|
Д.СЕРІКБАЕВ атындағы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
|
Ф2 Н ШҚМТУ 701.01
|
Сапа менеджмент жүйесі
|
Силлабус
(студентке арналған пәннің оқу бағдарламасы)
|
бет 9 дан
|
Министерство
образования и науки Республики Казахстан
|
|
ВКГТУ им. Д. Серикбаева
|
|
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым
министрлігі
Д.Серікбаев атындағы ШҚмТу
|
БЕКІТЕМІН
|
АТжЭФ деканы
|
__________ Г.Х.Мухамедиев
|
«___» _________ 2014 ж.
|
АВТОМАТТЫ БАСҚАРУ ТЕОРИЯСЫ
Силлабус
ТЕОРИЯ АВТОМАТИЧЕСКОГО УПРАВЛЕНИЯ
Силлабус
Мамандық: 5В071600 «Аспап жасау»
Оқу түрі: күндізгі, КОЖ
Кредиттер саны
|
3
|
|
Курс
|
3
|
|
Семестр
|
5
|
|
Дәрістер, сағ
|
15
|
|
Тәжірибелік сабақтар, сағ
|
15
|
|
СОӨЖ, сағ
|
45
|
|
СӨЖ, сағ
|
15
|
|
Емтихан
|
5семестр
|
|
Барлық сағаттар саны
|
90
|
|
Өскемен
Усть-Каменогорск
2014
Силлабус 5В071600 «Аспап жасау» мамандығының Мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарға сай «Аспаптар жасау және технологиялық үдерістерді автоматтандыру» кафедрасында өңделген.
«Аспаптар жасау және технологиялық үдерістерді автоматтандыру» кафедрасының отырысында талқыланған
Кафедра меңгерушісі А. Бакланов
Хаттама №___ _______________ 2014ж.
Ақпараттық технологиялар және энергетика факультетінің әдістемелік кеңесінің қолдауынан өтті
Төрағасы Т.Абдрахманова
Хаттама №___ ________________ 2014ж.
Жасаған А. Ерұланова
Норма бақылаушы Т. Тютюнькова
ОҚЫТУШЫ ТУРАЛЫ МАҒЛҰМАТ ЖӘНЕ СОҒАН БАЙЛАНЫСТЫ АҚПАРАТ
«Аспаптар жасау және технологиялық процесстердіі автоматтандыру» кафедрасы, Г-3-518 дәрісхана.
Пәнді жүргізетін: аға оқытушы Ерұланова Айжан Ерұлановна.
Жұмыс телефоны: 540-586.
Дәрісханалық сағат және консультацияға арналған уақыт: сабақ кестесі және оқытушының жұмыс кестесі бойынша.
1 ПӘННІҢ МАҚСАТЫ, ОҚУ БАРЫСЫНДАҒЫ ОРНЫ
1.1 Оқылатын пәнге сипаттама
Пәннің қысқаша сипаты: «Автоматты басқару теориясы» (АБТ) пәні 5В071600 «Аспап жасау» мамандығындағы үшінші курс студенттері оқиды және жоғары оқу орындарының бағдарламасына сәйкес жазылған. Оқу процессінде бакалавр маманының дүниетанулық тәрбиесі, оның ғылыми техниканың алға басу мағынасын және өндіріс процестердің автоматтандырудағы орны туралы және оны тездетудің негізгі бағыты объектілер саналатыны туралы түсінік қалыптастырады.
1.2 Пәнді оқытудың мақсаты
Автоматты басқару теориясы 5В071600 – «Аспап жасау» мамандығы үшін оқу жоспарының жалпы негізгі пәні болып табылады, маманның техникалық объектілерді автоматты басқару теориясы жөніндегі білім қорын құрайды.
АБТ пәнін оқыту мақсаты – автоматты басқарудың теориялық негіздерін білетін және заманауи есептеу техникасын кең қолдана отырып автоматты жүйелерді құру және пайдалануға енгізу жөніндегі есептеу және зерттеу жұмыстарын атқара алатын маман даярлау болып табылады.
1.3 Пәнді оқытудың міндеті
Пәнді толық меңгерген студенттің міндеті:
ТҮСІНІГІ БОЛУЫ ТИІС: техникалық басқару объектілері, реттеуіштер, реттеудің негізгі принциптері, автоматты реттеу (басқару) жүйелері, статикалық және динамикалық тәртіп, жүйенің математикалық сипатталуы, анализі және синтезі.
