Студент: Талғатов Мерей Оқытушы: Омарова Ж. Б

Қ Р С Т 2 . 4 - 2 0 1 9
Ө Л Ш Е М Қ Ұ Р А Л Д А Р Ы Н
С А Л Ы С Т Ы Р Ы П Т Е К С Е Р У
Студент: Талғатов Мерей
Оқытушы: Омарова Ж.Б.
1

Осы стандарт сәйкес калыпастырылган және сәйкес
бекітілген мемлекеттік реттеуте жататын, олшем
тізбелерінде метрологнялык талаптар белгілентен
өлшеу кезінде колданылатын, өлшемі құралдарын
салыстырып тексеруді ұйымдастыруга және жүргізу
тәртібіне койылатым негізгі талаптарды белгілейді.
Осы стандарттын талаптары өлшем құралдарын
өндірумен, жөндеумен, әкелумен, өткізумен және
пайдаланумен айналысатын мемлекеттік органдарга,
жеке және заңды тұлғаларға қолданылады.
Қ О Л Д А Н У С А Л А С Ы
2

С А Л Ы С Т Ы Р Ы П Т Е К С Е Р У
Т Ү Р Л Е Р І
Алғашқы
Периодтық
Кезектен тыс
Инспекциялық
3
Сараптамалық

өлшеу құралдарының тағайындалған техникалық
талаптарға сәйкестігін анықтау және растау мақсатында
жүргізілетін операциялардың жиынтығы болып
табылады.
Салыстырып тексеру нәтижесі бойынша өлшеу құралдары
пайдалануға жарамды немесе жарамсыз дап танылады.
Ө Л Ш Е У Қ Ұ Р А Л Д А Р ЫН С А Л ЫС Т ЫР ЫП
Т Е К С Е Р У
4

Өлшеу құралдары салыстырып тексеру аралық интервалдың ішінде пайдалануға
жарамды деп танылады, егер оларды салыстырып тексеру олардың нақты өлшеу
құралдарына қойылатын метрологиялық және техникалық талаптарға
сәйкестігін көрсететін (дәлелдейтін) болса. Салыстырып тексеру арнаулы
(салыстырып тексеруге арналған) нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес
жүргізіледі.
Салыстырып тексеру бірліктің мөлшерін эталоннан жұмыстық өлшеу құралына
беру процесінің сатыларының бірі болып табылады. Эталонмен байланыстығы
өлше бірлігінің қажетті шарты болып табылады.
5

Көптеген жағдайларда салыстырып тексеру кезінде
хаттама толтырылады. Хаттаманың формасы
салыстырып тексеру бойынша нормативтік
құжатта беріледі. Салыстырып тексеру аяқталып,
хаттамаға талдау жүргізілгеннен кейін өлшеу
құралының пайдалануға жарамдығы немесе
жарамсыздығы туралы қорытынды шығарылады
және осы туралы хаттамаға тиісті жазу енгізіледі.
Салыстырып тексеру хаттамасы заңды күші бар
негізгі құжат болып табылады, сондықтан оны
мұқият толтыру қажет. 
6

Е г е р р е т т е г ш т о р а п т а р ғ а е ш к м
с о қ т ы р т п а й т ы н д а й к е р е к б о л с а ,
ө л ш е у қ ұ р а л ы н а н о м е р л е н г е н
п л о м б а н е м е с е с а л ы с т ы р ы п
т е к с е р у т а ң б а с ы н ы ң с у р е т б а р
н о м е р л е н г е н қ а ғ а з д а р ( н а к л е й к а )
л н е д . Б ұ л ж а ғ д а й д а ө л ш е у
қ ұ р а л ы н ы ң м е х а н и з м н т а ң б а н ы
б ұ з б а й а ш у м ү м к н е м е с б о л ы п
т а б ы л а д ы .
Ө л ш е у қ ұ р а л ы н а т а ң б а қ о ю м е н
б р г е , с а л ы с т ы р ы п т е к с е р у
н ә т и ж е л е р о ң б о л ғ а н ж а ғ д а й д а
б е к т л г е н ү л г б о й ы н ш а
с а л ы с т ы р ы п т е к с е р у т у р а л ы
с е р т и ф и к а т б е р л е д .
С е р т и ф и к а т т а ө л ш е у қ ұ р а л ы н ы ң
қ а н д а й н о р м а т и в т к қ ұ ж а т т ы ң
т а л а п т а р ы н а с ә й к е с т г т у р а л ы
а қ п а р а т б е р л е д н е м е с е ө л ш е у
қ ұ р а л ы н ы ң к ө р с е т у л е р н е
е н г з л е т н с л т е м е л е р
к ө р с е т л е д .
7

Н А З А Р Л А Р Ы Ң Ы З Ғ А Р А Қ М Е Т !
8