№ р/н
|
Модуль 11В. Піспекті ұшақтар - аэродинамика, конструкция және жүйе
Ескерту 1. Бұл модуль В3 санатына қолданылмайды.В3 санаты үшін заттың тиісінше тақырыбы 11С модулінде көрсетілген.
Ескерту 2. Бұл модульдің көлемі А2 және В1.2 санатының бөлігіне жататын ұшақтардың технологиясын көрсетуі тиіс
|
Аталған модуль А2 и В.1.2 санаттарының бөлімдеріне қолдануға арналған.
|
Деңгей/Level
|
А2
|
В1.2
|
1.
|
Ұшу теориясы
|
Төмен қараңыз
|
1)
|
Ұшақтың аэродинамикасы және басқару органдары
Пайдалану және әсер ету:
- кренмен басқару: элерондар мен спойлерлер;
- тангажбен басқару: биіктік рулі, тұрақтандырғыш, тұрақтандырғыш еңісінің өзгеруі және «үйрек» сызбасындағы әуе кемесі;
- курсты басқару, бағыттау рөлінің шектеулері;
Элевондар, радеваторлар арқылы басқару;
Көтергіш күшті ұлғайту конструкциясы, саңылау, қанатасты, қанатүсті, флаперондар;
Тежеу шақыратын конструкция: спойлерлер, тежегіш қалқаншалар, ауамен тежегіш;
Қанаттың аэродинамикалық ескектерінің, ара тәріздес алдыңғы кромоктың әсері;
Вихр генераторының, сына тәріздес конструкцияның көмегімен ағыстың үзілуінің алдын алу немесе қанаттың алдыңғы кромкасын механизациялауды шекаралық қабатымен басқарудың әсері;
Триммерлер жұмысы және әсері, тепе-теңдік және антибаланс (алдын алу) триммерлері, серво-триммерлер, серіппелі триммерлер, салмақтың тепе-теңдігі, еңіс қабаттарды басқару, аэродинамикалық тепе-теңдік панельдері.
|
1
|
2
|
2)
|
Жоғары жылдамдықпен ұшуға болмайды
|
-
|
-
|
2.
|
Планер құрылымы – жалпы тұжырымдама
(c) Тұжырымдамалық беріктікке қатысты ұшу жарамдылығының талабы;
Тұжырымдамалық классификация, бірінші, екінші және үшінші;
Істен шыққан кездегі қауіпсіздік, өмір қауіпсіздігі, бұзылуларға төзгіштік тұжырымдамасы;
Аймақ және орналасу жерлері бойынша анықтау жүйесі;
Кернеу, ақау, иілу, сығылу, қозғалу, бұралу, созылу, сақина кернеуі, шаршаңқылық;
Желдетумен және дренажбен қамтамасыз ету;
Қондырғы жүйесімен қамтамасыз ету;
Найзағайдан қорғанысты қамтамасыз ету;
ӘК металлизациялау.
(d) Құрастыру тәсілі: фюзеляж жабындыларын күшейту, қаңқа, стрингерлер, лонжерондар, аралық қабырғалар, рамалар, екілендіргіштер, тіреулер, тартқыштар, белағаштар, жабындылар, армирлеу, жабу тәсілдері, коррозияға қарсы қорғаныс, қанат, қанат және қозғалтқыш бекітулері;
Конструкцияны құрастыру техникасы: тойтарма шегемен, болтпен, дәнекерлеумен;
Үстіңгі қабатты хромдау, анодирлеу, бояу тәсілдерімен қорғау;
Үстіңгі қабатты тазарту;
Планердің симметриясы: реттеу тәсілдері және симметрияны тексеру.
|
2
1
|
2
2
|
3.
|
Планер құрылымы – ұшақтар
|
См ниже
|
1)
|
Фюзеляж (АТА 52/53/56)
Конструкция және герметизацияны жылылау;
Қанатты қосу, тұрақтандырғыш, пилон және дөңгелектер;
Орындықтарды орнату және қолжүкті жүктеу жүйесі;
Есіктер және апатты шығу: конструкция, пайдалану және қауіпсіздік конструкциясы;
Конструкция және терезелерді орнату.
|
1
|
2
|
2)
|
Қанат (АТА 57)
Конструкция;
Отынды құю;
Дөңгелектерді бекіту, қабаттардың көтерілуін/тежеуін басқару пилондары.
|
1
|
2
|
3)
|
Тұрақтандырғыштар (АТА 55)
Конструкция;
Қабаттарды басқарушыларды бекіту.
|
1
|
2
|
4)
|
Басқару органдарының беті (АТА 55/57)
Конструкция және бекіту;
Балансировка – масса және аэродинамикалық.