БІЛУІ ТИІС:
-
тәртіптің тарихын, дамуына ат салысқан отан ғалымдардың орны;
-
сызықты алгебра әдістерін қолдануды, матрицалардың теориясын, дифференциалды теңдеулері;
-
дәлдік және жүйелік сапа, тұрақтылықты талдаумен есептеуді жүргізу, сапаның және жүйелердің тұрақтылығын зерттеу;
-
сандық басқарушы есептеуіш техикасының қолдануына талдау жасау және басқару жүйелерінің синтезі
ІСТЕЙ АЛУЫ ТИІС:
-
техникалық объектілерді және өндірістерді автоматтандыру кезінде орындалатын автоматтандырылған жүйелердің функцияларын;
-
автоматты басқару сызбаларын жасаудың негізгі принциптері, автоматты басқару жүйелерінің негізгі үлгілері, олардың математикалық түрде сипатталуы және жобалау мен зерттеудің негізгі мақсаттары;
ТӘЖІРИБЕЛІК БІЛІМ ЖИНАУ ТИІС: Сызықты жүйелердің теория әдістері және мазмұнын, басқарудың сызықты жүйелерінің негізгі принциптері және зерттеу әдістері, автоматтандырылған басқарудың негізгі жалпылама теориясын, күй жағдайлардың кеңістік әдістері және комплексті өзгергіштің теориялар функциялары;
1.4 Пререквизиттер
«Сызықты автоматты реттеу жүйесінің теориясы» пәнін оқу үшін «Жоғары математика», «Электротехниканың теориялық негіздері», «Жалпы физика», «Информатика» курстары бойынша білімдер қажет.
«Жоғары математика» бойынша - дифференциалды және интегралды есептеулер, қатарлар, матрицалық алгебра, комплекті ауыспалы функциялар теориясы, операционды есептеу бөлімдері бойынша білім қажет.
«Физика» бойынша – қозғалыс теңдеулері, тербеулер және толқындар, кинематика және қатты дене динамикасы, спектрлі ыдырату.
«Информатика» бойынша - өлшем ақпаратын жинау және өңдеу тәсілдері мен алгоритмдері.
«Электротехниканың теориялық негіздері» бойынша – төрт полюстілер, электрлік фильтрлер, сызықты және бейсызықты тізбелердің ауыспалы процестері, тізбе параметрлерінің синтезі.
Студенттер n – ретті алгебралық теңдеулерінің, дифференциалды теңдеулер шешімінің дағдыларын білу тиіс, математикалық талдау негіздерін білу қажет, физикалық және электронды жүйелерді және процестерді сипаттайтын теңдеулерді құрастыруын білу тиіс.
1.5 Постреквизиттер
Аталмыш пәнді зерделеп біткеннен кейін студенттердің зерделенген курстың негізгі бөлімдері бойынша білімдерді білу қажет. Студенттер сызықты жүйелердегі басқару процестерінің мәнін білу және түсіну тиіс.
Олар жүйелерде болатын процесстердің математикалық шешімдердің әдістерін, тұрақтылықты анықтау әдістерін, басқарудың сызықты жүйелерінің синтез тәсілдерін меңгеру тиіс. Пәнді зерделеу нәтижесінде алған білім қоры одан әрі оқылатын Автоматика
элементтері мен құралдары, Технологиялық процестерді автоматтандыру пәндерін сондай-ақ дипломдық жобалауды түсінуге және табысты зерделеуге мүмкіндік береді.
2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
2.1 Тақырыптық жоспар
Тақырып атауы, оның мазмұны
|
Көп еңбекті қажет ететін пән, сағат
|
Ұсынылған әдебиеттер
|
1
|
2
|
3
|
Дәрістік сабақтар
|
1. Кіріспе. Автоматты теориясының негізгі ұғымдары және анықтамалары. Пәннің мәні мен мақсаты, басқа мамандықтардың пәндерімен байланысы. Автоматты басқарудың дамуындағы отандық ғалымдардың рөлі. Автоматтандырудың техникалық және қоғамдық мағынасы. Курстың құрылымы.
|
1
|
|
2. Басқарудың негізгі принциптері. Басқарудың алшақ және тұйық ұстанымдары. АРЖ құрылысының ұстанымдары. Өтемнің ұстанымы. Функционалдық сызба және АБЖ негізгі элементтері.
|
1
|
|
3. АБЖ және АРЖ жұмыс жасау тәртібі. АБЖ құрылымдық сызбасы. Құрылымдық буын туралы ұғым және белгі. Буындарды біріктіру тәсідері. АБЖ статикалық және динамикалық тәртібі. Статикалық сипаттамалар.
