ПӘнінің ОҚУ Әдістемелік кешені

Бақылау сұрақтары

2) ФОК универсальды шлямовты машинасының ерекшелiгi

3) ФОК универсальды машинасының құрылысы

4. 
   ФОК универсальды машинасының жұмыс iстеу принципi
   
5. 
   ФОК универсальды машинасының өңiмдiлiгi қандай параметрлерге тәуелдi.
   
6. 
   - коэффициентi ненi бiлдiрендi.
   

Тамақ өндiрiсiнде қолданылатын престердің құрылымы мен жұмыс істеу принципін және негізгі есептеу жолдарын оқып үйрену. Тәжірибие жүзінде шыжықтан майды сығып алуға араналған пресс жабдығының құрылымымен танысу.

Қатты денелерден сұйықты сығып шығару екi мақсатты көздейдi: бiрiншiден, сұйық бағалы компонент ретiнде (шырын, өсiмдiк майлары, және т.б.) қатты денеден ажыратылып алынады; екiншiден, сұйық бағасыз компонент ретiнде (iрiмшiктен) ажыратылады. Бұл кезде бiртектi сұйық және бiртектi нығыздалған қалдық (брикет пiшiндi) алынады. Ол өнiмнiң көлемiн кiшiрейтiп, жеңiл тасымалдануына және көп сақталуына мүмкiндiк бередi. Бұл жағдайда материалдың процестi жетiлдiруде берiлген параметрлерi немесе алға қойған мақсаты өлшемдерi мен формасына және қажеттi технологиялық талаптарының қанағаттануымен анықталады.

Пресс келесi түрде жұмыс істейдi:

Шыжық шанаққа 1 тиеліп, шанақтан цилиндрлі тұрқының 2 ішінде орналасқан бойлық ойықтар арқылы жетекпен айналмалы қозғалысқа келетiн тасымалдаушы шнекпен 3 бір мезгілде тасымалданып, ұсақтау механизiмiнде ұсақталады. Ұсақталған шыжық престеуші бөлмешiкке өтiп, престеушi шнектiң 8 iшкi диаметрлерiнiң жүрiс бойынша үлкеюiне байланысты престеледі, зеерлі цилиндрдің 9 iшкi бетiндегi бойлық тесiктер мен тұрқыдағы 2 тесіктер арқылы шыжықтан бөлiнген сұйық фракция престiң астында орналасқан түпке 12 ағып, одан ары қарай келесi өңдеулерге жiберiледi. Престелген шикiзат тұрқының 2 шығар аузындағы конусты тор 11 арқылы сыртқа шығады.

престің кескіш механизімінің өнімділігінің кесу мүмкiншiлiгiн, кез-келген ет кескiш машиналар сияқты, профессор А.И. Пелеевтiң әдiстемесi бойынша былай табуға болады:

мұндағы: P₀ – жалпы қысым, (20-30 н/см²); _{0 –} цилиндрдегi өнiмнiң үйкелiсiне кететiн энергия шығынын есептейтiн коэффициентi, (0,72-2,0); М₀ – ұсақтағыш механизiмiнiң секундтық массалық өнiмдiлiгi, м³/с.

Престейтiн жабдықтардың есебiнде олардың өнiмдiлiгi, жұмысшы органдарының өлшемдерi және жетегiнiң қуаты анықталады. Берiлген мәндердi анықтау кезiнде өңделетiн массаның көлемi, бастапқы және соңғы майлылық пен ылғалдылығы, престеу температурасы, шыжықтың шығымдылығы және мүмкiн болатын қалдық құрамдыры қатысады.
9 зертханалық жұмыс.

Тақырыбы: Фарш даярлау және шұжық өнімдерді қалыптауға арналған агрегаттың құрылымын оқып үйрену.

1. Жұмысты» мақсаты.

Фарш даярлау және шұжық өнімдерді қалыптауға арналған агрегаттың құрылымын, жұмыс істеу принципын, тиімді пайдалану ережелері мен технологиялық есептеу әдісін оқып үйрену.

Қазіргі кездегі комбинирленген машиналарда жоғары өнімділігі бар, процестер мен жұмысшы органдардың айналу жылдамдығының кең көлемде өзгертуге болатын тетіктерімен жабдықталған. Бұл машиналарға миксерлер-еттартқыштар, куттер-араластырғыштар, пісіру куттерлер, стик-миксерлер және т.б. жатады.

Комбинирленген миксерлер-еттартқыштар қысқа мерзімде аз шығынды және тиімді ұсақтау мен араластыруға кепілдік береді.

