Павлодар облысы білім басқармасының «Білім беруді дамытудың инновациялық орталығы» ҚММ

371 
1. Определите резонансную частоту
A) 1 Гц 
B) 2 Гц 
C) 4 кГц 
D) 3 Гц 
E) 2 кГц 
2. Определите амплитуду маятника при резонансе
A) 6 см 
B) 4 см 
C) 2 см 
D) 10 см 
E) 5 см 
3. Примером полезного проявления резонанса может быть А дребезжание 
стекол в автобусе Б. постепенное раскачивание тяжелого языка колокола
A) только А 
B) только Б 
C) и А, и Б 
D) среди ответов нет верного 
4. Явление резонанса может наблюдаться в
A) любой колебательной системе 
B) системе, совершающей свободные колебания 
C) автоколебательной системе 
D) системе, совершающей вынужденные колебания
E) Среди ответов нет верного 

372 
9 нұсқа 
Оқу сауаттылығы 
Қазақ тілі (Т1) 
 
 
Нұсқаулық: Мәтінді мұқият оқып, мазмұны бойынша берілген 
тапсырмаларға дұрыс жауап беріңіз. Оқытылу қазақ тілінде жүретін 
мектеп үшін (Т1) 
Кез келген халық – мәңгі әрі ұлы ұлдарымен және қыздарымен даңқты. 
Олар кейінгі ұрпақтарының рухани, ғылыми мұрасында, тарих беттерінде 
өшпес із қалдырды. Қазақ елінің осындай ұлдарының бірі – Бейбарыс Сұлтан 
(араб еңбектерінде Бейбарс). Дешті Қыпшақ даласын монғолдар басып 
алғаннан кейін Бейбарысты 800 дирхамға сатып жібереді. Он жасар ұл бала 
өзінің алғашқы ұстазы, тәлімгері және әміршісі болған Бұндұқдәрі саудагердің 
құлы ретінде Египетке келеді. 
Араб әлемінде Бейбарыс Сұлтан туралы ғылыми және әдеби еңбектер 
мен аңыздар көп, бірақ оның балалық шағы туралы мәліметтер аз. Түрлі 
елдердің ғалымдары тарихи деректерге сүйене отырып, оның ата-бабаларын 
Каспий маңындағы аймақтарға таралып кеткен Беріш тегіне жатқызады. 
Тарихи құжаттарда оның толық аты – Сұлтан Рукн-Ад-Дин Аз-Захир Бейбарс 
аль-Бұндұқдәрі ас- Салиха Ан-Наджми Ат-Түркі (кейбір деректерде әл-
Қыпшақ). Мамандардың түсіндірмелері бойынша, бұл шамамен: Бұндұқтар 
тегінің тәрбиеленушілері, исламның жарқын тірегі Бейбарыс Сұлтан түріктен 
шыққан, Салиха мен Наджми сұлтандардың қолбасшысы деп аударылады. 
Бұндұқдәрі құл баланы әскери өнерді үйренуге береді. Бейбарыс Египет 
билеушісі Сұлтан Салиханың қайсар жауынгері болады, соңында таққа 
отырып, 17 жасында ел басқарады. Египет мемлекетінде оған дейінгі болған 
әмірлерден ерекшелігі – араб әлемінде Бейбарыс Сұлтанның Египет 
мемлекеттілігінің негізін қалаушы ретінде саналуы. 
Бейбарыс 
Сұлтан 
тақырыбы 
қазақстандық 
жазушылар 
мен 
зерттеушілерді бұрыннан қызықтырып келеді. 
Белгілі 
қазақ жазуышысы Сәуірбек Бақбергенов «Айтаңсық» 
(Бейбарыстың кіші қарындасының аты) әңгімесін, Морис Симашко «Емшан» 
повесін, Қойшығара Салғарин, Тұрсын Жұртбаев және басқа да 
шығыстанушылар зерттеу жұмыстарын жазды, белгілі ақын Аманқос Ершуов 
«Бейбарыс» поэмасын жазды.
1. Бейбарыс Сұлтан өмірінің қай кезеңі жайлы мәліметтер аз?
А) Египет мемлекетінің негізін қалаушы жайлы;
В) құлдықтағы өмірі жайлы;
С) қайсар жауынгерлігі жайлы; 
D) балалық шағы жайлы;
Е) әскери өнерді үйренуші жауынгер жайлы 

373 
2. Сәуірбек Бақбергеновтің «Айтаңсық» әңгімесі атауының Бейбарыс 
Сұлтанға қатысы –
А) Бейбарыс Сұлтанның кіші қарындасының аты;
В) Бейбарыс Сұлтанның жарының есімі;
С) Араб әміршісінің аты; 
D) еш қатысы жоқ;
Е) Бейбарыс Сұлтанның туған жерінің атауы 
3. Бейбарыс Сұлтанның туған жері –
А) Дешті Қыпшақ даласы;
В) Түрік жері;
С) Мысыр елі;
D) Қытай елі;
Е) Монғол даласы 
4. Араб әлеміндегі Бейбарыс Сұлтанның басқа әмірлерден ерекшелігі –
А) тегі түркілерден болуында;
В) Бейбарыс Сұлтанның Египет мемлекетінің негізін қалаушы болып 
саналуында; 
С) алғашқы ұстазы Бұндұқдәрі саудагердің шәкірті болуында;
D) Сұлтан Салиханың қайсар жауынгері болуында; 
Е) 17 жасында ел басқаруында 
5. Бейбарыс Египетке кім ретінде келеді? 
А) Салиха мен Наджми сұлтандардың қолбасшысы;
В) Египет билеушісі;
С) әскери өнерді үйренуші; 
D) Египет мемлекетінің негізін қалаушы;
Е) Бұндұқдәрі саудагердің құлы 
6. «Бейбарыс» поэмасының авторы: 
А) Аманқос Ершуов;
В) Олжас Сүлейменов;
С) Тұрсын Жұртбаев;
D) Морис Симашко;
Е) Сәуірбек Бақбергенов 
7. Мәтін мазмұнына қатысты дұрыс тұжырымдар: 
1. Құлдыққа сатылған бала билеуші дәрежесіне дейін көтеріледі.
2. Бейбарыс Египеттің қайсар жауынгері болды. 
3. Бейбарыстың қарындасы туралы мәлімет бар.
4. Бейбарыс өмірінің барлық кезеңдері туралы нақты ақпарат жеткілікті. 
А) 1,2,4
В) 2,3,4

374 
С) 1,3,4
D) 1,2,3,4
Е) 1,2,3 
8.Үшінші 
азатжолдың бірінші азатжолға қатысы қандай? 
А) ойды тұжырымдайды;
В) ойды дамытады;
С) ойды пайымдайды;
D) ойды қорытындылайды;
Е) ойды салыстырады 
9. Мәтіндегі екінші сөйлемдегі «өшпес» сөзін қай сөзбен алмастыруға 
болмайды?
А) мәңгілік; 
В) сөнбес; 
С) жарық; 
D) кең тараған;
Е) өмірлік 
10. Мәтіннің жанрын анықтаңыз: 
А) ертегі; 
В) очерк; 
С) мақала; 
D) аңдатпа; 
Е) сұхбат 

375 

жүктеу/скачать 6.15 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: