Құрастырушы: аға оқытушы Тулебаева Ж

Әдістемелік нұсқаулардың титулдық парағы

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/40

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министлігі

«Сұйық және газ механикасы» пәні бойынша

5В071700 "Жылуэнергетика" мамандығының студенттеріне арналған
пәнді зерттеуге
ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР

Павлодар

Әдістемелік нұсқауларды бекіту парағы

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/41

ОІ жөніндегі проректор

Пфейфер Н.Э.

________________________

2012 ж «___»_____________

Құрастырушы: аға оқытушы ____________ Тулебаева Ж. А

Жылуэнергетика кафедрасы
“ Сұйық және газ механикасы ” пәні бойынша
5В071700 "Жылуэнергетика" мамандығының студенттеріне арналған
пәнді зерттеу бойынша
әдістемелік нұсқаулар

Кафедраның отырысында ұсынылды

20_ж. «___»____________, №_____Хаттама
Кафедра менгерушісі ___________ Глазырин С.А. 20_ж. «___»________
Энергетикалық факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды

20_ж. «_____»______________№____ Хаттама

ЖжӘҚБ бастығы __________________А.А.Варакута 20_ж. «___»________

– сұйық қозғалысының негізгі теңдеулері мен теоремалары туралы;

– сұйық теңдесуі мен қозғалысының заңдылықтары туралы;

– әртүрлі арналардағы сұйықтардың ағу сипаттамасы, сұйықағулық кедергілері туралы;

– сұйық ағыстарының ұқсастық және үлгілеу теориясының негіздері туралы;

білуге:

- жылуэнергетикалық жабдықты сұйықағулық және ауа қозғалымдық есептеру;

қолдануға:

– арналардағы сұйық және газдар ағынының сұықағулық кедергісін, әр түрлі үлгідегі арналардағы тегеурін шығынынанықтау туралы;

– арналардағы, саптамалардағы, тежегіштегі және басқа элементтердегі газдар мен сұйықтар ағынын есептеу әдістерін пайдалануға;

игеруге: тегеурін шығынын азайту әдісін.
2 Пререквизиттер: бұл пәнді оқыту «Математика», «Физика», «Механика», «Техникалық термодинамика» пәндерінен алған білімдеріне негізделген .

3 Постреквезиттер: «Сұйық және газ механикасы» курсынан алған білімдерді «Жылумаңызалмасу», «Жылуэнергетикалық жүйелер және энергияпайдалану» және басқа мамаңдық бойынша пәндерді оқығанда қажет болады.

Пәннің тақырыптарының мазмұны
Тақырып 1. Кіріспе

Сұйық және газ механикасы пәні және оның әдістері. Қысқаша тарихи мәліметтер. Сұйық ұғымының анықтамасы. Тығыздық. Сығылғыштық. Тұтқырлық және сұйықтағы үйкеліс туралы Ньютонның заңы. Тұтқырсыз сұйық. Сұйықта әрекет ететін күштер: массалық және беттік. Қысым.

Осы тақырыпқа қатысты мәселелер [1, §1 - §3 ] әдебиетте айтылған.

Тыныштықтағы сұйықтағы кернеулер. Сұйықтеңдесудің дифференциалдық теңдеулері. Сығылмайтын сұйықтын ауырлық күш өрісіндегі теңдесуі.

Айналған ыдыстағы сығылмайтын сұйықтың теңдесуі. Сұйықтың беттегі қысым күші.

білуге: Архимед заңын, сұйықтеңдесудің негізгі тендеулерін;

- қолдана білуге: сұйықтеңдесудің негізгі тендеулері бойынша есептерді шығару.

Осы тақырыпқа қатысты мәселелер [1, §4 - §12 ] әдебиетте айтылған.

