Сабақтың тақырыбы: «Жай бөлшектер»

1. Оқушылардың сандар туралы ұғымын кеңейту, өмірмен байланыстыра отырып бөлшек сандарды ұғындыру.

2. Оқушылардың логикалық ойлау қабілетін, танымдық қабілетін дамыту

3. Оқушыларды ұқыптылыққа, жауапкершілікке, адамгершілікке тәрбиелеу.

Оқушыларды сабақ бастауға бейімдеп, сабаққа дайындаймын. Онан соң жаңа тарауды бастағалы отырғанымызды және оның бірінші тақырыбы «Жай бөлшектер. Жай бөлшектерді оқу және жазу» екенін айтып, бүгін осы тақырыпты өтетінімізді айтамын.

Жаңа сабақты электронды оқулық арқылы түсіндіремін.

а) Жай бөлшек ұғымын енгізу.

Дөңгелекті тең 4 бөлікке бөлейік. Тең бөліктер үлестер деп аталады. Әрбір үлес – дөңгелекті өзара тең 4 бөлікке бөлгендегі 1 бөлігі. Жазылуы дөңгелектің -і; -дің оқылуы: «төрттен бір». Демек, 1:4 дегеніміз ; , мұндағы – сызықша – бөлшек сызығы. 1-бөлшектің алымы, 4- бөлшектің бөлімі.

1-сурет

Бұдан соң интерактивті тақтадан электронды оқулықтағы тапсырмаларды орындатамын.

m : n = ;

Жай бөлшек: m- алымы

n- бөлімі

Бөлінгіш бөлшектің алымына жазылады да, бөлгіш бөлшектің бөліміне жазылады. Электронды оқулықтағы 3 тапсырманы орындатамын.
- жетіден бір; - он бірден сегіз; -он алтыдан бес;
- жеті жүз жетпіс бірден жүз тоғыз
2-тапсырма. Оқулықпен жұмыс

№ 393

Боялған бөліктерді бөлшек түрінде жаз.

№ 397

№ 399.

Өлшем бірліктері арасындағы байланысты пайдаланып, х-тің орнын үлестермен мәндерін қойыңдар:

1 м=10 дм; 1 дм=x м; м.
1 м=100 см; 1 см=x м; м.

1 кг=1000 г; 1 г=x кг; кг.

1 доллар=100 цент; 1 цент=x доллар; доллар.

б) Математикалық лото

Әр партадағы 2 оқушы ретімен барып жауапты тауып фигураны құрастырады. Дұрыс жауапты тапса фигура дұрыс құрастырылады.

1) ; 2) ; 3) ;

4) ; 5) ; 6) .

Дұрыс құрылса, «Білім - теңіз» деген жазуы бар теңіздің суреті шығады.

1) ; 2) ; 3) ;

1) Бөлінгіші 9-ға, бөлгіші 25-ке тең,

3-қатар дұрыс құрса, гүл шоғы бар сурет шығады

Білім теңіз тәрізді тұңғиық, жұмбағы көп түбіне жетіп зерттеу үшін көп еңбек қажет, теңіз түбіндегі асыл тастар алу, теру көп тер төгуді қажет етсе, білім де дәл солай. Неғұрлым тереңдеп сүңгіген сайын ғылым қызығына бойлай бересің. Әр оқушыны осындай ғылым теңізінде жүзгізіп, білімнің асыл тастарын тергізетін кеме «Мектеп» болып табылады дей келіп 3-қатардың құрастырған гүл шоғын бүгінгі сабаққа жақсы қатысқанымыз үшін алған сыйлығымыз дей отырып, сабаққа жақсы қатысқан оқушыларды бағалап, сабағымды аяқтаймын.

