|
Д.СЕРІКБАЕВ атындағы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
|
Ф2 Н ШҚМТУ 701.01
|
Сапа менеджмент жүйесі
|
Пән бойынша жұмыс оқу бағдарламасы
|
бет 9 дан
|
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым
министрлігі
Д.Серікбаев атындағы ШҚмТу
|
Министерство
образования и науки
Республики Казахстан
ВКГТУ им. Д. Серикбаева
|
БЕКІТЕМІН
|
АТжЭФ деканы
|
_______ Г.Х.Мухамедиев
|
«____» ________ 2014 ж.
|
БАЙЫТУ ПРОЦЕССТЕРІН АВТОМАТТАНДЫРУ
Жұмыс оқу бағдарламасы
АВТОМАТИЗАЦИЯ ПРОЦЕССОВ ОБОГАЩЕНИЯ
Рабочая учебная программа
Мамандық: 5В073700 - Пайдалы қазбаларды байыту
Өскемен
Усть-Каменогорск
2014
Жұмыс оқу бағдарламасы 23.08.12ж. №1080 Мемлекеттік жалпыға бірдей жоғары білім стандарты негізінде 5В073700 - Пайдалы қазбаларды байыту мамандығында оқитын студенттер үшін «Аспаптар жасау және технологиялық үдерістерді автоматтандыру» кафедрасында өңделген.
«Аспаптар жасау және технологиялық үдерістерді автоматтандыру» кафедрасының отырысында талқыланған
Кафедра меңгерушісі А.Е. Бакланов
Хаттама №___ _______________ 2014ж.
Ақпараттық технологиялар және энергетика факультетінің әдістемелік кеңесінің қолдауынан өтті
Төрағасы Т. Абдрахманова
Хаттама №___ ________________ 2014ж.
Жасаған
Аға оқытушы А. Ерұланова
Норма бақылаушы Т.В. Тютюнькова
1 ПӘННІҢ ЕҢБЕКТІЛІГІ
Семестр
|
Кредиттер
саны
|
Сабақ түрі
|
СӨЖ сағат саны
|
Жалпы сағат саны
|
Бақылау түрі
|
Байланыс сағат саны
|
дәрістер
|
семинар.
(практ.)
сабақ
|
Зертханал. саақтар
|
СОӨЖ
|
Барлық сағат
|
Оқудың күндізгі қысқартылған түрі колледж негізінде
|
5
|
3
|
30
|
0
|
15
|
30
|
45
|
60
|
135
|
экз
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ОҚЫТУШЫ ТУРАЛЫ МАҒЛҰМАТ ЖӘНЕ СОҒАН БАЙЛАНЫСТЫ АҚПАРАТ
«Аспаптар жасау және технологиялық үдерістерді автоматтандыру» кафедрасы. Г3-518 дәрісхана.
Пәнді жүргізетін: аға оқытушы Ерұланова Айжан Ерұлановна.
Жұмыс телефоны: тел.540-586.
Дәрісханалық сағат және консультацияға арналған уақыт: сабақ кестесі және оқытушының жұмыс кестесі бойынша.
1. ПӘННІҢ МАҚСАТЫ, ОҚУ БАРЫСЫНДАҒЫ ОРНЫ
1.1 Оқылатын пәнге сипаттама
«Байыту процесстерін автоматтандыру» пәнін 5В073700 - «Байыту» мамандығындағы төртінші курс студенттері оқиды және жоғары оқу орындарының бағдарламасына сәйкес жазылған. Оқу процесінде бакалавр маманының дүниетанулық тәрбиесі, оның ғылыми техниканың алға басу мағынасын және өндіріс процесстердің автоматтандырудағы орны туралы және оны тездетудің негізгі бағыты объектілер саналатыны туралы түсінік қалыптастырады.
1.2 Цели изучения дисциплины
Байыту салада техникалық процесстермен басқару, автоматты реттеу, бақылау жүйелерін қолдануда және құрастыруда студенттерге білім беруді қалыптастыру.
