ПӘннің ОҚУ-Әдістемелік кешені «5В030100»- құқықтану мамандықтарына арналған ОҚУ-Әдістемелік материалдар семей



бет5/5
Дата20.07.2016
өлшемі429.5 Kb.
#211565
1   2   3   4   5

- Ақша белгісінің түрлері дегеніміз - ақша бірлігінін номиналы мен ақша массасының ұйымдастыру құрылымы. Көбінесе ақша белгілерінің 2 түрін шығарады: қағаз ақша және монеталар.Қағаз ақшалар 2 түрде болуы мүмкін: ақшалай тауарға айырбастау кепілі мен жай ақшалар

- Ақшаның эмиссиялау тәртібі. Айтып кеткендей қазіргі жағдайда жаңғыз эмитенті ретінде мемлекет болып табылады. Ал нақты эмиссиялық орталық болып, Ұлттық Банк табылады. Бірақта эмитент ретінде қазыналық болуы мумкін. Бұл орталықтай бірдей қызмет ете алады. Бұл жағдайда Ұлттық Банк қолма-қол ақша айналымының негізгі бөлігін құрастыратын банктік билетті шығаруға құқы бар. Ал, қазыналықтың үлесіне 10% шамасында ақша щығару құқы берілді - айырбас монеталар түрінде және төменгі номиналдық қағаз ақшалары.

- Валюта айналымының режимі - ол мемлекет пен белгіленген валюталық шектеулермен белгіленеді, бұл шектеулер өзінің ұлттық валютасына қатысты және негізгі ретінде шетел валютасына қатысты әрекет етеді.

Өз режиміне байланысты валюталар келесілерге бөлінеді:



  1. Толық айналатын

  2. Шектеулі айналатын

  3. Айналмайтын

Толық айналатын валюталарға басқа да барлық валюталарға арнайы рұқсатсыз ерікті айырбасталатын валюталар жатады.Шектеулі айналатын валюталарға резиденттер үшін валюталық операциядарды жасауға белгілі бір валюталық шектеулермен тыйым салынған валюталар жатады.Айналмайтын валюталарға басқа да валюталарға айырбасталмайтын және де мемлекеттің территориясында барлық шетел валюталар айналымына тыйым саланады

- Валюталық монополия - ол валюталық бағалықтар мен мәміле жасасуға мемлекетің ерекше құқығы. Валюталық монополияның объектілеріне келесілер жатады:



  1. шетел валютасы

  2. шетел валютасымен белгіленген бағалы қағаздар мен төлем құжаттары.

  3. асыл метталдар

  4. табиғи асыл тастар

- Валюталық курс - толық айналатын валюталарға курс ақша бірлігінің басқа валюталармен сұраныс қабілеттілігімен нарық негізінде белгіленеді. Айналмайтын валюталар үшін валюталық курс мемлекетің өзімен белгіленеді. Ол ресми "валюталық курс" деп аталады, ал басқаша айтқанда "валюталық паритет" дейді.

- Бағалардың масштабы - ол ақша бірлігіндегі ақша металының салмақтық саны. Ақша қағаздарды еңгізгенен бастап баға масштабы қағаз ақша белгісін асыл металға айырбастау құқықтық қатынасты белгілейді.



3. Мемлекет өз ақша жүйесін қалыптастырған кезде оның дұрыс тұрде қызмет етуінде қызығушылық білдіреді. Бұл мақсаттарда өз ақша жүйесін дұрыс қызмет етуін қамтамасыз ету үшін келесі шараларды қолданады:1.Мемлекет өзі жаңғыз заңды ақша белгілерінің эмитенті болу

үшін белгілі бір тәртіпді белгілейді. Оған байланысты басқа біреулерге басқа да ақша белгілерін шығаруға тыйым салады, және де әр түрлі жалған ақша шығару үшін қылмыстық жауапкершілікті белгілейді. Сондықтан ақша мемлекетің символы болып табылады.

