Азақстан тарихы және әлеуметтік

medkrmu.kz
“ФИЛОСОФИЯ” ПӘНІ
№4-ДӘРІС 
САНА, РУХ ЖӘНЕ ТІЛ
Қ
АЗАҚСТАН ТАРИХЫ ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК
-
ГУМАНИТАРЛЫҚ ПӘНДЕР
КАФЕДРАСЫ
Оразхан Т.О. – философия магистрі, аға оқытушы

4-ДӘРІС: САНА, РУХ ЖӘНЕ ТІЛ
Дәрістің мақсаты – философиядағы сана мәселесін, онымен қатысты рух және
тіл феномендерінің мәнін пайымдау.
ДӘРІСТІҢ ЖОСПАРЫ
1. Материалдылық және идеалдылық арақатынасы. Идеалды болмыс ретіндегі 
сана түсінігі. 
2. Сананың мәні. Жан, рух, сана. Сананың пайда болуы туралы көзқарастар
3. Сана құрылымы. Сана және ойлау. Сана және бейнелеу. Сана және психика. 
4. Философиядағы тіл мәселесі
Кілт сөздер: сана, рух, идея, тіл, жан, психика, онтогенез, филогенез,
интенционалдылық, бейнелеу, тітіркену, сезіну, әлемдік сана, абсолюттік рух,
бейсаналық, «Жоғары мен», «Мен», «Ол».

Егер екі адам қолдарындағы алмаларымен алмасатын болса, онда 
екеуінде де бір-бір алмадан қалады. Ал егер алма орнына идеялармен 
алмасса, онда екеуінде де екі-екі идеядан болады». 
Бернард Шоу (1856-1950)
medkrmu.kz

«Атақты биолог-ғалым Эрнст 
Геккельдің биогенетикалық заңы 
бойынша, адамның ұрығы ана 
жатырында жатқан 9 айда 
адамзаттың миллиондаған жылдар 
бойы жәндіктен адам түріне дейін 
дамыған жолын өтеді де, адам 
кейпінде (Ноmо) дүниеге келеді.
Туғаннан кейін 1 жылда адамзаттың 
еңбектеп жүрген кезінен тік тұра 
алатын қалпына дейінгі дәуірді 
өтеді, ал одан кейінгі 2 жылда бала 
адамзаттың ақыл-есі бар Ноmо 
Sаріеns болған заманына дейінгі 
уақытты жүріп өтеді. Сөйтіп, бала 
адамзат дамуының эволюциясын 
қайталайды. Сондықтан да адам 
бойында тарихи ғана емес, сонымен 
бірге биогенетикалық та жады 
(память) белгі беріп тұрады».