1.3 Пәнді оқытудың міндеті
Пәнді толық меңгерген студенттің міндеті:
Түсінігі болуы тиіс: техникалық басқару объектілері, реттеуіштер, реттеудің негізгі принциптері, автоматты реттеу (басқару) жүйелері, статикалық және динамикалық тәртіп, жүйенің математикалық сипатталуы, анализі және синтезі.
Білуі тиіс:
-
тәртіптің тарихын, дамуына ат салысқан отан ғалымдардың орны;
-
сызықты алгебра әдістерін қолдануды, матрицалардың теориясын, дифференциалды теңдеулерді;
-
дәлдік және жүйелік сапа, тұрақтылықты талдаумен есептеуді жүргізу, сапаның және жүйелердің тұрақтылығын зерттеу;
-
сандық басқарушы есептеуіш техиканың қолдануына талдау жасау және басқару жүйелерінің синтезі.
Істей алуы тиіс:
-
техникалық объектілерді және өндірістерді автоматтандыру кезінде орындалатын автоматтандырылған жүйелердің функцияларын;
-
автоматты басқару сызбаларын жасаудың негізгі принциптері, автоматты басқару жүйелерінің негізгі үлгілері, олардың математикалық түрде сипатталуы және жобалауы мен зерттеудің негізгі мақсаттары.
Тәжірибелік білім жинау тиіс:
Сызықты жүйелердің теория әдістері және мазмұны, басқарудың сызықты жүйелерінің негізгі принциптері және зерттеу әдістері, автоматтандырылған басқарудың негізгі жалпылама теориясы, күй жағдайлардың кеңістік әдістері және комплексті өзгергіштің теориялар функциялары.
1.4 Пререквизиттер
«Байыту процесстерін автоматтандыру» пәнін оқу үшін «Жоғары математика», «Электртехниканың теориялық негіздері», «Жалпы физика», «Информатика» курстары бойынша білімдер қажет.
«Жоғары математика» бойынша - дифференциалды және интегралды есептеулер, қатарлар, матрицалық алгебра, комплекті ауыспалы функциялар теориясы, операционды есептеу бөлімдері бойынша білім қажет.
«Физика» бойынша – қозғалыс теңдеулері, электрлік және магнетизм және толқындар, кинематика және қатты заттың кинематикасы мен динамикасы, жылу техникасы.
«Информатика» бойынша - өлшем ақпаратын жинау және өңдеу тәсілдері мен алгоритмдері.
«Электртехниканың теориялық негіздері» бойынша – төрт полюстілер, Кирхгоф заңдары, электрлік фильтрлер, сызықты және бейсызықты тізбелердің ауыспалы процестері, тізбе параметрлерінің синтезі.
Студенттер n – ретті алгебралық теңдеулерінің, дифференциалды теңдеулер шешімінің дағдыларын білу тиіс, математикалық талдау негіздерін білу қажет, физикалық және электронды жүйелерді және процестерді сипаттайтын теңдеулерді құрастыруын білу тиіс.
.
1.5 Постреквизиттер
Аталмыш пәнді зерделеп біткеннен кейін студенттердің зерделенген курстың негізгі бөлімдері бойынша білімдерді білу қажет. Студенттер сызықты жүйелердегі байыту процестерінің мәнін білу және түсіну тиіс.
Олар жүйелерде болатын процесстердің математикалық шешімдердің әдістерін, тұрақтылықты анықтау әдістерін, басқарудың сызықты жүйелерінің синтез тәсілдерін меңгеру тиіс. Пәнді зерделеу нәтижесінде алған білім қоры одан әрі оқылатын пәндерін сондай-ақ дипломдық жобалауды түсінуге және табысты зерделеуге мүмкіндік береді.