2.Мемлекетпен эмитенттендірілген ақша белгілері заңды төлем құралы болып жарияланады.

3.Барлық тұлғалардың бұл белгілерді айналым құралы ретінде қолдануды мәжбүр етеді.

4.Барлық төлемдерді қазынаға түсіру және де қазынадан шығатын қаражаттар тек қана мемлекетін ақша белгілерінде болуы тиіс.

5.Төлем кұралы ретінде шетел валютасын қолдануға тыйым салынады, тек қана, егер заңда басқалай белгіленбесе.

6.Ақша айналымын қаржы құқық құралдарымен реттеу.

1.Ақша айналымы дегеніміз - тауарлық айналымның және де тауарлық емес төлемдермен есеп айырысуларды қызмет ететін ақшаларының ақылы және ақсыз нысанда қозғаласы. Қазақстан Республикасының Ұлттық ақша жүйесінің қалыптасуы 12 қараша 1993 ж. Қазақстан Республикасының Президентінің Қазақстан Республикасының "Ұлттық валютасын енгізу" туралы Жарлығымен басталған. Бұл Жарлық 15 қараша 1993 ж. бастап Ұлттық валютаны енгізуді қөздеген.Қазіргі кезде ұлттық ақша жүйесінің ұйымдастыруының негізгі мәселелері Қазақстан Республикасының Президентінің заңды күші бар 1995 ж. 30 наурызында қабылданған "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкісі туралы" жарлығымен шешілді. Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы болып - теңге табылдыТеңге деген атау ақшаларды көне түрік кезінде белгілегеннен алынған. Ал орта ғасырларда күміс монета осылай аталған.Қазақстан Республикасының Ұлттық Банктісінен басқа осы банкімен шығарылған банкноталар мен монеталарды жарамсыз деп ешкім жария ете алмайды.Қазақстан Республикасының Президенті ақша бірлігін айырбастау құқығына ие. Сонымен қатар Қазақстан Республикасының Президент ақша бірлігін қызмет ету тәртібін, мерзімін және жағдайларын белгілейді. Қазақстан Республикасының айналымында қолданылатың ақша бірліктері монеталар мен банкноталардан тұрады. Қазақстан Республикасында ақшаларды айналымнан алып тастау тек қана Ұлттық Банктің компетенциясында.Ұлттық Банк банкноттар мен монетаның жектілікті қажеттігін белгілейді, олардың жасалуын қамтамасыз етеді, сақтау тәртібін белгілейді.


Өзін өзі бақылаудың сұрақтары

1. ҚР ның Ұлттық Банксінің құқықтық ахуалы.

2. Банк қорлары. Екінші деңгейлі банктердің құқықтық ахуалы.

3. Сақтандыру қызметін мемлекеттік реттеу.



Ұсынылатын әдебиет

1.Худяков, А.И. Финансовое право Республики Казахстан. Особенная часть :Учебник.-Алматы:Норма-К,2002

2.Худяков А. Финансовое право РК. - А.,2002

3.Худяков, А.И.Основы теории финансового права.-Алматы, 1995

4.Финансове право РК. - А., 2000

5.Савин А.Ю. Финансовое право. - М., 1997

6.Финансовое право / Горбунова О. - М., 1996

7.Худяков А.И.Налоговое право РК/ - А-ты, 1998


3.Практикалық сабақтар

Тақырып 1. Мемлекеттік қаржы түсінігі.

Қаржы түсінігі. Мемлекеттік және дербес қаржылардың арақатынасы.Мемлекеттік қаржының түсінгі. Қаржы қызметтері, әдістері



Тапсырма: Нормативтік құқықтық актімен жұмыс жасау

Ұсынылатын нормативтік актілер

1.Худяков, А.И. Финансовое право Республики Казахстан. Особенная часть :Учебник.-Алматы:Норма-К,2002

2.Худяков А. Финансовое право РК. - А.,2002

3.Худяков, А.И.Основы теории финансового права.-Алматы, 1995

4.Финансове право РК. - А., 2000

5.Савин А.Ю. Финансовое право. - М., 1997

6.Финансовое право / Горбунова О. - М., 1996

7.Худяков А.И.Налоговое право РК/ - А-ты, 1998


Тақырып 2.Қаржы құқығының ұғымы, пәні және жүйесі.

