Сабақ соңында студент қабілетті болады: Дəрілердің өнеркəсіптік өндірісін ұйымдастырудың негізгі қағидаларын зерттеу. ҚТ
жүктеу/скачать 4.65 Mb. Pdf көрінісі
|
| Гидратация теориясы
Молекулалық-кинетикалық гидратация теориясына сəйкес, заряд тығыздығы жеткілікті жоғары бөлшектерді (li, Ca, Mg, F жəне т.б. иондары) беретін заттар еріген кезде, осы бөлшектердің айналасында орналасқан еріткіш молекулалары тартылады, олардың қозғалғыштығы төмендейді, басқа молекулалармен алмасу сирек кездеседі. Бұл құбылыс оң ылғалдандыру деп аталды. К, Na, Rb, Cs, Вг, I, Cl сияқты кейбір иондар еріткіш молекулаларын итеріп жібереді, бұл таза еріткішпен салыстырғанда жақын молекулалар арасындағы алмасудың жоғарылауына əкеледі, еріткіш молекулаларының ретсіздігі артады. Бұл жағдайда теріс ылғалдандыру пайда болады. Теріс ылғалдану тек белгілі бір температура аралығында болатындығы анықталды. Шекті температураға жеткенде теріс ылғалдандыру мыналарға ауысады оң. Сонымен, na, CS, cl, I иондары үшін бұл температуралар сəйкесінше +11, 89, 27, 75 °C. бұл жоғарыда көрсетілген температураның жоғарылауымен еріткіш молекулаларының жылу қозғалысы басым болатындығымен түсіндіріледі. Өзара əрекеттесулердің алуан түрлілігі соншалық, бүгінгі күнге дейін шешімдердің бірыңғай теориясы жоқ. Алайда еріту процесі туралы заманауи идеялар биофармацевтикалық заңдылықтарды диэлектрлік өткізгіштікке, тұрақты жəне индукцияланған дипольдік моменттердің болуына, иондар мен еріген молекулалардың поляризациялануына байланысты ерітінділердегі дəрілік заттардың биологиялық қолжетімділігі мен емдік белсенділігінің өзгеруінде ғылыми негізде түсіндіруге мүмкіндік береді. Ерітінді технологиясында қоршаған ортаны, электролит қоспаларын, жоғары молекулалық қосылыстарды, беттік белсенді заттарды жəне т. б. таңдаудың рөлі айқын болады. Еріген кезде еріген зат пен еріткіштегі молекулалар немесе иондар арасындағы байланыс бұзылады, бұл энергия шығынына байланысты. Сонымен бірге комплекс түзілу процесі басталады, яғни молекулалар мен иондар арасында жаңа байланыстар пайда болады, сольваттар түзіледі. Процесс энергияның бөлінуімен бірге жүреді. Жүйедегі жалпы энергетикалық өзгеріс оң немесе теріс болуы мүмкін. Сонымен, алкоголь мен су, көптеген сілтілер, қышқылдар жəне басқа заттар суда еріген кезде жылу бөлінеді, сондықтан қосымша қыздыру ерігіштіктің төмендеуіне əкеледі. Еріту жылуды сіңірумен бірге жүрсе, қыздыру ерігіштігін арттырады. Кейде еріту метанол, этанол, глицерин жəне басқа спирттерді сумен өлшегенде жалпы көлемнің өзгеруімен (контракция құбылысы) жүреді. Бұл процесті əртүрлі технологиялық факторларды өзгерту арқылы басқаруға болатыны анық. Сонымен, еру жылдамдығын арттыру үшін температура режимін өзгертуге, концентрация айырмашылығын арттыруға, гидродинамикалық жағдайларды өзгерту арқылы шекаралық диффузиялық қабаттың тұтқырлығы мен қалыңдығын азайтуға, бастапқы затты ұнтақтауға, еріткішпен жанасу бетін арттыруға болады. Осы мүмкіндіктерді іске асыру үшін технологиялық процесс бумен жылытуға немесе жүйені тұзды ерітіндімен салқындатуға арналған жейдесі бар реакторларда жəне араластырғыш құрылғыда жүзеге асырылады. Араластыру реактордағы сұйықтық қабаттарын жылжытуға мүмкіндік береді, концентрация айырмашылығы артады жəне сұйық ортадағы молекулалық диффузия конвективті жəне турбулентті масса тасымалымен ауыстырылады. Қарқынды араластыру диффузиялық шекара қабатының қалыңдығын азайтады. жүктеу/скачать 4.65 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|