2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
2.1 Тақырыптық жоспар
Тақырып атауы, оның мазмұны
|
Еңбектілік ,
сағ.
|
Ұсынылатын әдебиеттер
|
Дәрістік сабақтар
|
1. Кіріспе. Басқару мәселесі, негізгі терминдер және анықтамалар: басқару, басқару объектісі, шығу, кіру және басқару айнымалылар, басқару және үйытқу әсерлер. Басқару объектісінің құрылымы. Автоматтандырудың қойылған талаптары бойынша басқару объектісінің көпмәнділігін анықтау. Байыту процесстері мысалдары. Қолмен, автоматты және автоматтандырылған басқару. Реттеудің талаптары.
|
2
|
|
2.Басқарудың негізгі принциптері: қатаң басқару, компенсация және кері байланыс принципі, олардың артықшылығымен кемшілігі. Автоматты реттеу жүйесінің АРЖ бөлінуі мен элементтері. Реттеу жүйесінің негізгі элементтерінің мәні.
|
2
|
|
3. Автоматты реттеудің мақсаты, реттеуіш және ретеу заңдары. Типтік реттеу заңдары: пропорционалды П, интегралды И, пропорционалды интегралды ПИ, релелі Р. АРЖ тұрақтылық пен реттеу сапасы. Тұрақтылықты анықтау. Реттеу сапасының түсінігі. АРЖ реттеу сапасының көрсеткіштері: статикалық қателік, динамикалық қателік және реттеу уақыты. Сапа көрсеткіштерінің графикалық анықтамасы.
|
2
|
|
4. Сызықты басқару және реттеу жүйесін негізгі математикалық сипаттау тәсілдері. Реттеу сапасын және тұрақтылығын саралауға арналған математикалық тәсілдер. Бесызықты тәуелділікті сызықтау. Элементтермен басқару жүйелердің дифференциалды теңдеулер және оларды шешу. Лаплас түрлендіру және беріліс функциялар.
|
2
|
|
5. Ауыспалы функция және екпіндеу қисығы. Динамикалық жүйелердің жиіліктік сипаттамалары. Жүйенің немесе буынның комплексті беріліс коэффициенті. Жиіліктік сипаттамалар ұғымы, түрлері, графикалық бейнесі. Жиіліктік сипаттамаларды беріліс функциядан анықтау.
|
2
|
|
6. Құрылымдық сұлбалар және оларды өзгерту ережелері. Құрылымдық сұлбалардың элементтері: түйіндер торабы, құсылу торабы, динамикалық буын. Құрылымдық сұлбаларды өзгерту ережелер: параллель қосылған, тізбектей қосылған, кері байланыс рақылы қосылған. Типтік динамикалық буындар: пропорцтоналды, апериодикалық инерциялы, кешігу буыны. Буындардың теңдеулері, беріліс функциялары, амплитуда фазалық сипаттамалары.
|
2
|
|
7. Автоматты реттеу жүйелерін (АРЖ) өңдеу. АРЖ синтездеу тәсілі. Реттеу жүйелердің құрылымдық сұлбасын құрастыру. АРЖ статикалық қасиеттері. Басқару объектілерді нақты объектіге аналитикалық көрінісі ретінде жақындатып сәйкестендіру. Аналитикалық және эксперименталды сәйкестендіру тәсілдері.
|
2
|
|
8. АРЖ тұрақтылығы. Типтік реттеуітердің есептелуі. Сызықты АРЖ тұрақтылық шарты. Найквист жиіліктік критериі. Типтік реттеу заңдарының беріліс функциялары. Типтік реттеу заңдармен АРЖ жұмыс жасау тәртібі. Типтік реттеуіштерді шаммен реттеу есебі. Реттеу және басқарудың алгоритмдері мен тәсілдері.
|
2
|
|
9. Бақылау және автоматтандыру жүйелерінің өлшеуіш түрлендіргіштері. Өлшеу аспаптардың және өлшеуіш трлендіргіштердің өлшеу қателігі. Өлшеу құрылғылардың дәлдік класы. Бірлік және жіберу, аналогты және цифрлі өлшеуіш түрлендіргіштері.
|
2
|
|
10. Температураны бастапқы қлшеуіш түрлендіргіштердің жұмыс жасау тәртібі, түрлері, қолдану салалары. Қысымның, сұйықтықпен сусымалы материалдардың деңгейінің бастапқы өлшеуіш түрлендіргіштері. Олардың түрлері, жұмыс жасауы және қолдану салалары.
