ПӘннің мақсаттарымен міндеттері

Сызу және сызба геометриясы пәнін оқуға арналған әдістемелік нұсқаулық

Павлодар

ПӘННІҢ МАҚСАТТАРЫМЕН МІНДЕТТЕРІ

Пәннің мақсаты – студенттерді сызбаны жаңа талапқа сай әртүрлі техникалық сызбаны орындауды үйрету. Осы білімнің барлығы студенттің келесі курстарда оқу жоспарын толық меңгеруге және болашақ инженердің жұмысында керек болады. Бұл мақсаттар курстың негізгі мазмұнын анықтайды және мамандығы бойынша сызбаны орындауға толық мүмкіндік береді

Пәннің міндеттері: құрама сызбаларды оқи білу, қолмен орындап үйрену, бұйымдардың геометриялық формалары жайлы және бөлшектердің өзара орналасу жай туралы оқи білу, өндірістік қондырғының басқару сұлбасын орындай білу керек.

Пәнді игеруде студенттер білуге тиісті:

• 
  бір жүйедегі конструкторлық құжатқа (БКҚЖ) кіретін сызба стандарты;
  
• 
  сызба орындау техникасы;
  
• 
  заттың көрінісін салу тәсілі және оларды сызба құрастыруға;
  

- сызбаны өлшем құралдарымен және оқу құралдарымен қолдана білу;

• 
  қарапайым дененің геометриялық түрін анықтап олардың көрінісін сала білу;
  
• 
  сызбаны оқу оның құрам бөлшектерін БКҚЖ-не сай стандартта орындау;
  

- Геометрия

- Планиметрия;

- Стереометрия;

Пәннің тақырыптық жоспары

Нысан ПМУ ҰС.Н. 7.18.2/07

Сызу пәні қарастыратын негізгі мәселелер. Сызбаның қысқаша даму тарихы жәнс оған Қазақстан ғалымдарының қосқан ұлесі.Сызбаны орындаудьщ негізгі ережелері және геометриялық салу.Сызу аспаптары мен жабдықтары. Сызу аспаптарын пайдаланудың тиімді жоддары. Сызба сызықтарьшың түрлері. Пішімдер. Масштабтар. Сызба қарыптары. Сызбаға өлшемдерді түсіру, өзара параллель немесе өзара перпендикуляр түзулерді салу. Түзу кесіңдісін және шеңберді тең бөліктерге бөлу. Шеңберге жанама жүргізу. Түйіндесулер. Сопақшалар (овалдар).

Параллель проекциялау әдісі. Параллель проекцияның негізгі қасиеттері. Тік бұрышты проекциялау әдісі. Тік бұрышты проекцияның негізгі қасисттері. Проекциялаушы жазықтық. Деңгейлік жазықтық. Шеңбердің проекциясы. Эллипс. Проекцияда көрінетіңдікті анықтау. Қайтымдылық туралы түсінік.

Тік бұрышты координаттар жүйесі туралы түсінік. Аксонометриялық проекциялар туралы жалпы мағлұмат. Бұрмаланукөрсеткіштері. Нүктенің, кесіндінің, кепбұрыштың аксонометриялық проекциясын салу. Тік бұрышты изометрия. Қиғаш бұрышты фронталь диметрия. Координаттар жазықтықтарының біреуін параллель орналасқан шеңбердің тік бүрышты изометриясы және қиғаш бұрышты фронталь диметриясы. Геометриялық денелердің аксонометриятық проекцияларын салу.

Өзара перпендикуляр екі жазықтыққа тік бұрышты проекциялау (Монж эпюрі). Өзара перпендикуляр үш жазықтыққа тік бұрышты проекциялау. Жеке жағдайда орналасқан кесінділер мен жазық фигуралардың проекциялары. Геометриялықденелердің (параллелегипедтің, призманың, пирамиданың, цилиндрдің, конустың және шардың) проекциялары. Кесіндіде, жазық фигурада және дененің бетінде жатқан нүктелердің проекциялары. Геометриялық денелерді жазықтықпен қию. Тесігі немесе ойығы бар геометриялық денелердің проекциялары. Геометриялық денелер тобының проекциялары.

Негізгі көріністер. Негізгі көріністердің орналасуы. Қосымша және жергілікті көріністер. Нәрсенің негізгі екі көрінісі бойьшша оның үшінші негізгі көрінісін салу. Күрделі геометриялық денені қарапайым фигураларға ажырату. Берілген денені негізгі геометриялық денелерге (призмаға, пирамидаға, цилиндрге, конусқа және шарға) толықтыру. Беттердің қиылысу сызықтарын көріністерде кескіндеу. Кейбір шарттылықтар мен ықшамдаулар. Нәрсе бөліктерінің пішінін және орналасуьш анықтайтын өлшемдер.

Қималар. Қабаттастырылған (беттестірілген) және оңашаланған (шығарылған) қималар және оларды салудағы келісімдер. Қималарды белгілеу. Қима сызығы. Тіліктер туралы жалпы түсінік. Тілік пен қиманың арасындағы айырмашылық. Қарапайым тіліктер: горизонталь тілік, вертикаль тілік және көлбеу тілік. Керіністің белігін тіліктің бөлігімен біріктіріп сызу. Тілікгерді белгілеу. Жергілікті тілік. Күрделі тіліктер: сатышы және сынық тілі.

Ұсынылатын әдебиет: 1, 21-25 бет; 3, 34-35 бет; 4, 6- 30 бет; 6, 225-230 бет.

Ұсынылатын әдебиет: 1, 52-62 бет; 3, 67-80 бет; 4, 56-64 бет;

Ұсынылатын әдебиет: 1, 73-86 бет; 3, 90-100 бет; 4, 67-74 бет; 6, 245-258 бет.

Ұсынылатын әдебиет: 1, 89-112 бет; 3, 125-137 бет; 4, 188-196 бет;

«Пирамиданы проекциялау», « Фигураның аксонометриялық проекцияларын тұрғызу», «Өзара перпендикуляр үшбұрышпен берілген жазықтықтардың тік бұрышты проекциялау», «Фигураның көріністер», «Фигураның күрделі және жай қималары мен тіліктерің тұрғызу»

Әдебиеттер:

1. Учебник Черчение авт. Борисов. М, Просвещение, 1987 г.

2. Машиностроительное черчение авт. Боголюбов, Воинов. М, 1981 г.

3. Справочное руководство по черчению. Авт. Родик, Хаскин. Москва 1981 г.

4. ЕСКД. Общие правила выполнения чертежей 1984 г.

5. Справочник конструктора машиностроителя. Том 1, авт. Жнурьев. Москва, 1981 г.

Задачник по строительному черчению. Авт. Боголюбов.

6. Машиностроительное черчение в вопросах и ответах. Авт. Суворов и Суворова. Москва, 1986 г.

7. Взаимозаменяемость; стандартизация и технические измерения. Авт. Якушев. Москва, 1975 г.

8. Основы машиностроения в черчении. Авт. Кузменко, Ройтман. Москва, 1977 г.

9. Боголюбов С.К. 1. /Задачник по черчению. Машиностроение. Москва, 1987 г. 2. / Задачник ко детализированию. Альбом чертежей. Москва, 1973 г.