№147(2). 8,11,15,25,40 және 100 сандарының әрқайсының еселіктерінің алғашқы төртеуін жазыңдар;

8-дің еселіктері: 8,16,24,32 11-дің еселіктері: 11,22,33,44

15-дің еселіктері: 15,30,45,60 25-тің еселіктері: 25,50,75,100

40-тың еселіктері: 40,80,120,160 100-дің еселіктері: 100,200,300,400

№149(1) 5 саны 45-ке бөлгіш болады. 45:5=9

№153. Сатушы 35 түп қалампыр гүлін әкелді. Ол әрбір гүл шоғындағы гүлдер саны бірдей етіп, неше тәсілмен гүл шоқтарын даярлай алады? Әр гүл шоғында неше гүлден болуы мүмкін?

Шешуі: 1) 35:1=35 2) 35:5=7 3) 35:7=5 4)35:35=1

Жауабы: 4 тәсілмен даярлауға болады. 1-тәсілде 35 гүлден, 2-тәсілде 7 гүлден, 3-тәсілде 5 гүлден, 4-тәсілде 1 гүлден болады.

3. Сабақтың жүргізу тәртібі: жарыс 4 турдан турады:

1-тур: тас қақпаның сұрақтарына жауап беру, әр топқа бір сұрақтан, сұраққа толығымен дұрыс жауап берген топқа 5 балл қосылады, ал жауап бере алмаған топтың сұрағына келесі топ жауап беруіне болады.

2-тур: күміс қақпаның есептерін шығару, әр шығарылған бір есепке 10 баллдан қосылады:

3-тур: алтын қақпаның есептерін шығару, әр есепке 20 баллдан баға қосылады.

1-тур: алтын сандықтың есебін шығару, шығарған топқа 50 балл қосылады.

(жауаптары слайдта көрсетілген)

1. Қандай санды берілген натурал а санының бөлгіші деп атайы?

2.45 санының алғашқы барлық бөлгіштерін атаңдар.

3.Қандай санды берілген натурал а санының еселігі деп аталады?

4. 9 санының алғашқы 7 еселіктерін атаңдар.

5.Берілген натурал санға еселік сандарды қалай табамыз?

6. Берілген натурал санның бөлгіштер жұптарын қалай табады?

2)Күміс қақпаның есептері:

150. 3,7,10,15,18,30 және 84 сандарынан:

3) 2-нің еселіктері 4) 5-тің еселіктері:

151. 1) 2 және 3 сандарна; 3) 9 және 12 сандарына;

2) 6 және 8 сандарына; 4) 15 және 21 сандарына

Еселік болатын ең кіші натурал санды жазыңдар.

154. 65 түп ағаш көшеттерін, әр қатардағы көшеттер саны бірдей етіп, неше қатарға отырғызуға болады?

155. Бала себетті толтырып қояндарға сәбіз әкелді. Ол себеттегі сәбіздерді 4 қоянға, 6 қоянға немесе 8 қоянға тең бөліп бере алады. Бала қояндарға кем дегенде неше сәбіз әкеледі?

158. 1) 45-ке бөлгіш және 5-ке еселік;

2) 92-ге бөлгіш және 23-ке еселік;

3) 120-ға бөлгіш және 30-ға еселік санды жазыңдар.

3) Алтын қақпаның есептері:

159. 1183:91=13 және 1183:7=169 теңдіктерін пайдаланып, 1183 санының бөлгіштерін жазыңдар.

162. Шарлар тізбесін дайындау үшін 12 қызыл шар, 16 көк шар және 8 сар шар сатып алынды. Шарлар тізбелеріндегі әр түсті шарлар санын бірдей етіп, неше тізбе дайындауға болады? Есептің неше шешімі бар?

4) Алтын сандықтың есебі:

161. Сыйымдылықтары 10 л және 8 л екі шелекті пайдаланып, суаттан 6 л суды қалай құйып алуға болады?