|
1
|
|
4. АБЖ мен элементтерінің математикалық жазылуы. АБЖ мен АРЖ нің элементтерінің сызықты дифференциалды теңдеулерін құру ұстанымы. Дифференциалды теңдеулердің операторлық формасы.
|
1
|
|
5. Беріліс функция. Буынның, жүйенің басқару әсері бойынша беріліс функциялары. Сипаттамалық теңдеулер. Динамикалық сипаттамалар: уақыттық, жиіліктік. Ауыспалы функция және екпіндеу қисық. Импульсті ауыспалы функция.
|
1
|
|
6. Бір үлгідегі динамикалық буындар. Күшейту және апериодикалық буындар.
|
1
|
|
7. Дифференциалды және интеграды буындар. Уақыттық және жиіліктік сипаттамалары.
|
1
|
|
8. Тербелмелі және кешігу буыны. Уақыттық және жиіліктік сипаттамалары.
|
1
|
|
9. Логарифмдік жиіліктік сипаттамалар. ЛАЖС, ЛФЖС, ЛАФЖС құру ережелері.
|
1
|
|
10. Құрылымдық сызбаларды өрнектеу ережелері. Элементтерді тасымалдау ережелері. Сызба элементтерін эквивалентті элементтермен алмастыру ережелері.
|
1
|
|
11. Сызықты жүйелердің тұрақтылығы туралы ұғым. Алгебралық және жиіліктік критерийлер. Амплитуда және фаза бойынша тұрақтылық қоры. А.М. Ляпунов бойынша тұрақтылық. Гурвиц тұрақтылығы.
|
1
|
|
12. Тұрақтылықтың жиіліктік критерийлері. Сызықты жүйелердің Михайлов, Найквист жиіліктік критерийлері.
|
1
|
|
13. Жүйенің параметрлер кешеніндегі тұрақтылық аймағын тұрғызу. Д - бөліну туралы ұғым. Сызықты автоматты жүйелерінің сапасы.
|
1
|
|
14. Сызықты автоматты жүйелерінің сапасын талдауының жиіліктік әдістері.
|
1
|
|
15. АРЖ тұрақтылығын қамтамасыз ету. Сапаны талдау. Түзету құрылғылар туралы ұғым. Өрнектеу элементтері. Орныққан тәртіптегі дәлдікті жоғарылату. Тұрақтылық қорын жоғарылату және қамту.
|
1
|
|
Тәжірибелік жұмыстардың тізбегі
|
1. Комплексті айнымалы функция. Операционды есептеу.
|
1
|
|
2. Лаплас түрлендіруі арқылы операторлық түрде дифференциалды теңделерді шешу.
|
1
|
|
3. Типті динамикалық буындардың дифференциалды теңдеулерін құру және шешу.
|
1
|
|
4. АБЖ құрылымдарын өрнектеу. АБЖ құрылымдық сызбаларының беріліс функциялары.
|
1
|
|
5. Бақылау жұмысы.
|
1
|
|
6. Орнықтылықты бағалаудың алгебралық тәсілдері. Гурвиц, Раус тәсілдері.
|
1
|
|
7. Тестілі бақылау.
|
1
|
|
8. Орнықтылықты бағалаудың жиіліктік критерийлері. Найквист және Михайлов критерийлері.
|
1
|
|
9. Кеңейтілген жиіліктік сипаттамалар.
|
1
|
|
10. АБЖ ауыспалы процесстердің сапасына тура баға беру.
|
1
|
|
11. АБЖ ауыспалы процесстердің сапасына жанама баға беру.
|
1
|
|
12. Орнықтылық шекараны анықтау.
|
1
|
|
13. П, И, ПИ-реттеуіштерімен АРЖ оңтайлы баптау.
|
1
|
|
14. Бақылау жұмысы.
|
2
|
|
1
|
2
|
3
|
Студенттің оқытушы жетекшілігімен орындайтын өзіндік жұмыс
|
1. VisSim бағдарламасымен танысу.
|
5
|
|
2. Типтік динамикалық буындарды теңдестіру және сипаттамасын анықтау.
|
5
|
|
3. Күшейту буынының сипаттамасын анықтау.
|
5
|
|
4. Интегралды буынының сипаттамасын анықтау.
|
5
|
|
5. Апериодикалық буынының сипаттамасын анықтау.
|
5
|
|
6. Тербелмелі буынының сипаттамасын анықтау.
|
5
|
|
7. Кешігу буынының сипаттамасын анықтау.