|
1
|
2
|
5)
|
Гондолдар мен пилондар (АТА 54)
Гондолдар мен пилондар:
- Конструкция;
- Өртке қарсы аралық қабырғалар;
- Қозғалтқыш ілгектерінің торабы.
|
1
|
2
|
4.
|
Ауаны кондиционерлеу және үрлеу (АТА 21)
Ауаны кондиционерлеу және үрлеу жүйесі;
ӘК герметикалық бөлігіндегі қысымды бақылаушы, қорғаныс және ескерту құрылғысы;
Жылыту жүйесі
|
1
|
3
|
5.
|
Радиоэлектрондық және аспаптық жабдықтар жүйесі
|
См. ниже
|
1)
|
Аспаптық жабдықтар жүйесі (АТА 31)
Статистикалық қысымды тұтынушылар: биіктік өлшегіш, әуе жылдамдығының индикаторлары, тіктеп ұшу жылдамдығының индикаторлары.
Гироскоптар: авиакөкжиектер, жағдай командалары, жағдайды көрсеткіштер, көлденең жағдай индикаторлары, бұрылу және сырғанау индикаторлары, шұғыл бұрылуды үйлестіргіш.
Компастар: тікелей санау, алыстан санау;
Шабуылдау бұрышының индикациясы, құлдырау туралы ескерту жүйесі;
Пилот кабинасын шынылау;
ӘК басқа жүйелерін индикациялау.
|
1
|
2
|
2)
|
Радиоэлектрондық жабдықтар жүйесі
Жүйенің орналасу және пайдалану негіздері:
Автопилот (АТА 22)
Байланыс (АТА 23)
Навигациялық жүйе(АТА 34)
|
1
|
1
|
6.
|
Электрмен жабдықтау(АТА24)
Батареяларды орнату және пайдалану;
Тұрақты токты генерирлендіру;
Ауыспалы токты генерирлендіру;
Электрмен жабдықтаудың апаттық көздері;
Кернеуді реттеу;
Қуатты бөлу;
Инверторлар, трансформаторлар, түзеткіштер;
Электр тізбектерінің қорғанысы;
Сыртқы/жерүсті қайнаркөздері.
|
1
|
3
|
7.
|
Жабдықтар және өңдеу (АТА25)
(а)Апатты-құтқару жабдықтарына қойылатын талаптар;
Орындықтар, қауіпсіздік белбеулері және байланатын белбеулер.
(b) Жолаушылар салонын жобалау;
Жабдықтарды жобалау;
Жолаушылар салонына өңдеу жүргізу;
Жолаушылар салонында жолаушылардың көңілін көтеретін жабдықтар;
Асхананы орналастыру;
Тиеу-түсіру жұмыстары және сақтандырғыш жабдықтар;
Траптар.
|
2
1
|
2
1
|
8.
|
Өрттен қорғану (АТА26)
(а) Өрт пен түтінді анықтау және ескерту жүйесі;
Өрт сөндіру жүйесі;
Тест жүйесі;
(b) Қозғалмалы өрт сөндіргішттер
|
1
1
|
3
3
|
9.
|
Басқару органдары (АТА27)
Бастапқы басқару: элерондар, биіктік рөлдері, бағыттау рөлдері, спойлерлер;
Триммероммен басқару;
Рөл үстіндегі жүктемемен басқару,
Көтергіш күшті арттыру конструкциясы;
Көтергіш күшті төмендеткіш, ауамен тежегіш;
Жүйені пайдалану: ұшақты басқарудың басқару, гидравликалық, пневматикалық, электрлік, электронды ұзақтан басқару жүйесі;
Ұшу жүктемелері; іздеу демпфері; Маха санының триммері, бағыттау рөлінің шектегіші, рөлді бекіту жүйесі;
Балансировка мен монтаж;
Құлдыраудан қорғаныс/ескерту жүйесі.
|
1
|
3
|
10.
|
Отындық жүйе (АТА28)
Жүйенің орналасуы;
Отын бактары;
Жабдықтау жүйесі;
Апаттық төгу, желдету және дренаж;
Отын бактарын сақиналау және отын сору;
Индикация және ескерту;
Отынды үстемелеп құю және төгу;
|
1
|
3
|
11.
|
Гидравликалық қайнаркөз(АТА29)
Жүйенің орналасуы;
Гидравликалық сұйықтықтар;
Гидравликалық сауыттар мен аккумуляторлар;
Қысым туғызу: электрлік, механикалық, пневматикалық;
Апатты қысым туғызу;
Фильтрлер;
Қысымға бақылау жасау;
Қуаттарды бөлу;
Индикация және ескерту жүйесі;
Басқа жүйелермен қатынасы.