Қаржы құқығының пәні. Қаржылық қатынастардың түрлері және белгілері. Қаржы және басқада сыбайлас қоғамдық қатынастардың арақатынасы. Қаржы құқығының ұғымы, көздері. әдістері, түрлері, құрылымы.



Тапсырма: Нормативтік құқықтық актімен жұмыс жасау

Ұсынылатын нормативтік актілер

1.Худяков, А.И. Финансовое право Республики Казахстан. Особенная часть :Учебник.-Алматы:Норма-К,2002

2.Худяков А. Финансовое право РК. - А.,2002

3.Худяков, А.И.Основы теории финансового права.-Алматы, 1995

4.Финансове право РК. - А., 2000

5.Савин А.Ю. Финансовое право. - М., 1997

6.Финансовое право / Горбунова О. - М., 1996

7.Худяков А.И.Налоговое право РК/ - А-ты, 1998


Тақырып 3. Ақша жүйесінің құқықтық негіздері.

Ақша ұғымы, функциялары. Тарихи пайда болатын ақша жүйелері. Биметаллизм және оның түрлері.Монометализм және оның түрлері.Несие ақшаның негіздері ақша жүйелері. Валюта реттеудің ұғымы, міндеттері және әдістері.



Тапсырма: Нормативтік құқықтық актімен жұмыс жасау

Ұсынылатын нормативтік актілер

1.Худяков, А.И. Финансовое право Республики Казахстан. Особенная часть :Учебник.-Алматы:Норма-К,2002

2.Худяков А. Финансовое право РК. - А.,2002

3.Худяков, А.И.Основы теории финансового права.-Алматы, 1995

4.Финансове право РК. - А., 2000

5.Савин А.Ю. Финансовое право. - М., 1997

6.Финансовое право / Горбунова О. - М., 1996

7.Худяков А.И.Налоговое право РК/ - А-ты, 1998


Тақырып 4. Қаржылық бақылаудың құқықтық негіздері.

Қаржылық баықлау ұғымы. Қаржылық баықлау субьектілері, обьектілері, пәні, мақсаттары, міндеттері және әдістері, қағидалары, тәртібі. Ішкі және сыртқы қаржылық бақылау. Аудиттік және аудиттік қызметттің ұғымы.



Тапсырма: Нормативтік құқықтық актімен жұмыс жасау

Ұсынылатын нормативтік актілер

1.Худяков, А.И. Финансовое право Республики Казахстан. Особенная часть :Учебник.-Алматы:Норма-К,2002

2.Худяков А. Финансовое право РК. - А.,2002

3.Худяков, А.И.Основы теории финансового права.-Алматы, 1995

4.Финансове право РК. - А., 2000

5.Савин А.Ю. Финансовое право. - М., 1997

6.Финансовое право / Горбунова О. - М., 1996

7.Худяков А.И.Налоговое право РК/ - А-ты, 1998


Тақырып 5. Бюджет құрылымы.

Бюджеттің ұғымы, қаржы – ұйымдық, экономикалық және материалдық бюджет ретіндегі құқықтық категория. Бюджет түрлері, реттеу әдістері



Тапсырма: Нормативтік құқықтық актімен жұмыс жасау

Ұсынылатын нормативтік актілер

1.Худяков, А.И. Финансовое право Республики Казахстан. Особенная часть :Учебник.-Алматы:Норма-К,2002

2.Худяков А. Финансовое право РК. - А.,2002

3.Худяков, А.И.Основы теории финансового права.-Алматы, 1995

4.Финансове право РК. - А., 2000

5.Савин А.Ю. Финансовое право. - М., 1997

6.Финансовое право / Горбунова О. - М., 1996

7.Худяков А.И.Налоговое право РК/ - А-ты, 1998


Тақырып 6. Бюджеттік бақылау және бюджет саласындағы басқару.