Мысалы, «Seydelmann» фирмасында құрастырылған миксерлер-еттартқыштар әмбебап машиналар қатарына жатады (сүрет 11.1). Олар ұсақтау мен араластыру тетіктерімен жабдықталған. PU 200 миксер-еттартқыш еттартқыш және де араластырғыш ретінде қолданылу мүмкін. PG 160 миксер-еттартқыштың тор диаметрі 160 мм және астаудың сыйымдылығы 1500 л, ал PU 200 машинанын тор диаметрі 200 мм және астаудың сыйымдылығы 1500 л болады. Бір машинада қосылған ұсақтау мен араластыру процестері қысқа мерзімде орындалады. Миксер-еттартқыштың құрылымы пісіру арқылы жоғары сапалы тоттанбайтын болаттан жасалған. Ұсақтау мен араластыру процестері бағдарламалау және де шикізатты жақсы араластыру машинанын ыңғайлы орналасуы мен басқарудын тиімді режимімен қамтамасыз етіледі. Сонын нәтижесінде араласпаған өнім машинанын ешқандай жерінде қалмайды.

Қазіргі әмбебап куттерлердің жаңа түрлері жоғары өнімділікті болып табылады. Оларда еттартқышта ұсақталған шикізатты ғана емес және де мұздатылған ірі кесекті шикізатты өңдеуге болады. Бұл машиналарда шикізатты басқа компоненттермен алдын-ала және ақырғы ұсақтау мен араластыруға болады. Олар пісірілген және қақталған шұжықтар мен басқа тамақ өнімдерді өндіруде фаршты даярлау үшін қолданылады.

1 - тұғыр, 2 – тиеу мойыншасы, 3 – куттер-араластырғыш, 4 – шнекті шприц, 5 – шибер, 6 – пышақты біліктің жетегі; 7 – араластыру шнектердің жетегі, 8 –шприц шнегінің жетегі, 9 – басқару пульті.

11.2 сурет. Фарш даярлау және шұжық өнімдерді қалыптауға арналған агрегат.

7. Агрегатта жұмыс істеу тәртібі.

1. Реттегіш қалқан ішінде өшіргішті қосу.

2. Куттер-араластырғыштағы «ПУСК» деген кнопкасын басу.

3. Тиеу моыншасына шикізатты салу. 30Ч30 мм өлшемі бар ет кесектерді немесе 3-5 мм көздерімен торы бар ет тартқышта алдын-ала ұсақталған ет, өсімдік және басқа (балық және т.б.) шикізат.

4. Рецептура бойынша су мен специялар қосылған шикізатты ұсақтау және араластыру.

5. Қабықшаны шприцтын цевкасына кигізу.

6. Шприцтағы «ПУСК» деген кнопкасын басу.

7. Дайын фаршты шприц шанағына беру және қабықшаны толтыру.

8. Жұмыс аяқтағаннан кейін «СТОП» деген кнопкасын басу.

9. Реттегіш қалқан ішінде өшіргішті ажырату.

10. Агрегатты санитарлық өңдеу.
10 зертханалық жұмыс.
Тақырыбы: Котлет қалыптайтын автоматтың құрылысымен танысу.

1. 
   ЖҰмыстың мақсаты:
   

1. 
   Котлет формалауға арналған машиналар классификациясымен және берiлген салмақ кезiндегi нақтылы пiшiндi котлет формалау процесiнiң технологиялық талаптарымен танысып-ұйрену.
   

3. 
   Реттегiш жабдықтардың қондырғысымен және жұмыс iстеу принципiмен танысу.
   
4. 
   ґздiгiнен алынған мәлiметтер бойынша негiзгi технологиялық, құштiк және кинематикалық есептеулердi орындау.
   

АК-2М-40 котлеттi автомат конструкциясы мен оның жұмыс принципi.

Автоматтың негiзгi тораптары: шойын құйма тұрық, татталмайтын болаттан жасалған кұштеу цилиндiрi ,қисық қойылған қалақшасы бар силуминдi бҰранда ,бес домалақ тесiгi бар қҰйма шойын айналатын ұстел ,шойынды поршеньдер ,Ұяшық iшiнде орналасқан ,бағыттаушы дискiсi бар доза реттегiш ,қырғышы бар пышақты дискi және берiлiстi шестерния механизiмi (жетекшi механизiм).