|
1
|
3
|
12.
|
Мұз бен жауыннан қорғанысы (АТА30)
Мұзды қалыптастыру, классификация және анықтама;
Мұздануды жою жүйесі: электрлік, ыстық ауаны пайдалану арқылы және химиялық;
Датчиктер мен дренаждарды қыздыру;
Сыпырғыш жүйесі
|
1
|
3
|
13.
|
Шасси (АТА32)
Конструкция, амортизаторлар;
Жинау жүйесі және шығару – қалыпты және апатты;
Индикация ескерту жүйесі;
Дөңгелектер, тежегіш, антиюздік жүйе және автоматты тежегіш жүйесі;
Шасси;
Дөңгелектерді бұруды басқару;
Жер/ауа анықтағышы
|
2
|
3
|
14.
|
Жарық беру (АТА33)
Сыртқы: соқтығысудың алдын алу үшін навигациялық оттар, қону, рөлді бұру, мұз қалыптасқан аймақ;
Ішкі: жолаушылар салоны, пилоттар кабинасы, жүк бөлігі;
Апаттық.
|
2
|
3
|
15.
|
Оттегі (АТА35)
Жүйенің орналасуы: пилоттар кабинасы, жолаушылар салоны;
Қайнаркөздер, сақтау, қуаттандырғыш және бөлу;
Жабдықтауды реттеу;
Индикация және ескерту.
|
1
|
3
|
16.
|
Пневматика/Вакуум (АТА36)
Жүйенің орналасуы;
Қайнаркөздер: қозғалтқыш/ӘКҚ, компрессорлар, резервуарлар, жерүсті қайнаркөздері;
Қысымға бақылау жасау;
Бөлу;
Индикация және ескерту;
Басқа жүйелермен қатынасы.
|
1
|
3
|
17.
|
Су жүйесі және қалдықтарды жою жүйесі (АТА38)
Жүйенің орналасуы, жабдықтау, бөлу, қызмет көрсету және төгу;
Әжетханалар жүйесінің орналасуы, жуу және қызмет көрсету;
Коррозияның түрлері.
|
2
|
3
|
№ р/н
|
Модуль 11С. Піспекті ұшақтар - аэродинамика, құрылым және жүйе
Ескерту. Бұл модульдің көлемі В3 санатының бөлігіне жататын ұшақтардың технологиясын көрсетуі тиіс
|
Аталған модуль В3 санаты үшін қолданылады
|
Деңгей/Level
|
B3
|
1.
|
Ұшу теориясы
Пайдалану және әсер ету:
- кренмен басқару: элерондар мен спойлерлер;
- тангажбен басқару: биіктік рулі, тұрақтандырғыш, тұрақтандырғыш еңісінің өзгеруі және «үйрек» сызбасындағы әуе кемесі;
- курсты басқару, бағыттау рөлінің шектеулері;
Элевондар, радеваторлар арқылы басқару;
Көтергіш күшті, саңылауды, қанатасты, қанатүсті, флаперондарды ұлғайту конструкциясы;
Тежеу шақыратын конструкция: спойлерлер, ежегіш қалқаншалар, ауамен тежегіш;
Қанаттың аэродинамикалық ескектерінің, ара тәріздес алдыңғы кромоктың әсері;
Вихр генераторының, сына тәріздес конструкцияның көмегімен ағыстың үзілуінің алдын алу немесе қанаттың алдыңғы кромкасын механизациялауды шекаралық қабатымен басқарудың әсері;
Триммерлер жұмысы және әсері, тепе-теңдік және антибаланс (алдын алу) триммерлері, серво-триммерлер, серіппелі триммерлер, салмақтың тепе-теңдігі, еңіс қабаттарды басқару, аэродинамикалық тепе-теңдік панельдері.
|
1
|
2.
|
Планер құрылымы – жалпы тұжырымдама
(е) Тұжырымдамалық беріктікке қатысты ұшу жарамдылығының талабы;
Тұжырымдамалық классификация, бірінші, екінші және үшінші;
Істен шыққан кездегі қауіпсіздік, өмір қауіпсіздігі, бұзылуларға төзгіштік тұжырымдамасы;
Аймақ және орналасу жерлері бойынша анықтау жүйесі;
Кернеу, ақау, иілу, сығылу, қозғалу, бұралу, созылу, сақина кернеуі, шаршаңқылық;
Желдетумен және дренажбен қамтамасыз ету;
Қондырғы жүйесімен қамтамасыз ету;
Найзағайдан қорғанысты қамтамасыз ету;
ӘК металлизациялау.