|
5
|
|
8. Негізгі реттеу принциптері.
|
5
|
|
9. Бақылау жұмысы.
|
5
|
|
|
|
|
2.3 Өзіндік жұмысқа тапсырма
Тақырып
|
Тапсырманың мазмұны және мақсаты
|
Ұсыныла-
тын әдебиеттер
|
Дайындау мерзімі
|
Бақылау түрі
|
Тапсыру уақыты
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
1. бақылау жұмысы
|
теориялық материалды дәрістен және кеңес етілген әдебиеттерден оқу дайындалу
|
23,6
|
4, 5, 10,12 аптаға дейін
|
коллок-виум,
тестілеу
|
4, 5, 10,12 апта
|
2. зертханалық жұмыстың отчетын рәсімдеу
|
|
23,6
|
кесте бойынша
|
ауызша
|
СОӨЖ сабағында
|
3. жеке шығармашылық тапсырманы орындау
|
|
23,6
|
|
|
СОӨЖ сабағында
|
-
Күнделікті және қорытынды бақылау
Бақылау түрі
|
Академиялық оқу кезең, апта
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
Дәрістер бойынша ауызша бақылау, балл
|
|
|
|
5
|
|
5
|
|
|
|
|
5
|
|
5
|
|
|
Тәжірибелік есептер, балл
|
|
5
|
5
|
|
|
|
|
5
|
5
|
|
|
|
|
|
|
Коллоквиум, балл
|
|
|
|
15
|
|
|
|
|
|
15
|
|
|
|
|
|
Тестілі бақылау,
балл
|
|
|
|
|
15
|
|
|
|
|
|
|
15
|
|
|
|
Зертханалық жұмыс, балл
|
|
10
|
10
|
10
|
|
|
|
10
|
10
|
10
|
|
|
|
|
|
Қорытынды тестілеу, балл
|
|
|
|
|
|
20
|
|
|
|
|
|
|
|
20
|
|
Барлығы, балл
|
|
|
|
|
|
|
100
|
|
|
|
|
|
|
|
100
|
3 ӘДЕБИЕТТЕР
3.1 Негізгі әдебиеттер
-
Теория автоматического управления. /Под ред. А.А. Воронова. Части I и II. - М.: Высшая школа, 1989. - 504 с.
-
Солодовников В.В., Плотников В.И., Яковлев А.В. Основы теории и элементы систем автоматического регулирования. - М.: Машиностроение, 1985.-535 с.
-
Основы автоматического управления. /Под ред. В.В.Солодовникова, том III. Автоматические регуляторы и следящие системы. - М.: Машгиз, 1965.- 569 с.
-
Сборник задач по теории автоматического регулирования. /Под ред. А.А. Бесекерского. -М.: Наука , 1965. - 408 с.
-
Ж.А. Полевая. Управление техническими системами. Курс лекций. Усть- Каменогорск, ВКГТУ, 2001. - 127 с.
-
Макаревич С.П. Управление техническими системами: Программа, задания и методические указания к контрольным работам. - ВКТУ, Усть- Каменогорск, 1977. -16 с.
3.2 Қосымша әдебиеттер
1 Основы автоматического управления. / Под ред. Пугачева B.C. - М.: издательство физико-математической литературы, 1963. -646 с.
2 Данилов Л.В., Матханов П.Н., Филипов Е.С. Теория нелинейных электрических цепей. - Л.: Энергоиздат. 1990. - 256 с.
3 Макаревич С.П., Кылышканов М.К. Лекции по теории автоматического регулирования. Линейные одномерные непрерывные САР. Учебное пособие. / ВКГТУ, - Усть-Каменогорск, 2003. -95 е., на русском и казахском языках.
4 Лукас В.А. Основы теории автоматического управления. - М.: Недра, 1977.-376 с.
5 Теория автоматического управления: Учебник для вузов по специальности «Автоматика и телемеханика». Теория линейных систем автоматического управления / Н.А. Бабаков, А.А. Воронов и др., Под ред. А.А. Воронова.-2-е изд., перераб. и доп.-М.: Высшая школа, 1986.
6 Стефани Е.П. и др. Сборник задач по основам автоматического регулирования теплоэнергетических процессов. Учебное пособие для вузов.- М.: Энергия, 1973.
7 Наладка автоматических систем и устройств управления технологическими процессами. Справочной пособие. / Под ред. А.С. Клюева. М.: Энергия, 1977.
8 Ротач В.Я. Расчет настройки промышленных систем регулирования.-М.: Госэнергоиздат, 1961. (учебники, учебные пособия, в т.ч. электронные).