Бюджеттік компетенция, материалдық және процессуалдық бюджет құқығы. ҚР ның Бюджет құқығы. Әкімшілік аумақтық бөлініснің бюджет құқығы. Республикаылқ және жерглікті бюджет.



Тапсырма: Нормативтік құқықтық актімен жұмыс жасау

Ұсынылатын нормативтік актілер

1.Худяков, А.И. Финансовое право Республики Казахстан. Особенная часть :Учебник.-Алматы:Норма-К,2002

2.Худяков А. Финансовое право РК. - А.,2002

3.Худяков, А.И.Основы теории финансового права.-Алматы, 1995

4.Финансове право РК. - А., 2000

5.Савин А.Ю. Финансовое право. - М., 1997

6.Финансовое право / Горбунова О. - М., 1996

7.Худяков А.И.Налоговое право РК/ - А-ты, 1998


Тақырып 7. Бюджет процессі.

Бюджет процесінің ұғымы. Бюджет процесінңі қағидалары. Бюджет процессінің сатылары бюджеттік жоспар. Бюджеттің қорытндысы есебін құрасытыру және мақұлдау



Тапсырма: Нормативтік құқықтық актімен жұмыс жасау

Ұсынылатын нормативтік актілер

1.Худяков, А.И. Финансовое право Республики Казахстан. Особенная часть :Учебник.-Алматы:Норма-К,2002

2.Худяков А. Финансовое право РК. - А.,2002

3.Худяков, А.И.Основы теории финансового права.-Алматы, 1995

4.Финансове право РК. - А., 2000

5.Савин А.Ю. Финансовое право. - М., 1997

6.Финансовое право / Горбунова О. - М., 1996

7.Худяков А.И.Налоговое право РК/ - А-ты, 1998


Тақырып 8. Қаржы құқықтық категориясы ретінде салық.

Салықтық ұғымы.Салықтық материалдық, экономикалық және заң белгілері. Мемлекеттік алымдардың,мемлекеттік баж салығының және бюджетке арналған төлемдердің өзгешешілік белгілері, салық элементтері,салық субьектісі, салық обьектісі, салық төлеу реттігі, салық жэеңілдіктері, қағидалары



Тапсырма: Нормативтік құқықтық актімен жұмыс жасау

Ұсынылатын нормативтік актілер

1.Худяков, А.И. Финансовое право Республики Казахстан. Особенная часть :Учебник.-Алматы:Норма-К,2002

2.Худяков А. Финансовое право РК. - А.,2002

3.Худяков, А.И.Основы теории финансового права.-Алматы, 1995

4.Финансове право РК. - А., 2000

5.Савин А.Ю. Финансовое право. - М., 1997

6.Финансовое право / Горбунова О. - М., 1996

7.Худяков А.И.Налоговое право РК/ - А-ты, 1998


Тақырып 9. Мемлекеттік несиенің құқықтық негіздері.

Мемлекеттік несиенің, мемлекеттік шеттен алып пайдаланудың, мемлекеттік борыштың мемлекеттік несиелеудің ұғымы.Қарыз кепілдігі.



Тапсырма: Нормативтік құқықтық актімен жұмыс жасау

Ұсынылатын нормативтік актілер

1.Худяков, А.И. Финансовое право Республики Казахстан. Особенная часть :Учебник.-Алматы:Норма-К,2002

2.Худяков А. Финансовое право РК. - А.,2002

3.Худяков, А.И.Основы теории финансового права.-Алматы, 1995

4.Финансове право РК. - А., 2000

5.Савин А.Ю. Финансовое право. - М., 1997

6.Финансовое право / Горбунова О. - М., 1996

7.Худяков А.И.Налоговое право РК/ - А-ты, 1998


Тақырып 10. Банк қызметі және сақтандырудың ұйымдасқан құқықтық негіздері.