Автомат жетегi клинбелдiктi берiлiс арқылы электроқозғалтқыштан жұзеге асады ,ары қарай буынтықты берiлiс арқылы ,одан соң 3 тiк валикке цилиндiрлi берiлiс жұйесi арқылы жұзеге асады .(сурет)

БҰл валиктердiң бiрiншiсi айналысы (n_л.п=38 айн/мин) қалақшалы қамтамасыз ететiн бҰрандаға бередi ,ол өз кезегiнде 1-шiден кұштеу бункерiнде фаршты араластырады, 2-ден бункер тұбiнде орналасқан кұштеу терезесiне фаршты ауыстырады.

2-шi валик айналысты (n_ф.с=13,3 айн/мин) автомат ұстелдi бередi. Келесi ұстел тесiгi бункер тұбi астында болғанда поршень ең төмен жағдайына тұседi.

2. 
   Автоматтың көлемдi өнiмдiлiгiн (М₀ ,м³/мин) а) ол ұшiн ең басты котiлет көлемiн анықтаймыз
   

Қоректендiргiш араластырғышының өнiмдiлiк қор коэффициентiн анықтау.

Көлемдi өнiмдiлiктi қалақшалы қоректендiргiштiң формалау столының көлемдi өнiмдiлiгiнiң қатынасымен анықтайды:



11 зертханалық жұмыс.

Тақырыбы: Тұшпара қалыптайтын автоматтың құрылысымен танысу.
1. Жұмыстың мақсаты.

Жұмыстың мақсаты – түшпараны қалыптау принциптерін, түшпара жасатйн машина құрылысын оқып үйрену және түшпара автоматтарының жұмысы мен қондырғы бөлшектерімен танысу. Кинематикалық және технологиялық сұлбаларын тұрғызу және оларды есептеу, жұмыс бөлшектерінің эскиздерін орныдау бойынша алғашқы түсініктерін қалыптастыру.

2. Түшпара жасау аппаратының әрекет принципі мен құрылысын оқып үйрену.

3. Реттеуші органдар қондырғыларын, міндетін және жұмыс принциптерін оқып үйрену.

4. Студент өздігімен анықтаған автомат қасиеттері бойынша негізгі технологиялық, күштік және кинематикалық есептеулер үйрену.

5. Оқып үйренгендері бойынша алынатын өнім түшпараның сапасын және өнімділігін арттыру үшін автоматты жетілдіру түрлерін ұсыну.

3. Жалпы мәлімет.

Түшпараны өндірудің технологиялық процесі келесі операциялардан тұрады:

• 
  дайындық операциясы,
  
• 
  мөлшерлеу-қалыптау операциялары,
  
• 
  сонымен қатар қатыру және ормадау операциялары.
  

• 
  ет кескіш машиналарында, араластырғыштарда және т.б.,
  
• 
  ал мөлшерлеу және қалыптау операциялары қолмен (үй жағдайында) және арнайы құралмен немесе өндірісте түшпара жасайтын машиналарда
  

Ол көп ұялы жабылатын штамп түрінде болды. Штамп ашық тұрған кезде қамыр таспасы беріледі де, оған ет турамасының белгілі бір мөлшері түсіп тұрады

Штамп плитасы бір рет айналған кезде ет турамасы қамырмен жабылады, ал келесі айналымда оны штамптың қозғалмайтын бөлігі арқылы басып түшпараның қалыпталуы жүреді.

Бұл машинаны қолдану қолмен қалыптаумен салыстырғанда еңбек өнімділігін айтарлықтай арттырған жоқ.

1936 жылы Вечканов түшпараны қалыптау машинасын ұсынды. Бұл машина келесі принциптерге негізделіп жұмыс атқарады:

• 
  Қалыптайтын сопло қамыр түтікшесін үздіксіз беріп тұрады.
  
• 
  Оның ішіне, периодты түрде сопло ортасында орналасқан түтік арқылы сығылған ауа қысымы арқылы, ет турамасының мөлшері беріледі;
  
• 
  Ет турамасымен толтырылған қамыр түтікшесі қалыптайтын барабанға жеткізіледі.
  
• 
  Нәтижесінде нақты тұрпаттағы және қамыр қалдықтары штамп арқылы бөлінген түшпара жасалынады. Бөлінген қамыр қалдықтары қайтадан шанаққа қайтарылады.
  

1 сурет. СУБ-3М түшпара автоматы (жалпы көрінісі)

Бірақ қалдықсық қалыптау тұшпаралардың салмағының ауытқуына әкеледі және оларды стандартты қалыптарға механика арқылы орналастыруды айырықша күрделендіреді.

Бұл машиналардың түрлері:

• 
  екі (СУБ-2) қалыптайтын барабанды,
  
• 
  үш (СУБ-3) қалыптайтын барабанды,
  
• 
  немесе алты (СУБ-6) қалыптайтын барабанды.
  

