. Метадеректер қоймадағы деректер құрылымы туралы ақпаратты алуға мүмкіндік береді; олардың ішінде қолжетімділік əдістері жəне нəтижелерді беру қағидалары туралы мəліметтер болуы мүмкін. Метадеректер репозиторийді құрады. OLAP жүйелер мынадай міндеттерді шешуге мүмкіндік береді[1]: жүктеу/скачать 4.15 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|