Әдебиеттердің негізгі түрлеріне сипаттама зерттеу пәні сол кезеңде терең, толық әрі жан–жақты зерделенген шығармалардан басталады.
Белгілі бір тарихнамалық кезеңдегі зерттеу пәнінің көңіл бөлінген басты аспектілері. Тақырыптың зерттелу тарихын қарастырғанда алдымен көңіл аударатыңыз оның қандай аспектілері терең әрі толық зерделенгені. Әсіресе әдебиеттің қай түрінде проблема көрініс тапқан.
Келесі кезекте осы тақырып бойынша ерекше еңбек еткен авторлар мен олардың шығармаларына тоқталасыз. Оларды қызықтырған аспектілер ғылыми еңбектің қай түрлерінде жарияланғандығы көрсетіледі.
Тақырыптың басты аспектілері тағы да қандай ғылыми шығарма түрлерінде жарияланғандығы талданады. Әрине талдауға ілінетіні алғаш жарық көргендері. Ол шығармалар толық әрі терең зерттелуі қажет. Алғашқы мақала, алғашқы тарихнамалық, деректемелік зерттеулер назардан тыс қалмайды. Міне, осылайша тарихнамалық кезеңдердің барлығына сипаттама беріледі. Айрықша көңіл аударылатыны тарихнамалық кезеңдердің алғашқы және соңғысы.
Алғашқы тарихнамалық кезеңді талдаудың ерекшелігі. Тақырыпқа қызығушылық әдетте алғаш рет ғылыми-көпшілік әдебиетінде көрініс табады. Мұнда тарихшылардың көңілін проблемаға аудару мақсатында тарихи құбылыс жөнінде жалпы мәлімет, оның қысқаша сипаттамасы беріледі.
Соңғы тарихнамалық кезеңді талдаудың ерекшелігі. Тақырыпты зерттеудің алғашқы хронологиялық шегі анықталады. Жаңаша көзқарас тұрғысынан жарық көрген алғашқы еңбек қашан жазылды? Оның методологиялық жаңалығы қандай? Тақырыпқа концепция өзгерді ме? Кеңес заманында жазылған еңбектердің теориялық кемшіліктеріне баға беру қажет. Қазақ тарихындағы жаңа концепциялық тұрғыда зерттеулер проблемалар қандай?
Тарихнамалық талдаудың қорытындыларын нақтылау. Кез келген ғылыми шығарманың кіріспе бөліміндегі тарихнамалық талдау қорытынды жасаумен аяқталады. Онда автор тақырыптың әр аспектісінің зерттелу деңгейін анықтайды. Хронологиялық кезеңдері мен территориялық аспектілеріне көңіл аударылады. Аса толық зерттелген аспектілері көрсетіледі. Көмескі зерделенген мәселелердің себебі анықталады. Келешекте атқарылар ғылыми жұмыстардың бағыт-бағдары айқындалады. Тиімді әрі терең жүргізілген тарихнамалық талдау жоспардағы ғылыми жобаның мақсаты мен мідеттерін дұрыс айқындауға септігін тигізеді.
Достарыңызбен бөлісу: |