2 сурет. Кинематикалық сұлба

Автомат (1 сурет.) келесі негізгі бөліктерден тұрады:

• 
  1 - тұрық,
  
• 
  2 - қамыр және ет турамасының екі шанақ,
  
• 
  4 - түшпараның тұрпатын беретін қондырғы,
  
• 
  9 - үш қалыптайтын барабандар,
  
• 
  12 - ет турамасын тұтынушы, оған ротациялық сорап кіреді.
  

• 
  14 - электрқозғалтқыш,
  
• 
  3 – магнитті қосқыш,
  
• 
  17 – сына белбеулі жылдамдық вариаторы,
  
• 
  сына белбеулі, шестернялы және тісті берілістер.
  

Қамыр бункерінің түбінде

• 
  Қалыптайтын құрылғыға түтік арқылы қамырды жіберіп тұратын винтті шнек (20) орналасқан.
  

• 
  Негізгі станинаның алдыңғы қабырғасында орналасқан ротациялық сорапқа (12) ет турамасын жіберіп тұратын шнек (19) орналасқан.
  

Баллонның ішімен түтікше өтеді, түтікшенің аяғы арнайы пішінде түрде болады да, ол баллонның тесігінен өткенде сопақша тесік пайда болады.

Осы сопақша тесік арқылы ығысқан түтік түрінде конвейерге қамыр беріледі.

Ығысқан аяқ жағы баллонның сүйір тесігінен шығатын түтік арқылы ет турамасы беріледі, бұл қамыр түтігінің іші (начинка) болады.

Конвейер тұрығы (18) түтіктерден дәнекерленіп жасалған және алынатын парақты болатпен қапталған құрылғы түрінде болады.

Конвейер аяғында орналасқан:

• 
  13 – жетекші барабан
  
• 
  7 - жетектегі барабан,
  
• 
  ал ортасында 8 – түшпара қалыпталынатын жерде конвейер таспасын ұстап тұратын барабан.
  

• 
  біреуі 15 - құрал-саймандарға арналған,
  
• 
  келесісі 7 - жетектегі барабанда орналасқан 5 - щетка арқылы таспадан түсірілетін қамыр кесінділерін жинауға арналған 6 – жәшік.
  

• 
  9 - үш қалыптайтын барабан мен оларды көтеретін және таспаға түсіретін механизмдер жабдықталған
  

Конвейер таспасы қозғалған кезде

• 
  қалыптайтын барабандар айналады,
  
• 
  және ет турамасы салынған қамыр түтікшелерінен түшпараны қалыптайды,
  
• 
  қойылған арнайы тақтайшаларға алты қатар дайын түшпараларды тізеді.
  

Автоматты ажырату және қосу 11 – бақылау түймешесі арқылы іске қосылады.

4. Кинематикалық сұлба

2 суретте СУБ-3М түшпара автоматының кинематикалық сұлбасы көрсетілген

1- электрқозғалтқышынан 3 – сынабелбеулі беріліс, 6 – тізбекті беріліс, 10,11 – шестернялар және 13 – тізбекті беріліс арқылы қозғалысқа келетіндер: 7 – қамырды жіберіп тұратын шнек, 16 – жетекші барабан, және 15 – ұн ворошителі.

14 – жылдамдық вариаторы және 20 – тізбекті беріліс арқылы қозғалысқа келетіндер:

• 
  18 – ет турамасын жіберіп тұратын шнек.
  

(2 суретке қосымша)

• 
  П6-НПА ықшамды түшпара жасайтын машиналар, өнімділігі 60 кг/сағ,
  
• 
  СУБ-2-67 - 400 кг/сағ.,
  
• 
  ВЗ-ФПА. П6-ФПВ -600 кг/сағ.
  

4. СУБ-2-Н тұшпара автоматы құрылысының сипатамасы

СУБ-2-Н тұшпара автоматы келесі негізгі бөліктерден тұрады:

• 
  тұғыр, қамыр мен фаршқа арналған екі шанақ,
  
• 
  тұшпараны қалыптайтын құрылғы,
  
• 
  2- штамптайтын барабандар,
  
• 
  ротациялық сорап,
  
• 
  ұн шанағы
  
• 
  және таспалы транспортер;
  

Тұғырдың ішінде электрқозғалтқыш, магнитті қосқыш, сынабелдікті жылдамдық вариаторы, сынабелдікті, шестернялы және шынжырлы берілістер жабдықталған.

