Құрастырушы: доцент Касенов А. Ж

Әдістемелік ұсыныстарға және нұсқауларға, әдістемелік ұсыныстарға, әдістемелік нұсқауларға арналған титул парағы

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/40

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

5В090100 – Тасымалдау, жол қозғалысын ұйымдастыру және көлікті пайдалану мамандығының күндізгі және сыртай оқу нысанындағы студенттеріне

Павлодар

Әдістемелік ұсыныстарды және нұсқауларды, әдістемелік ұсыныстарды, әдістемелік нұсқауларды бекіту парағы			Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/41
		БЕКІТЕМІН ОІ жөніндегі проректор _________ Пфейфер Н.Э. 2011 ж. «___»________

Құрастырушы: __________ доцент Касенов А.Ж.

Машина жасау және стандарттау кафедрасы
5В090100 – Тасымалдау, жол қозғалысын ұйымдастыру және көлікті пайдалану мамандығының күндізгі және сыртай оқу нысанындағы студенттеріне

Метрология, стандарттау және сапаны басқару пәнін оқу үшін арналған

2011 ж. «___»______ кафедра отырысында ұсынылған № _______ хаттама

Кафедра меңгерушісі ______________ Шумейко И.А.

(қолы)
Металлургия, машинажасау және көлік факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған 2011 ж. «__» __________ № ____ хаттама

ОӘК төрағасы ____________ Ахметов Ж.Е. «___»________2011ж.

(қолы) (күні)

ЖжӘҚБ бастығы _________ Варакута А.А. «___»__________ 2011ж.

(қолы) (күні)
Университет оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған

«___» ______________ 2011ж. № _____ хаттама.

1 тақырып. Кіріспе. Механикалық және технологиялық сынау, метрологиялық әдістері мен құрылдары.

Стандарттау және метрологияны дамытудың негізгі кезеңдері, олардың өнімді сапалы басқарудағы және өндірістегі, ғылыми зерттеулеріндегі ролі. Пән міндеті мен мақсаты. Метрология және оның мәні.Неізгі метрологиялық түсінік және терминдер. Физикалық көлімдер. Көлімнің мөлшері және маңызы.

Өлшеу құралдары. Өлшеу түрлері. Өлшемдер. Ағаттық. өлшеу дәлсіздігі.

Бірлік жүйесі. Негзгі және қосымша бірлік.

Халықаралық ХЖ бірлік жүйесі.Туынды, дүркін, бөлшектік жүйеден тыс бірліктер.

Эталондар. Саралау. Түрлері. Мемлекеттік эталондар. Халықаралық ХЖ жүйесіндегі эталондар.

Өлшеу құралдары. Өлшеу құралдарының түрлері. Өлшеудің үлгілік және жұмыс құралдары. Өлшегіш құралдар. Өлшегіш қондырғылар. Өлшегіштік қайта өзгертулер.

Өлшеу құралдарының метрологиялық сипаттамалары. Сипаттамалар тобы. Метрологиялық аттестация. Метрологиялық сипаттамаларды нормалау.

Өлшеу құралдарының дәлдік кластары. Приболардың шкал түрлері. Электрөлшегіш приборлардың түрлері. Дәлдік класының анықтамасы.

Өлшеу құралдарының метрологиялық беріктілігі. Беріктік көрсеткіштері. Метрологиялық бас тартулар. Тексерім интервалы.

Өлшеу теориясының негізі. Метрология жорамалы. Математикалық модель. Гистограмма. Полигон.

Өлшеу бірлігін қамтамасыз ету. Құқықтық негіз. Кепілдік. Техникалық база. Нормативтік-құқықтық регламентация [1 – 6].

2 тақырып. Стандарттаудың негізгі принциптері: категориялары мен стандарт түрлері. Стандарттау міндеттері мен мақсаты. Стандарттаудың мемлекеттік жүйесі. Категориялар және стандарт түрлері. Стандарттау қызметі мен органдары. Сала аралық стандарттау. Стандарттың жалпы сипаттамасы: ЕСКД, ЕСТД, ГСИ, ЕСДП. Стандарттаудың теориялық негіздері. Стандарттаудың әдістері мен принциптері. Стандарттаудың ғылыми-әдістемелік негіздері [1, 4, 7].

3 тақырып. Сертификаттау. Сертификаттаудың негізгі түсінігі және маңызы. Сертификаттаудың мақсаты, принциптері. Сертификаттау түрлері. Қызмет көрсету. өнім сертификаттауының схемасы [1, 4, 6, 8, 12, 18].

4 тақырып. Сапа менеджментінің негіздері. Сапа түсінігі. Өнім сапасына әсер ететін факторлар мен жағдайлар. Өнім сапасының көрсеткіштері. Сапаны басқару. Басқару нысаны сияқты сапа.

Сапаны басқарудағы халықаралық тәжірибе. Сапа менеджментінің жүйесі 9000 серия ИСО стандарты талаптарына сәйкес [4, 10, 15, 16].
Әдебиет тізімі

Негізгі

1 «Техникалық реттеу туралы» ҚР Заңы. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылы

2 «Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы»: ҚР Заңы – Алматы, 1999.

3 «Өлшеу бірлігін қамтамасыз ету туралы»: ҚР Заңы – Алматы, 2008.

5 Өзара ауыстырымдылық, стандарттау және техникалық өлшеулер. Оспан Ә.Ж., Жусин Б.Т., Мұқашева Н.А. – Астана: С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университетінің баспаханасы, 2008. – 196 б.

6 Стандарттау, метрология және сертификаттау негіздері. Қажғалиев Н.Ж., Жусин Б.Т., Захан С. Оқулық. – Астана: С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалықуниверситетінің баспаханасы, 2009. – 196 б.

7 Жаңзақов М.М., Мырзабек К.А. Стандарттау – Қызылорда, «Тұмар», 2007 ж. – 224 бет.

8 Лифиц И.М. Стандартизация, метрология, сертификация. – М.: Издат. 2002. – 296с.

9 Аубакиров Г.О. Метрология, стандарттау және сапаны басқару бойынша практикум. – Алматы: Рауан. 1992. – 95б.

10 Шишкин И.Ф. Метрология, стандартизация и управление качеством. М.: Издательство стандартов. 1990г. – 343с.

Қосымша

11 Ткаченко В.В., Галичев А.В. и др. Основы стандартизации. М.: Издательство стандартов. 1986г., 278с.

12 Сергеев А.Г., Латышев М.В. Сертификация. Учебное пособие – М.: Логос, 2001. – 248 с.

13 Практическая сертификация продукции и услуг. Учебное пособие/Под ре. В.Я. Кершенбаума, Т.В. Горяистовой – М.: АНО «Технонефтегаз». 2001. – 312 с.

14 Басаков М.И. Сертификация продукции и услуг с основами стандартизации и метрологии. Ростов-на-Дону: Март, 2002. – 356 с.

15 Спицнадель В.И. Системы качества в соответствии с международными стандартами ISO 9000: Учебное пособие – СПб: Издательский дом «Бизнес-пресса», 2000. – 336 с

16 Варакута С.А. Управление качеством продукции: Учебное пособие – М.: ИНФРА – М, 2002. – 207 с.

17 Мишин В.Н. Управление качеством: Учебное пособиедля ВУЗов – М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2000.- 303 с.