Сұйық қозғалысының түрлері мен тәртіптерін жіктеу. Ағын сызығы және түтігі. Сұйық бөлшектің қозғалыс құраушыларын талдау. Коши-Гельмгольц теоремасы. Құйын сызықтары және түтіктері. Құйын түтіктерінің қасиеттері. Жылдамдық айналмасы, Стокс және Томсон теоремалары туралы түсінік. Құйынсыз қозғалыс және оның сипаттамалары туралы түсінік.

Осы тақырыпқа қатысты мәселелер [1, §19 - §20 ] әдебиетте айтылған.

Ағын түтігі мен бір өлшемді ағын үшін шығыс, үзіксіздік, қайрат (Бернулли) және қозғалыс мөлшерінің теңдеулері. Үзіксіздіктің дифференциалдық теңдеуі. Тұтқыр және тұтқырсыз сұйықтың дифференциалдық қозғалыс теңдеулері. Бастапқы және шекаралық шарттар. Ретсіз қозғалыстың негізгі сипаттамалары. Жылдамдық пен қысымның толқуы. Ретсіз ағынның орташаланған қозғалыс теңдеулері (Рейнольдс теңдеулері). Сұйық ағыстарының ұқсастығы туралы ұғым. Ұқсастық шарттықтары (сандары). Үлгілеу.

Осы тақырыпқа қатысты мәселелер [1, §15 - §18 ] әдебиетте айтылған.

Құбырдың сұйықағулық кедергісі. Ағын кенет кеңейгенде және тарылғанда қысым шығыны. Дөңгелек құбырдағы ретті және ретсіз қозғалыс. Жылдамдық кескіні. Шығыс және орташа жылдамдық. Бастапқы аумақ. Үйкеліс кедергісінің еселеуіші. Бұдырлықтың құбыр кедергісіне әсері. Қисық сызықты арналардағы ағыстар. Құбырдағы сұйықағулық соққы. Көпіршектену (кавитация) туралы ұғым. Құбырларды жіктеу. Ұзын және қарапайым құбырдың негізгі есептері. Тармақты және қатарлас құбырларды есептеу. Газ құбырын қысым құламасы үлкен болғанда есептеу.

Осы тақырыпқа қатысты мәселелер [1, §36 - §45 ] әдебиетте айтылған.

Осы тақырыпқа қатысты мәселелер [1, §79 - §81 ] әдебиетте айтылған.

Маңдайлық кедергі, көтеруші және көлденең күштер туралы ұғым. Шекаралық қабат туралы ұғым және оның теңдеулері. Бойлық ағысталған тақташадағы ретті және ретсіз шекаралық қабаттар. Қанат тәріздікескіннің ағысталуы. Н.Е.Жуковский теоремасы. Кескіндер торы туралы ұғым.

Осы тақырыпқа қатысты мәселелер [1, §67 - §70, 4, §7 - §6] әдебиетте айтылған.

Осы тақырыпқа қатысты мәселелер [1, §78] әдебиетте айтылған.

Ағыншалық шекаралық қабат. Ағыншаларды жіктеу. Еркін ретсіз ағынша. Жылдамдықтың таралу заңы. Бастапқы және негізгі аумақтар. Айналған ағынша.

Осы тақырыпқа қатысты мәселелер [1, §33 ] әдебиетте айтылған.

Үлкен жылдамдықпен қозғалғанда газдардың сығылғыштығы. Газдардың бірөлшемді қозғалыстарының негізгі теңдеулері. Газдық ортадағы әлсіз және әлді ұйтқулар. Әлсіз ұйтқулар газ ағынында таралуы. Тығыздалу секірмесі. Секірмелерде газ көрсеткіштерінің өзгеруі.

Осы тақырыпқа қатысты мәселелер [1, §84 ] әдебиетте айтылған.

1 Е. Нұрекен. Сұйық және газ механикасы.- Алматы: АЭЖБИ, 2005, 193б

3. 
   Жылумаңызалмасу. Қысқаша дәрістер конспектісі/ Тулебаева Ж.А. – Павлодар: изд-во «Кереку», 2006 – 57 б.