|
2
|
|
11. Сұйықтық, газ, сусымалы заттардың шығынын өлшеу. Шығын түсінігі, өлшеу бірлігі. Сұйықтықтың және газдардың шығынын өлшеу. Айнымалы деңгей айырмасының, тұрақты деңгей айырмасының, айнымалы деңгей, электромагнитті және ультра дыбысты деңгей шығын өлшеуіштер. Олардың жұмыс істеу тәртібі, артықшылығымен жетіспеушілігі. Сусымалы заттардың шығынын өлшеу. Конвейер таразы, ленталы салмақ өлшеуіштер, бункерлі мөлшерлеу құрылғылары.
|
2
|
|
12.Заттардың физико химиялық шамаларын автоматты өлшеу. Ерітінді және пульпа тығыздығын, кесегін PH деңгейін өлшеу. Заттардың құрамын физико химиялық, физикалық спектрометр тәсілдерімен өлшеу.
|
2
|
|
13. Автоматты жүйелердің техникалық құралдары. Ақпаратты бейнелеу құрылғылары. Аналогты бейнелеу құрылғылары. Автоматты потенциометрлер мен көпірлер. Сандық бейнелеу құылғылары. Сандық құрылғылардың артықшылығы және құрамы мен жұмысы. Аналогты және сандық автоматты реттеуіштер. Реттеу жүйелерінің орындаушы құрылғылары. Орындаушы механизмдердің реттеу органдардың түрлері, жұмысы.
|
2
|
|
14. Металлургиялық және байыту процесстердің жүйелерін құрастыру. Типтік реттеу жүйелері. Автоматтандыру жүйелерін иерархиялық құрастыру пинципі. Автоматтандырылып басқару. Технологиялық процесстерін автоматтандырып басқаруын құрастыру принципі (ТПАБЖ). ТПАБЖ ақпаратты және басқару функциялары. ТПАБЖ құралдарының деңгейі.
|
2
|
|
15. Металлургиялық процесстерді автоматты реттеу типті жүйелері. Автоматты жүйелердің жұмыс шарты. Пирометаллургиялық процесстерді автоматтандыру. Гидро металлургиялық процесстерді автоматтандыру. Байыту процесстерді автоматтандыру.
|
2
|
|
Зертханалық жұмыстар
|
1. Байыту процесстерді басқару объектілері ретінде қарастыру.
|
2
|
|
2. Реттеу принциптері бойынша есептеулер.
|
2
|
|
3. Нақты ТПАБЖ құрылымдық сұлбасын құрастыру. Объектінің екпіндеу қисығы және дифференциалдық теңдеуін анықтау.
|
2
|
|
4. Реттеуішті есептеу.
|
3
|
|
5. Реттеу жүйесінің тұрақтылығын зерттеу. Реттеудің сапасын анықтау.
|
3
|
|
6. Реттеу жүйесінің кеңейтілген функционалды сызбасын тұрғызу
|
3
|
|
Студенттің оқытушы жетекшілігімен орындайтын өзіндік жұмыс
|
1. №1Тапсырманы орындау. Байыту процесстерді басқару объектілері ретінде қарастыру. Негізгі айнымалыларды анықтау.
|
2
|
|
2. Басқару және реттеу мақсаттарын келтіру және айнымалыларды бөлу. Нәтижесін реферат түрде келтіру.
|
2
|
|
3. №2Тапсырманы орындау. Реттеу принциптері бойынша есептеулер. Қатаң басқару, компенсация және кері байланыс принципі. Қорытынды жасау.
|
2
|
|
4. №3 Тапсырманы орындау. Реттеу жүйесінің функционалдық сызбасын құру. Автоматтандыру құралдарының графикалық шартты белгілері. Аспаптың функционалдық белгіленуі.
|
2
|
|
5. №4 Тапсырманы орындау. Нақты ТПАБЖ құрылымдық сұлбасын құрастыру.
|
2
|
|
6. №5 Тапсырманы орындау. Байыту объектінің екпіндеу қисығы және дифференциалды теңдеуін анықтау. Симою әдісін қолдану.
|
2
|
|
7. №6Тапсырманы орындау. Реттегіштердің қалыпқа келтіру параметрлерін кеңейтілген жиіліктік сипаттамалар әдісімен есептеу.