1. 
   Екі өрнектің кубтарының қосындысы мен айырымының формулаларын, толымсыз квадратын және оларды түрлендіре білуге үйрету;
   
2. 
   оқушыны ұқыпты тыңдауға, сұрақтарды нақты жауап беруге, практикамен ұштастыруға, тез шешім қабылдай білуге, өз білімін көрсете алу және шығармашылық қабілеттерін ашуға үйрету;
   
3. 
   оқушыларды алғырлыққа, шапшаңдыққа, тапқырлыққа үйрету
   

1. 
   Ұйымдастыру
   
2. 
   Үй тапсырмасын тексеру
   
3. 
   Қызығушылығын ояту «Мен білемін»
   
4. 
   Мағынаны тану (жаңа сабақ)
   
5. 
   Математика – зерттеудің құралы. (оқулықпен жұмыс)
   
6. 
   Ой толғаныс. Қателесіп кетпе!
   
7. 
   Үйге тапсырма беру
   
8. 
   Сабақты бекіту.
   
9. 
   Қорытындылау
   

1. 
   Ұйымдастыру: оқушылармен амандасу, түгендеу.
   
2. 
   Үй жұмысын тексеру (ауызша) № 210
   

4. 
   (1-3у)³ – 3(у+3)³ + 10у(у² – 2)=1 – 9y+27y²-27y³ – 3y³-27y²-81y-81+10y³-20y=-20y³-110y-80=-20*8-110*2-80=-160-220-80=460
   

1. 
   (х+5)³ – (х+1)³= 4(3х² – 5)
   

12x²+72x+124+20=0

72x=-144 , x=-2

2. 
   (y+4)³+(3y+1)³ – 7y²(4y+9)=-24y²+8
   

-24y²+57y+65=-24y²+8

57y=-57 , y=-1

Мен білемін. Оқушылардың теориялық білімдерін тексеру.

Екі өрнектің квадраттарының айырмасы. а² - b² = (a-b) (a+b)

Екі өрнектің айырмасының квадраты. (a - b)² =a² - 2ab + b²

Екі өрнектің қосындысының квадраты. (a + b)²=a² + 2ab + b²

Екі өрнектің қосындысының кубы (a + b)³=a³ + 3a²b + 3ab² + b³

Екі өрнектің айырмасының кубы. (a - b)³=a³ - 3a²b + 3ab² - b³

Бүгін біз «Қысқаша көбейту формулалары» тарауының тағы бір және соңғы формуласын өткелі отырмыз. Сендер қысқаша көбейтудің көптеген формулаларын білесіңдер. Қысқаша көбейтудің кейбір ережелері осыдан 4 мың жыл бұрын белгілі болған екен. Ол кезде бұл ережелерге анықтама берілген немесе оларды геометриялық түрде бейнелеген. Енді бүгінгі формуламыз: Екі өрнектің кубтарының қосындысы мен айырымы. Оны осы екі топ:

1-топ. Екі өрнектің кубтарының қосындысын

2-топ. Екі өрнектің кубтарының айырымын дәлелдеп, қорғап шығуы керек.

Олай болса 5 мин уақыт беріледі.

Оқулықпен жұмыс.

1) Кубтарының қосындысын тап: а³+1³

А) (а-1)(а²+а+1) Ә) (а+1)(а² - а+1) Б) (а+1)(а² - 2а+1) В) (а+1)(а² + 2а+1)

2) Бос орынды толтыр: 0,008+а³ = (?+а)(0,04 - ?а+а²)

А) 0,4 Ә) 0,02 Б) 0,2 В) 0,8

3) Көбейткіштерге жікте: t³-27

А) (t-3) (t²+3t+9) Ә) (t+3) (t²-3t+9) Б) (t-3) (t²+6t+9) В) (t+3) (t²-6t+9)

4) (m+2a)(m²- 2am+4a²) өрнегін ықшамдау

A) m³-(2a)³ Ә) m³+(2a)³ Б) m³+2a³ В) m³+(4a)³

5) Өрнектің мәнін табу: а³+2³ (мұндағы а=1)

А) 7 Ә) 8 Б) 10 В) 9

Үйге: № 214 1,3,5,7 № 216

Бекіту: Берілген есепті шығарып, 2030 жылдың 1-ші қаңтары қай күн болатынын білу. 2030 01 02

20302030² - 1928²

2030 – 10001+1928