Қазақстан Республикасының банк жүйесі. Банк қызметін мемлекеттік реттеу. ҚР ның Ұлттық Банксінің құқықтық ахуалы. Банк қорлары. Екінші деңгейлі банктердің құқықтық ахуалы. Сақтандыру қызметін мемлекеттік реттеу.

Тапсырма: Нормативтік құқықтық актімен жұмыс жасау

Ұсынылатын нормативтік актілер

1.Худяков, А.И. Финансовое право Республики Казахстан. Особенная часть :Учебник.-Алматы:Норма-К,2002

2.Худяков А. Финансовое право РК. - А.,2002

3.Худяков, А.И.Основы теории финансового права.-Алматы, 1995

4.Финансове право РК. - А., 2000

5.Савин А.Ю. Финансовое право. - М., 1997

6.Финансовое право / Горбунова О. - М., 1996

7.Худяков А.И.Налоговое право РК/ - А-ты, 1998


4 Курстық жұмыс қарастырмаған
5. Студенттердің өздік жұмысы

5.1.Студенттердің өздік жұмысын орындаудағы әдістемелік нұсқаулар

Өздік жұмысының кең таралған және маңызды түрлерінің бірі – ол тәжірибелік сабақтарға және ғылыми конференцияларға студенттермен әзірленетін рефераттар болып саналады. Бұл өздік жұмыстың түрі өте қызықты және маңызды, өйткені ол студентті ғылыми зерттеулерге баулиды. Рефератты дайындау студенттердің ғылыми-ізденіс жұмыстарының элементі ретінде оларды аудиторияның алдында сөйлеуге мүмкіндік береді. Осының бәрі, студенттердің рефераттық жұмыстарын басқаруын ұйымдастыруға үлкен жауапкершілік артады.

Рефераттың тақырыбын таңдап алу өте маңызды орын алады, өйткені студенттің өздік жұмысқа деген қызығушылығы, алынған тақырыпқа байланысты болады. Сондықтан, оқытушыға студенттің тақырыпты дұрыс таңдап алуына көмек жасап, рефератты әзірлеу барысында оған жалпы басқаруды қамтамасыз ету қажет.

Рефератты әзірлеуінің бірінші кезеңі - әдебиетті дұрыс таңдау, ол үшін кітапханадағы каталогтарды және басқада библиографиялық нұсқауларды қолданған жөн. Студентті анықтамалық әдебиеттермен, термин – аудармалармен, әдістемелік нұсқаулармен, ғылыми журналдармен қолдануға үйрету қажет.

Екінші кезең – танысу, мәліметті топтастыру және талдау. Ең алдымен тақырып бойынша негізгі құжаттарды оқып, оларды зерттеуден бастау керек. Осы жұмыс барысында тақырыптың негізгі сұрақтары біліне бастайды, олардың реттілігі және бастапқы жоспары. Сонан кейін, жоспардың сұрақтары арқылы барлық зерттелген әдебиет бойынша мәліметті топтастыру қажет.

Барлық мәлімет жиналғаннан кейін, жоспарды ретке келтіріп, рефератты құрастыруға және жазуға кірісуге болады. Бұл реферат әзірлеуінің үшінші соңғы кезеңі болмақ. Ақырында пайдаланған әдебиет тізімін келтіру қажет.

Оқытушыға студенттерді қатал бақылауының қажеті жоқ, керісінше олардың ынтасын марапаттау қажет.

Реферат толығымен әзірленбей тұрып, оқытушы студенттің дайындаған жоспарын қарап шығу қажет.

Рефератты ресімдеу сұрақтары бойынша арнайы кеңес берген жөн.

Рефераттың титулды бетіне университеттің және факультеттің атауын, мамандығын, тақырыбын, өзінің аты – жөнін, жазылған жылын көрсету қажет.

Келесі бетте, цифрлармен белгіленген рефераттың жоспары көрсетіледі.