Жылдамдық вариаторы қалыптайтын құрылғыға фаршты жіберіп тұратын жұмыс органының айналым санын реттеу үшін қажет.

Қамыр шанағының түбінде қалыптайтын құрылғыға түтік арқылы қамырды жіберіп тұратын шнек бар.

Фарш шанағының түбінде ротациялық сорапқа фаршты жіберіп тұратын шнек орналасқан. Бұл сорап та фаршты құбыр арқылы қалыптайтын құрылғыға қарай жібереді.

Қалыптайтын құрылғының әрбір ұяшығының цилиндрлі қабырғасында ойық тесігі болады, олар арқылы арнайы профильді құбырдан өтеді

Құбыр арқылы қамыр конвейер таспасына түсіп, қамырдың соңы қалыптайтын ұяшықтардың ойық тесіктеріне дейін созылады. Осыдан фарш салынған қамыр түтіктері шығады.

Конвейердің соңында:

• 
  жетекші және жетектегі барабандар орналасқан,
  
• 
  ал дәл ортасында тұшпара штапмталынатын жердегі конвейер таспасын ұстап тұратын барабан орналасқан.
  

Штамптайтын барабан алдында ворошителі бар ұн шанағы орналасқан. Осы шанақтағы тесік арқылы астымен өткен фарш салынған қамыр түтігіне ұн себіледі.

2. Автоматтың технологиялық сұлбасын тұрғызу

3. Автоматтың кинематикалық сұлбасын тұрғызу.

4. Бөлшектер мен түйіндердің эскиздерін жасау.

5. Жұмыс органдарының айналу жиіліктерін анықтау.

6. Автомат өнімділігін анықтау.

7. Автомат қозғалтқышының қуатын анықтау.
6. Жұмысты орындау.
1. Кинематикалық сұлбаны тұрғызған кезде қажетті анықтаулар

• 
  тісті және шынжырлы беріліс тістерінің саны,
  
• 
  сынабелдікті берілістегі шкив бөліктерінің диаметрі,
  
• 
  берілістердің беріліс қатынастары,
  
• 
  қамырдың шнекке жалпы беріліс қатынасы,
  
• 
  фарштың шнекке және ротациалық сорапқа жалпы беріліс қатынасы,
  
• 
  жетекші барабанға таспалы транспортердің жалпы беріліс қатынасы.
  

Сонымен қатар:

• 
  аралық біліктердің айналу жиілігі,
  
• 
  жұмысшы органдардың айналу жиілігі,
  
• 
  жұмысшы органдар мен аралық біліктердің беріліс айналу моменттері анықталуы тиіс
  

2.Тұшпара жасайтын машина өнімділігін есептеу.

Тұшпара жасайтын машина өнімділігі келесі формуламен есептелінеді:

М= 60  X  Z  n  q, кг/ч
мұндағы:

Z – қалыптайтын барабандағы штамптайтын ұяшықтар саны;

n – штамптайтын дискінің айналым саны, минутына;

Х – машинадағы қалыптайтын барабандар саны;

q – бір тұшпараның салмағы, граммен есептегенде = 20 г.

n =V / П D, айн/мин.
мұндағы:

V- транспортер таспасының қозғалыс жылдамдығы, м / мин 3: 5 м / мин

D –диаметрі, м.

n - штамптайтын барабан айналым саны келесі қатынас арқылы анықталынады:

n = n _эқ / u _дана
мұндағы: n _эқ - электрқозғалтқышының айналым саны, айн./мин.
3. Қозғалтқыш қуатын есептеу:

Тұшпара жасайтын машинаға арналған қозғалтқыш қуаты N₁:, N₂:, N₃:, қуаттарының қосындысы арқылы анықталынады, олар сәйкесінше қамыр қоректенушісі, фарш қоректенушісі және таспалы транспортер жұмыстарына қажетті қуат мөлшерлері.

N₁=; N₂ = ; N ₃ = ;
мұндағы:

P₁ и Р₂ – сәйкесінше қамыр мен фаршқа арналған ең үлкен қысымдар мөлшері, н/м²;

Р₁= 1000 Н/см²; Р₂=200Н/см²;

P₁=l0·l0⁶ МПа; P₂= 2 ·10⁶MПa;
M₁ и М₂ - сәйкесінше ең үлкен өнімділк мөлшерлері, м³/сек.
М_к=М₁+М₂
мұндағы:

М₁=0,6М_к – қамырдың көлемдік шығыны.

М₂=0,4М_к - фарштың көлемдік шығыны.

М_к – көлемдік өнімділік, секундына

жүктеу/скачать 6.98 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: