Сабақтың тақырыбы: Сыбайлас және вертикаль бұрыштар Сабақтың мақсаты

а) сыбайлас және вертикаль бұрыштардың анықтамасын білу, сыбайлас және вертикаль бұрыштар туралы теоремаларды есептер шығаруда қолдана алу;

ә) оқушылардың бұрыш туралы ұғымдарын кеңейту, геометрия пәніне деген қызығушылығын арттыру;

б) оқушыларды еңбекке икемділігінің дамуына ықпал жасау, ұқыптылыққа, жауапкершілікке тәрбиелеу.

№73 есеп. Келесі сөйлемдерді аяқтаңдар:

1) «тең кесінділердің ...» (ұзындықтары тең);

2) «әрбір бұрыштың белгілі ...» (белгілі бір градустық өлшемі болады);

3) «қандай сәуле болса да оның бойына бас нүктесінен ...» (бастап ұзындығы берілген кесіндіні бір ғана жолмен өлшеп салуға болады);

4) «градустық өлшемі 180⁰-тан кіші болатын бұрышты берілген жарты жазықтықта ...» (берілген сәуледен бастап бір ғана жолмен өлшеп салуға болады).

∟АОД мен ∟ДОВ сыбайлас ОД қабырғасы ортақ. ОВ, ОА қабырғалары толықтауыш сәулелер, бірін-бірі толық түзуге толықтырып тұр.

Т

еорема.

∟АОД + ∟ДОВ = ∟АОВ, ал ∟АОВ =180 ⁰ (жазыңқы бұрыш)

Ендеше ∟АОД + ∟ДОВ = 180 ⁰ .

Теорема дәлелденді.

∟

∟3 пен ∟4

вертикаль бұрыштар

∟1 = 180° - ∟3, (1)

∟ДОВ жазыңқы бұрыш,

∟2 + ∟3 = 180°

∟2 = 180° - ∟3 (2)

Сол жақтары тең, олай болса теңдіктің оң жағы да тең. Демек, ∟1 = ∟2 . Сол сияқты ∟3 = ∟4. Теорема дәлелденді.

а) сыбайлас бұрыштардың біреуі 45⁰-қа тең, екінші бұрышы неге тең?

ә) сыбайлас бұрыштар тең болса, әрқайсысы неше градус болады?

б) ∟1 мен ∟2 вертикаль бұрыштар, ∟1 = 50° болса, ∟2 неге тең?

Шешуі:

∟АВС

∟АВД
№76 есеп. Берілген АВС және СВЕ сыбайлас жатқан бұрыштар арқылы АВЕ-ні табыңдар. АВЕ және АВС бұрыштарын салыстырыңдар

∟АВЕ = ∟АВС + ∟СВЕ

∟АВЕ > ∟АВС


С деңгейі: №82. ∟ВОС – х, ∟АОС- 5х

5х + х = 180°

6х = 180°

х= 180°: 6

х= 30°

∟АОС = 5х = 5 · 30⁰ = 150⁰

1. Сыбайлас бұрыштар дегеніміз не?

2. Сыбайлас бұрыштар туралы теореманы тұжырымда

3. Вертикаль бұрыштар дегеніміз не?