Жоспардағы сұрақтардың жауабын жаңа беттен бастаған жөн. Рефератты жазу барысында беттерді нөмірлеп, сол жақтан (3 см) жолдарды қалтыру керек.

Ақырғы бетте пайдаланған әдебиеттің тізімі көрсетіледі, олардың жазылуын алдын ала оқытушы студенттерді таныстырады.

Реферат жұмысы аяқталғаннан кейін, оны студент тексеруге оқытушыға тапсырады, сонан кейін барып ол жұмысқа : «сыналды», «сыналған жоқ» немесе «қанағаттандырылған», «жақсы», «өте жақсы» деген баға беріледі.



Рефераттық жұмыстардың есепке алуының жеке журналы болғаны немесе рефераттарды болашақ оқу жұмыстарында пайдалану үшін оқу залында сақтаған жөн.
5.2. Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптары

  1. Мемлекеттік қаржылардың ұғымы, экономикалық, материалдық мазмұны.

  2. Мемлекеттік қаржылардың негізгі қағидалары мен функциялары.

  3. Қазақстан Республикасының қаржылық жүйесі.

  4. Мемлекеттің қаржылық қызметінің тәсілдері мен міндеттері.

  5. Құқық саласы ретінде қаржылық құқықтың түсінігі мен маңызы.

  6. Қаржылық құқықтың құқықтық реттеу пәні мен реттеу тәсілдері.

  7. Қаржылық құқықтың негізгі қайнар көздері.

  8. Қаржылық құқықтың басқа құқық салаларымен қарым қатынасы.

  9. Қаржылық құқықтық нормалардың түсінігі мен оны сипаттайтын ерекшеліктер.

  10. Қаржылық құқықтық нормалардың құрылымы, түрлері.

  11. Қаржылық құқықтық нормалардың кеңістіктегі, уақыттағы және тұлғалар арасындағы күші.

  12. Қаржылық құқықтық қатынастардың түсінігі және түрлері.

  13. Ақша жүйесінің түсінігі, негізгі тарихи түрлері, элементтері, ақша қатынастары.

  14. Қазақстан Республикасының ақша жүйесінің ерекшеліктері, қасиеттері.

  15. Ақша айналымының нысандары, нормативтік құқықтық базасы.

  16. Қазақстан Республикасының валюталық жүйесі ақша жүйесінің құрылымдық бөлімшесі ретінде.

  17. Қазақстан Республикасының ақша жүйесінің құрамы.

  18. Қазақстан Республикасының ақша біріктігін қорғауын қамтамасыз ету.

  19. 3.Қазақстан Республикасының ақша жүйесің квалификациялық белгілері

  20. Валюталық реттеудің ұғымы

  21. Валюталық реттеудің объектілері мен субъектілері

  22. Валюталық реттеудің органы ретіндегі Ұлттық Банктің өкілеттіктері.

  23. Валюталық реттеудің әдістері мен валюталық операцияны жүргізу ережелері.

  24. Салықтық құқық ұғымы, реттеу пәні, реттеу тәсілдері мен негізгі қайнар көздері.

  25. Салықтық құқытық қатынастардың ұғымы, түрлері.

  26. Қазақстан Республикасының салықтық жүйесі.

  27. Қазақстан Республикасының салық органдары.

  28. Салықтық міндеттемелер және салықтық бақылау жүргізу

  29. Мемлекеттік бюджет және мемлекеттің бюджеттік қызметі.

  30. Бюджеттік құқытың жүйесі.

  31. Бюджеттік құрылымның құқытық негіздері.

  32. Бюджеттік жоспарлаудың құқытық негіздері.

  33. Бюджеттік бақылаудың құқықтық негіздері.

  34. Бюджеттік процесстің ұғымы және оның кезендері.

  35. Бюджет жобасын құрастыру.

  36. Республикалық бюджеттік процесс.

  37. Жергілікті бюджеттік процесс.

  38. Бюджетті орындау тәртібі.

  39. Бюджеттің орындалуын бақылау.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет