Реферат тақырыбы: Сұйықтықтардағы беттік құбылыстар. Беттік керілу коэффициенті. Шеткі бұрыш. Сұйықтықтың қисық бетінің астындағы қысым. Капиллярлық құбылыстар. Лаплас формуласы Группа



бет1/4
Дата12.11.2023
өлшемі0.56 Mb.
#483076
түріРеферат
  1   2   3   4
РЕФЕРАТ яфмн


Қазақстан Республикасының білім жəне ғылым министрлігі
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті


РЕФЕРАТ

Тақырыбы: Сұйықтықтардағы беттік құбылыстар. Беттік керілу коэффициенті. Шеткі бұрыш. Сұйықтықтың қисық бетінің астындағы қысым. Капиллярлық құбылыстар. Лаплас формуласы
Группа: Ядролық медицина 111
Орындаған: Кенжебаева Т.Б
Қабылдаған: Сайдуллаева Г.Г


Қ
атты, сұйық немесе газ тәрізді кез келген денемен жанасатын сұйықтық интерфейсті құрайды. Сұйық пен қатты, газ тәріздес күйдің, сондай-ақ басқа сұйықтықтың арасындағы интерфейс молекулалық күштердің бір көрінісі болып табылатын беттік керілу күштерінің есебінен қалыптасады. Сұйық молекулалар арасында молекулалық когезия күштері бар. Сұйық молекулалары арасындағы әсерлесу күштері сұйық және бу молекулаларының арасындағы әсерлесу күштерінен үлкен. Демек, егер молекула сұйықтың ішінде болса, онда оған әсер ететін молекулалық күштер өзара теңестіріледі (бұл олардың жойылып кетуін білдірмейді). Молекула сұйықтың бетінде болғанда (молекулярлық әсер ету сферасының радиусынан аз қашықтықта), онда молекулалық тартылыс күштері тек сұйықтың беті мен оның астындағы қабаттарды қысатын қысу қабаттарына бағытталған. молекулалық қысым күштері деп аталады. Сұйықтық беті бойымен бағытталған және осы бетті азайтуға бағытталған күштер беттік керілу деп аталатын құбылысты тудырады. Егер сіз сұйықтың бетін ерікті сызық бойымен ойша кесіп алсаңыз, онда шекараның екі жағында орналасқан молекулалардың өзара тартылуынан туындайтын оның екі бөлігінің арасындағы адгезия күші үлкен болады, екеуінде де молекулалар соғұрлым көп болады. жақтары, яғни оның ұзындығы соғұрлым үлкен болады. Сонымен, беттік керілу күші f сұйық бетіндегі шекара сызығының ұзындығына тура пропорционал l

Пропорционалдық коэффициенті а беттік керілу коэффициенті деп аталады. Басқаша айтқанда, беттік керілу коэффициенті деп сұйық бетіндегі контур кесіндісінің бірлік ұзындығына әсер ететін және осы кесіндіге перпендикуляр осы бетке тангенциалды бағытталған күшті айтады. Беттік керілу коэффициенті н/м (СИ) арқылы өлшенеді.
О
ны күшпен емес беруге болады, бірақ сұйықтықтың беті ұлғаюы үшін кейбір молекулалар қажет. энергия түсіндіру беттік керілу коэффициенті. Үшін сұйықтықтан сыртқы қабаттағы бетіне шықты. Ол үшін молекулалық қысым күштеріне қарсы жұмыс істеу керек. Демек, альфа коэффициенті аудан бірлігіне сұйықтықтың бетін ұлғайту үшін жұмсалатын жұмысқа тең

Беттік керілу коэффициенті Дж/м² өлшенеді. Беттік керілу тек сұйықтықтың қасиеттеріне ғана емес, сонымен қатар газ тәрізді болуы мүмкін қоршаған ортаның қасиеттеріне де байланысты. сұйық немесе қатты. Шынында да, беттік керілу молекулалық әсер ету сферасындағы сұйықтық шекарасының екі жағындағы молекулалық тартылыс күштерінің айырмашылығынан туындайды. Жеткілікті сиректелген газ ортасы жағдайында оның әсерін елемеуге және берілген сұйықтықтың беттік керілуі туралы айтуға болады. Сұйықтықтың температурасы жоғарылаған сайын молекулалар арасындағы орташа қашықтық артады, ал сұйық молекулаларының әрекеттесуі біршама әлсірейді. Сондықтан сұйықтықтың температурасы жоғарылаған сайын берілген сұйықтықтың беттік керілу коэффициенті аздап төмендейді. Сонымен қатар қыздырған кезде қаныққан будың тығыздығы артып, сұйық пен будың айырмашылығы азаяды. Сұйықтықтың температурасы критикалық температураға жақындаған сайын, молекулалар арасындағы беттік қабаттың әрекеттесу шарттары сұйықтық ішіндегі өзара әрекеттесу шарттарынан іс жүзінде ерекшеленбейді және беттік керілу коэффициенті нөлге тең. Сұйықтықтардың беттік керілу коэффициентін олардағы беттік-белсенді заттарды (БАЗ) еріту арқылы азайтуға болады және сұйықтықтарда БАЗ-В белсенді емес заттарды (NSAS) еріту арқылы арттыруға болады. Сұйықтықтың беткі қабатында шоғырланған беттік-белсенді зат молекулалары сұйықтық молекулалары (спирттер, май қышқылдары, судағы сабын) арасындағы молекулалық әсерлесудің төмендеуіне әкеледі. PNAS молекулалары молекулалық өзара әрекеттесуді арттырады (ас тұзы, қант, судағы глицерин).
Б
еттік керілу күші сулану құбылыстары кезінде сұйықтықтың беті шекара түзетін барлық жағдайларда өлшенетін шама болып табылады. Ылғалдау құбылысы үш фазаның шекарасында байқалады, олардың біреуі әдетте қатты (3 фаза), ал қалған екеуі сұйық (1 фаза) және газ (2 фаза). Толық емес сулану кезінде сұйықтың беткі қабаты қатты бетті сулану периметрі деп аталатын белгілі бір сызық бойымен қиып өтіп, онымен соңғы жанасу бұрышын құрайды. Жанасу бұрышының косинусы (cos) суланудың (В) өлшемі болып табылады. Ол қатынас арқылы альфа 12 және альфа 32 беттік керілу коэффициентімен байланысты.



Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет