Биология почв
Почвоведение и агрохимия, №4, 2020
14 Chivelev V.V., Yushkov A.N., SavelyevaN.N., Zemisov A.S, Kirillov R.E. Gene pool
of seed crops and its use in the breeding genetic center of the FSBI FNC named after IV.
Michurina // Breeding and variety cultivation of fruit and berry crops. – 2018.
- vol. 5.- pp. 153-156.
15 Tukenova, Z.A., Alimzhanova, M.B.b, Kazybaeyeva, S.Z.The use of soil mesofau-
na for assessment of soil ecosystem // (Conference Paper) International Multidiscipli-
nary Scientific GeoConference Surveying Geology and Mining Ecology Management.
– 2018. -vol. 3.2.- pp. 651-658. - SGEM.
16 Kachinskij N.A. Soil physics // Moscow: Science. – 2015. - pp. 221.
17 SokolovA.A.Vertical zonality, provinces, some features of soil formation in the
mountains and on the foothill plains of Kazakhstan // Almaty: Science. – 2005. - pp. 32 –
58.
18 Giljarov M.S. Biogeocenology and agrocenology // Pushchino. – 2013. - pp. 18.
19 Kurcheva G.F.The role of soil animals in the decomposition and humification of
plant residues // Moscow: Science. – 2014. - pp. 155.
20 Cole L. Soil animals, microbial activity and nutrient cycling // Encyclopedia of
soil science. - New York. – 2002. - pp. 72 – 75.
21 Assessment of soil biodiversity policy instruments in EU-27. Final report
// European Commission DG ENV. - Bio Intelligence Service. – 2010.- pp. 232.
ТҮИ ІН
Е.А. Сырғабек
1
, М. Алимжанова
1
, А. Амандыкова
1
, Т.Н. Акылбекова
2
ОҢТҮСТІК - ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН ЖҮЗІМДІКТЕРІНІҢ ТОПЫРАҚ ФАУНАСЫ
1
әл-Фараби атындағы ҚазҰУ, 050070, Алматы қаласы,
әл-Фараби даңғылы, 71, Қазақстан, e-mail: serkanat96@gmail.com
1
әл-Фараби атындағы ҚазҰУ, 050070, Алматы қаласы,
әл-Фараби даңғылы, 71, Қазақстан, e-mail: mereke.84@mail.ru
1
әл-Фараби атындағы ҚазҰУ, 050070, Алматы қаласы,
әл-Фараби даңғылы, 71, Қазақстан, e-mail:asem.amandikova1999@gmail.com
2
Қазақ ұлттық педагогикалық университеті. Абай атындағы ҚазҰПУ,
жаратылыстану ғылымдары және география институты, химия факультеті,
050070, Алматы, Достық 13, Қазақстан, e-mail: turar.83@mail.ru
Әр типке және қара-қоңыр топыраққа сәи кес келетін қарашіріктің жалпы
мөлшерінің кескін бои ынша таралуы зерттелді; қарашіріктің максималды мөлшері -
3,68%. Топырақтағы қарашіріктің мөлшері мен топырақ омыртқасыздарының саны
арасында нақты баи ланыс бар екендігі анықталды. Бұл мезофаунаның жалпы құрамы
туралы мәліметтерді сипаттау үшін паи далануға мүмкіндік беретін көрсеткіш. Қарашірік
мөлшері 3,68% құраи тын, қара-қоңыр топырақтардың жоғарғы қабаттарындағы
қарашірік мөлшерінің топырақ мезофаунасының мөлшеріне әсері қарастырылды,
топырақ мезофаунасының саны 28 түр/м
2
құрады. Қара-қоңыр топырақтағы геобионттар
тобының негізгі өкіл - жауын құрты (Lumbricus) болып табылады. Олардың топырақтағы
жоғары мөлшері, топырақтағы қарашірік мөлшерінің жоғары және құрылымының жақсы
болуымен өзара баи ланысты. Қоршаған ортаның химиялық құрамының, топырақтың
физикалық қасиеттерінің өзгеруі организмдердің саны мен түрлік құрамының өзгеруіне
әкелетіні анықталды.
Түйінді сөздер: мезофауна, топырақ, микроагрегаттар, биокөрсеткіш.
|