Реферат орындаған : Мухитұлы Мерхан стр-23 Тексерген: Басирова Айгерім Бауыржанқызы
жүктеу/скачать 19.08 Kb.
|
|
РЕФЕРАТ Орындаған :Мухитұлы Мерхан СТР-23 Тексерген: Басирова Айгерім Бауыржанқызы Электрқозғалтқыштарының ішінде, әсіресе, көп тарағаны белгілі орыс ғалымы М.О.Доливо-Добровольский жасаған үш фазалы асинхронды қозғалтқыш болып табылады. Асинхронды қозғалтқыш құрылысының қарапайымдылығымен және пайдалануға ыңғайлығымен ерекшеленеді. М.О.Доливо-Добровольскийдің қозғалтқышы қазіргі күнге дейін ешқандай күрделі өзгеріссіз сол қалпында қолданылып келеді және әлемде өндірілетін электр қуатының 50%-ын өндіреді. Айнымалы токтың кез келген машинасы сияқты, асинхронды қозғалтқыш та басты екі бөліктен: статор және ротордан тұрады. Машинаның қозғалмайтын бөлігі статор, ал қозғалмалы бөлігі ротор деп аталады. Кез келген электр машинасы сияқты асинхронды машина қозғалтқыш режимінде де қолданылады. Сондықтан да біз асинхронды машиналардың қозғалтқыш режиміндегі жұмысын, яғни электр энергиясының механикалық энергияға айналу процестерін қарастыралық. Жоғарыда айтылғандай, әрбір көп фазалы айнымалы ток машинасының жұмысы айналмалы токтың көп фазалы орамасы айнымалы магнит өрісін туғызады, оның әрбір минуттағы саны: = Мұндағы — жиілік р – жұп полюстердің саны. Осы жылдамдыққа орай қозғалтқышты екіге бөледі. Егер ротор магнит өрісінің айналу жылдамдығының тең жылдамдықпен айналса (=), яғни өріспен синхронды болса, онда бұл жылдамдық синхронды жылдамдық деп аталады. Егер ротордың жылдамдығы өрістің айналу жылдамдығына тең болмаса (≠) онда бұл жылдамдық асинхронды деп аталады. Асинхронды электрқозғалтқыш тек асинхронды жылдамдық нәтижесінде, яғни магнит өрісінің айналу жылдамдығы ротордың айналу жылдамдығына тең болмаған жағдайда ғана айналдырушы кезең туғызады. Ротор жылдамдығының өріс жылдамдығынан айырмасы өте аз болуы мүмкін, бірақ қозғалтқыштың жұмыс істеп тұрған кезінде оның барлық уақытта да өріс жылдамдығынан аз (<), болуының принциптік маңызы зор. Асинхронды электр қозғалтқышының жұмысын Арго-Ленц дискісі деп аталатын қарапайым тетіктің жәрдемінмен түсіндіруге болады. Тұрақты магнит полюстерінің N-S алдына оське бекітілген мыс диск орналастырылған. Егер тұтқаның жәрдемімен магнитті осінің айналасында айналдырсақ, онда мыс дискі де сол бағытта айнала бастайды. Мұның өзі магнит осінің айналдырғанда, оның өріс сызықтары солтүстік полюстен шығып, оңтүстік полюске ене тұйықталып, дискіні тесіп өткенде, онда құйынды токтарды индукциялайтындығымен түсіндіріледі. Құйынды токтардың магниттің магнит өрісімен әсерлесуінің нәтижесінде дискіні айналдыратын күш пайда болады. Ленц ережесі негізінде әрбір индукцияланған токтың бағыты оны тудырушы шамаға қарама-қарсы болады. Сондықтан дискіде пайда болған құйынды токтар магниттің қозғалысын тоқтатуға тырысады, бірақ олай жасауға шамасы келмегендіктен, дискіні магниттің соңынан ілесетіндей айналдырады. Бұл жағдайда дискінің айналу жылдамдығы барлық уақытта магниттің айналу жылдамдығынан аз болады.Егер бұл жылдамдықтар әйтеуір бір себеппен бірдей болса, онда магнит күш сызықтары дискіні қиып өтпеген болар еді, яғни дискіні айналдыруға әсерін тигізетін күш те пайда болмас еді. Асинхронды қозғалтқыштар тұрақты магнит үш фазалы ток желісіне жалғанған үш фазалы статор орамасының тогы қыздыратын айналмалы магнит өрісімен алмастырылған. Статордың айналмалы магнит өрісі ротордың орама өткізгіштерін қиып өтеді де, оларда электр қозғаушы күшін индукциялайды. Егер ротор орамалары, әйтеуір бір кедергімен тұйықталса, онда индукцияланған электр қозғаушы күштің әсерінен оның бойында ток жүреді. Ротор орамадағы ток пен статор орамадағы айналмалы магнит өрісінің өзара әсірлесуі нәтижесинде роторды айналдыратын айналдырушы кезең пайда болады. Ротор орамасы өткізгішіндегі ток пен магнит өрісінің өзара әсерінің нәтижесинде, сол қол ережесі бойынша анықталатын бағытта қозғалтуға тырысатын немесе солдан оңға қарай айналатын, өріс бағытымен бағыттас Ғ күші пайда болады.Осы электрмагниттік күштер роторды магнит өрісінің соңынан айналуға мәжбүр етеді. Егер ротор орамасының өткізгішіне әсер ететін Ғ күші осы өткізгішінтің ротор осінен қашықтығына (әсер етуші күштің иіні) көбейтсек, онда берілген өткізгіштегі токтың әсерін туындайтын айналдырушы кезең шығады. Роторда бірнеше өткізгіш орналастырылғандықтан,әрбір өткізгішке әсер ететін күштердің осы өткізгіштердің ротор осінен қашықтықтарына көбейтінділерінің қосындысы қозғалтқыш өндіретін айналдырушы кезеңді береді. Айналдырушы кезеңі әсерінен ротор магнит өрісінің айналу бағытымен айналады. Демек, қозғалтқыш білігінің айналу бағытын өзгерту үшін статор орамасы туғызған магнит өрісінің айналу бағытын өзгерту керек болады. Бұл статордың орама фазаларын жалғастыру ретін өзгерту арқылы орындалады, ол үшін статор орамасын желімен қосатын электр желісінің қысқышындағы үш өткізгіштің кез келген екеуін ауыстырып-қосса болғаны. Реверстеу қозғалтқыштары статор орамаларының фазаларын ауыстырып-қосып, ротордың айналу бағытын өзгертуге мүмкіндік беретін ауыстырып-қосқышпен жабдықталады. Ротордың қозғалу бағытынан тәуелсіз оның жылдамдығы, жоғарыда көрсетілгендей, үнемі статордың магнит өрісінің жылдамдығынан аз болады. Егер кез келген уақыт ішіндегі ротордың айналу саны статор өрісінің айналу санына тең болады деп жорамалдасақ, онда ротор орамасының өткізгіштері статор магнит өрісінің күш сызықтарын қиып өтпейді, роторда ток пайда болмайды. Бұл жағдайда ротордың айналдырушы кезеңі нөлге тең болады, тежеуші кезеңді теңгеретін айналдырушы кезең пайда болмайынша, ротордың айналу жылдамдығы статор өрісінің айналу жылдамдығымен салыстырғанда кем болады. Соңғы кезең қозғалтқыш білігіндегі тежеуші кезеңнен, машинадағы үйкеліс күштерінің кезеңінен т.б. құралады. жүктеу/скачать 19.08 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|