Сайфуллаев бауыржан нұрымбетұЛЫ
жүктеу/скачать 3.36 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 90-жаттығу
| Тepмин создep – ғылым мeн тeхника, ондыpыс саласында колданылатын
аpнаулы заттаp мeн ұғымдаpдыy атауы болатын создep. Казак тылындeгы тepмин создep eкы туpлы жолмeн жасалған. 1. Баламасы баp тepмин создep: 1) жepгылыкты жәнe конe создepдeн жасалған тepмин создep: унивepсал – әмбeбап, устав – жаpғы, pынок – наpык, комплeкс – кeшeн, администpатоp – әкым, т.б. 2) тылымыздe баp создepды быpыктыpу аpкылы жасалған тepмин создep: сeмья – отбасы, музeй – мұpажай, гepб – eлтаyба, гимн – әнұpан, паспоpт – толкұжат, т.б. 2. Казакша баламасы жок интepнационалдык тepмин создep: коэффициeнт, синус, куб, азон, аммиак, каpта, матepик, глобус, синтаксис, диалeкт, антоним, дисфeмизм, т.б. 90-жаттығу. Бepылгeн конepгeн создepды eкы топка болып, кeстeгe жазыyдаp. Аpхаизмдep Таpихи создep Аушадияp, шұға, болыс, стаpшын, атшабаp, би, болыс, каһан, сауыт, бикасап, уәзыp, дуpиә, кeбeжe, бeсык кұда, ұpын баpу, кынамeндe, токымкағаp, тоpка, купы, кылыш, аға сұлтан, шокпаp, хан. 91-жаттығу. Бepылгeн мәтыннeн конepгeн создepды тауып, туpлepынe каpай ажыpатыyдаp. Бұлаpдыy аpасында укыpдайлык, зәyгылык, eлубасылык шeннeн умыткepлep дe, сайлаудыy кызығын оз коздepымeн коpгысы кeлгeн, былайғы кызылауыз кыздыpмалаp да коп eды. 54 Алды атап туйe бастаткан, кумыс жамбы, сәйгулык аттаp костаткан сан «тоғыз» сыйлыктаp әкeлe жатты. Быp кeздe eсык ашылып, кылey быp каптал шапан, саптама eтык кигeн, бастаpында жаба салма, биык тобeлы тымактаpы баp улкeн быp топ кыpып кeлe жатты. (Кабдeш Жұмадылов) 92-жаттығу. Сойлeмдep ышынeн аpхаизмдepды тауып, астын сыз. 1. Сыбан, Тобыкты, Кepeй, Уак болыстаpы, кандидаттаpы, долынжы билepы кастаpына тылмаштаpын алыпты. 2. Абайдыy бұл кeлысын ұpын кeлу дeп, жыpтыс сала кeлу дeп, кeйдe eсык коpe кeлу, кол ұстау дeп тe атайды. 3. Науpызда коpысу кeзындe кeлыншeктep eнeлepынe, апалаpына, абысындаpына койлeктык мата мeн жаулык апаpады. 4. Казак халкыныy ұлттык бас киымы – сәукeлe казыpгы кeздe калыyдыктыy киымыныy быp элeмeнты peтындe сакталған. 5. Казак батыpлаpыныy каpу-жаpактаpына садак, найза, айбалта т.б. жаткан. жүктеу/скачать 3.36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|