|
2
|
|
8. №6Тапсырманы орындау . Реттегіштердің қалыпқа келтіру параметрлерін Циглер Никольс әдісімен есептеу.
|
2
|
|
9. №7Тапсырманы орындау . Реттеу жүйесінің тұрақтылығын зерттеу. Найквист критериі.
|
2
|
|
10. АРЖ реттеу сапасын анықтау.
|
2
|
|
11. №8Тапсырманы орындау. Реттеу жүйесінің кеңейтілген функционалдық сызбасын тұрғызу.
|
2
|
|
12. №9Тапсырманы орындау. Каскадты реттеу жүйелерін зерттеу.
|
2
|
|
13. №10Тапсырманы орындау. Кешігуі бар объектілерді зерттеу.
|
2
|
|
14. №11Тапсырманы орындау .Өндірістегі типтік автоматтандыру жүйелері.
|
2
|
|
15. №12Тапсырманы орындау .Бейсызықты өндіріс объектілерді реттеудің ерекшеліктері.
|
2
|
|
3 ҰСЫНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. Теория автоматического регулирования.- Часть первая. Под ред. А. А. Воронова. М. : Высшая школа, 1986.
2. Стефани Е. П. Основы расчета настройки регуляторов теплоэнергетических процессов.- М.: Энергия, 1972.
3. Полоцкий Л. М. Автоматизация химических производств.- М. : Химия, 1982.
4. Каганов В. Ю. Автоматизация управления металлургическими процессами.- М.: Металлургия, 1974.
5. Техника чтения схем автоматического управления и технологического контроля. Под ред. А.С. Клюева. - М.: Энергоиздат, 1991.
6. Глинков Г.М., Маковский В.А. АСУ ТП в черной металлургии. – М.: Металлургия, 1999. – 310 с.
7. Глинков Г. М., Климовицкий М. Д. Теоретические основы автоматического управления металлургическими процессами. - М.: Металлургия, 1985.
8. Беленький А. М., Бердышев В. Ф., Блинов О. М. Автоматическое управление металлургическими процессами. – М.: Металлургия, 1983.
9. Бушуев С.Д., Михайлов В. С. Автоматика и автоматизация производственных процессов: учебн. для вузов. – М.: Высшая школа, 1990.
10. Основы металлургии, т.6. Средства и системы автоматического контроля и управления в цветной металлургии. / Под ред. И. А. Стригина, А. В. Троицкого. – М.: Металлургия, 1973.
11. Тихонов О.Н. Автоматизация производственных процессов на обогатительных фабриках. – М.: Недра, 1985, 272 с.
12. Автоматизация управления обогатительными фабриками / Б.Д. Кошарский, А.Я. Ситковский и др. Под ред. Б.Д. Кошарского. М., Недра, 1977.
13. Автоматизация процессов обогащения руд цветных металлов/ Г.А. Зубков, В.Л. Забелин, Г.В. Корендясев и др; Ред. Г.А. Зубков, Ред. В.Л. Забелин, Ред. Г.В. Корендясов, Ред. Е.Я. Овчаренко. – М.: Недра, 1967. - 484 с.
14. Ковин Г.М., Машевский Г.Н. Системы автоматического контроля и управления технологическими процессами флотационных фабрик. М., Недра,
15. Автоматизация процессов обогащения руд цветных металлов/ Г.А. Зубков, В.Л. Забелин, Г.В. Корендясев и др; Ред. Г.А. Зубков, Ред. В.Л. Забелин, Ред. Г.В. Корендясов, Ред. Е.Я. Овчаренко. – М.: Недра, 1967. -484 с.
16. Севрюков Н.Н., Кузьмин Б.А., Челищев Е.В. Общая металлургия.- М.: "Металлургия" 1976.
17. Уткин Н. И. Производство цветных металлов. – М.: Интермет Инжиниринг, 2004. – 442 с.
18. Автоматическое управление в химической промышленности/Учебник для вузов. Под ред. Е.Г. Дудникова. – М.: Химия, 1987. – 368 с.
Достарыңызбен бөлісу: |
