Сабақтың тақырыбы: Қосмекенділер алғаш құрлыққа шыққан жануарлар Сабақтың мақсаты

1. Балықтарды зерттейтін ғылым саласы

А) микология Б) кардиология В) ихтиология Г) орнитология

2. Балықтар неше класқа бөлінеді?

А) 1 Б) 2 В) 3 Г) 4

3. Шеміршекті балықтар класының түр саны

А) 22000 Б) 20000 В) 7500 Г) 750

4. Балықтардың жүрегі неше қуысты?

А) 1 Б) 2 В) 3 Г) 4

5. Балықтарда қанайналым шеңбері қанша?

А) 4 Б) 2 В) 3 Г) 1

6. Шеміршекті балықтар қалай ұрықтанады?

А) Сырттай Б) іштей В) жынысты Г) жыныссыз

7. Қара уылдырық алынатын балықтар тобы

А)Алабұғалар Б) Албырттар В) Бекірелер Г) Майшабақтар

8.Алғаш рет қуық пайда болған балықтар тобы:

А) Шеміршекті балықтар Б) Сүйекті балықтар В) Скаттар Г) Акулалар

ІІІ. Үй жұмысын бекіту (сәйкестікті табу)

Сәйкестігін табу

Шеміршекті балықтар Сүйекті балықтар

1. Қортпа, шоқыр, пілмай, латимерия, бахтах; 2. Жұпбалық, тұтасбас, акула;

3.Тоқ ішегі жуан әрі оның ішінде оралмалы қатпарлары бар; 4.Терісі ірі қабыршақтармен қапталған;

5. Желбезегінің сыртында сүйекті қақпағы бар;

6. Терісі плакоидты қабыршақтармен қапталған;

7.Желбезек саңылаулары тікелей сыртқа ашылады; 8.Торсылдағы болады;

9.Торсылдағы болмайды; 10.Тұмсығы алға созылыңқы; 11.Клоакасы бар;

12.Аналь тесігі бар; 13.Іштей ұрықтанады; 14.Сырттай ұрықтанады;

15.Уылдырығының саны көп; 16. Уылдырығының саны аз.

IV. Жаңа сабақты түсіндіру

Қосмекенділер — алғаш құрлықта өмір сүруге бейімделген төртаяқты омыртқалы жануарлар. Олар екі ортада: суда да, құрлықта да кездесетіндіктен, қосмекенділер деп аталады. Қосмекенділер суда көбейеді және дернәсілдері сулы ортада дамиды. Қазіргі кезде қосмекенділердің 4 000 - нан астам түрі Жер шарының тропиктік, субтропиктік және қоңыржай аймақтарында кездеседі. Қазақстанда қосмекенділердің 12 түрі таралған.

Құйрықсыз қосмекенділер

4000-дай түрлері бар. Ересектерінде құйрық болмайды,тек итшабағында ғана болады. Артқы аяқтары алдыңғы аяқтарға қарағанда ұзын, жақсы дамыған. Кең таралған түрлері: көл бақа, тоған бақасы, құрбақа, жасыл құрбақа, кәдімгі құрбақа, даната құрбақасы, сүйріктұмсық бақа, шөп бақа, сібірлік бақ, қызылаяқ бақа Қазақстанда кездеседі. Құрбақалардың түсі қоңырқай, тері бұдырлары айқын байқалады. Олар далалы, кейде шөл мен шөлейтті жерлерде де кездеседі. Кешкілік немесе түнгі уақытта белсенді. Зиянды бунақденелілермен қоректеніп, ауыл шаруашылығына пайда келтіреді.

500-дей түрі бар. Бұл отрядқа тритондар мен саламандралар жатады. Дене пішіні ұзын, құйрығы айқын байқалады.

Жетісудағы Жоңғар Алатауы мен оған шекаралас Қытайдың биік таулы өзендерінде кездеседі. Қазақстанның Қызыл Кітабына 2010 жылы тіркелген.

170-200 дей түрі бар. Африка, Үнді, Америка, Цейлон жерлерінде мекен етеді. Негізгі өкілдерінің бірі – сақиналы құртжылан.