4 БІЛІМНІҢ БАҒАСЫ
4.1 Оқытушының талабы
-
сабақ кестесіндегі дәрістік және тәжірибелік сабақтарға қатысуға міндетті;
-
студенттердің қатысылуы сабақтың басында тексеріледі. Кешіккен жағдайда студент тыныш дәрісханаға кіріп, жұмысқа кірісуі қажет, ал үзілісте оқытушыға кешігу себебін түсіндіру қажет;
-
сабаққа екі рет кешігу бір рет сабақтан қалғанмен тең;
-
балмен есептелетін жұмыстарды бекітілген мерзімде тапсыру қажет. Жұмыс уақтылы тапсырылмаса қойылатын балл төмендейді. Барлық тапсырманы тапсырмаған студенттер емтиханға кіргізілмейді;
-
қанағаттанарлық деген баға алған студентке аралық бақылауды қайталап өтуге рұқсат берілмейді;
-
орташа рейтингі Рорт. = (Р1 + Р2)/2 50% кем, студенттер емтиханға енгізілмейді;
-
сабақ барысында ұялы телефондар сөндірулі болу керек;
-
студент сабаққа іскерлік киімімен келу қажет.
Студенттердің міндеті:
- кесте бойынша барлық сабақтарға қатысу;
- сабаққа жұмыс киімімен келу;
- оқу процесіне белсенділік таныту;
- үй тапсырмасын тырысып орындау;
- барлық сабақтардан кері байланысты конструктивті қолдау;
- ұқыпты және міндетті болу;
- сабақта ұялы телефонын өшіру.
Студенттерге келесі әрекеттер тыйым салынады:
- сабаққа кешігу;
- сабақ кезінде бөгде істермен шұғылдану;
- сабақты себепсіз босату.
4.2 Білімнің - өлшемі
Барлық тапсырма түрлері 100-балдық жүйемен бағаланады.
Ағымдағы бақылау апта сайын өткізіледі және оның ішіне дәрістерге қатысуды, тәжірибелік сабақтар мен өздік жұмыстарды орындау кіреді.
Білімді ағымдағы бақылау тест түрінде семестрдің 7 және 15 апталарында өткізіледі. Рейтинг келесі бақылау түрлерінен жиналады:
Әр пәннен емтихан емтихандық сессия кезінде тест түрінде өтеді.
Пәннен студент білімінің қорытынды бағасын құрайтындар:
- 40% қорытындысы, емтиханнан алынған баға;
- 60% қорытындысы ағымдағы үлгерім.
Қорытынды баға есебінің формуласы:
, (1)
мұнда Р1, Р2 – бірінші, екінші рейтингтің бағасына сандық эквивалентке сәйкесінше;
Э – емтихандағы бағаның сандық эквиваленті.
Аттестациялау кезеңі
|
Бақылау түрі, меншікті салмақ, %
|
Дәрістер бойынша ауысша бақылау
|
Тәжірибелік есептер, балл
|
Коллоквиум
|
Тестілі бақылау
|
Зертханалық жұмыс
|
Қорытынды тестілеу
|
Барлығы
|
Рейтинг 1
|
10
|
10
|
15
|
15
|
30
|
20
|
100
|
Рейтинг 2
|
10
|
10
|
15
|
15
|
30
|
20
|
100
|
Қорытынды әріптік баға және бал түріндегі сандық эквиваленті:
Әріп жүйесіндегі баға
|
Баллдың сандық эквиваленті
|
Пайыздық түрі, %
|
Дәстүрлі жүйедегі баға
|
А
|
4,0
|
95–100
|
өте жақсы
|
А–
|
3,67
|
90–94
|
В+
|
3,33
|
85–89
|
жақсы
|
В
|
3,0
|
80–84
|
В–
|
2,67
|
75–79
|
С+
|
2,33
|
70–74
|
қанағаттанарлық
|
С
|
2,0
|
65–69
|
С–
|
1,67
|
60–64
|
D+
|
1,33
|
55–59
|
D
|
1,0
|
50–54
|
F
|
0
|
0–49
|
қанағатсыздандырылған
|
4.3 Демонстрационды материалдар, көрнекі және басқада техникалық құралдар тізімі
- Мультимедиялық проектор және ноутбук;
- «Кәзіргі заманға сай өлшеу құралдары, түрлендіргіштер және датчиктер»;
- Осы пән бойынша дәрістер конспектісі;
- VisSim моделдеу бағдарламасы.
Достарыңызбен бөлісу: |