(f) Құрастыру тәсілі: фюзеляж жабындыларын күшейту, қаңқа, стрингерлер, лонжерондар, аралық қабырғалар, рамалар, екілендіргіштер, тіреулер, тартқыштар, белағаштар, жабындылар, армирлеу, жабу тәсілдері, коррозияға қарсы қорғаныс, қанат, қанат және қозғалтқыш бекітулері;
Конструкцияны құрастыру техникасы: тойтарма шегемен, болтпен, дәнекерлеумен;
Үстіңгі қабатты хромдау, анодирлеу, бояу тәсілдерімен қорғау;
Үстіңгі қабатты тазарту;
Планердің симметриясы: реттеу тәсілдері және симметрияны тексеру.
|
2
2
|
3.
|
Планер-ұшақтың құрылымы
|
Төмен қараңыз
|
1)
|
Фюзеляж (АТА 52/53/56)
Конструкция және герметизацияны жылылау;
Қанатты қосу, тұрақтандырғыш, пилон және дөңгелектер;
Орындықтарды орнату және қолжүкті жүктеу жүйесі;
Есіктер және апатты шығу: конструкция, пайдалану және қауіпсіздік конструкциясы;
Конструкция және терезелерді орнату.
|
1
|
2)
|
Қанат (АТА 57)
Конструкция;
Отынды құю;
Дөңгелектерді бекіту, қабаттардың көтерілуін/тежеуін басқару пилондары.
|
1
|
3)
|
Тұрақтандырғыштар (АТА 55)
Конструкция;
Қабаттарды басқарушыларды бекіту.
|
1
|
4)
|
Басқару органдарының беті (АТА 55/57)
Конструкция және бекіту;
Балансировка – масса және аэродинамикалық.
|
1
|
5)
|
Гондолдар мен пилондар (АТА 54)
Гондолдар мен пилондар:
- Конструкция;
- Өртке қарсы аралық қабырғалар;
- Қозғалтқыш ілгектерінің торабы.
|
1
|
4.
|
Ауаны желдету және үрлеу (АТА 21)
Желдету және қыздыру жүйесі.
|
1
|
5.
|
Радиоэлектрондық және аспаптық жабдықтар жүйесі
|
Төмен қараңыз
|
1)
|
Аспаптық жабдықтар жүйесі (АТА 31)
Статистикалық қысымды тұтынушылар: биіктік өлшегіш, әуе жылдамдығының индикаторлары, тіктеп ұшу жылдамдығының индикаторлары.
Гироскоптар: авиакөкжиектер, жағдай командалары, жағдайды көрсеткіштер, көлденең жағдай индикаторлары, бұрылу және сырғанау индикаторлары, шұғыл бұрылуды үйлестіргіш.
Компастар: тікелей санау, алыстан санау;
Шабуылдау бұрышының индикациясы, құлдырау туралы ескерту жүйесі;
Пилот кабинасын шынылау;
ӘК басқа жүйелерін индикациялау.
|
1
|
2)
|
Радиоэлектрондық жабдықтар жүйесі
Жүйенің орналасу және пайдалану негіздері:
Автопилот (АТА 22)
Байланыс (АТА 23)
Навигациялық жүйе(АТА 34)
|
1
|
6.
|
Электрмен жабдықтау(АТА24)
Батареяларды орнату және пайдалану;
Тұрақты токты генерирлендіру;
Кернеуді реттеу;
Қуатты бөлу;
Электр тізбектерінің қорғанысы.
|
2
|
7.
|
Жабдықтар және өңдеу (АТА25)
Апатты-құтқару жабдықтарына қойылатын талаптар;
Орындықтар, қауіпсіздік белбеулері және байланатын белбеулер.
|
2
|
8.
|
Өрттен қорғаныс (АТА26)
Алып жүретін өртсөндіргіштер
|
2
|
9.
|
Басқару органдары (АТА27)
Бастапқы басқару: элерондар, биіктік рөлдері, бағыттау рөлдері;
Триммероммен басқару;
Көтергіш күшті арттыру құрылғысы;
Жүйені пайдалану: басқару;
Рөлді бекіту жүйесі;
Балансировка мен монтаж;
Құлдыраудан қорғаныс /ескерту жүйесі.
|
3
|
10.
|
Отындық жүйе (АТА28)
Жүйенің орналасуы;
Отын бактары;
Жабдықтау жүйесі;
Апаттық төгу, желдету және дренаж;
Отын бактарын сақиналау және отын сору;
Индикация және ескерту;
Отынды үстемелеп құю және төгу.
|
2
|
11.
|
Гидравликалық қайнаркөз(АТА29)
Жүйенің орналасуы;
Гидравликалық сұйықтықтар;
Гидравликалық сауыттар мен аккумуляторлар;
Қысым туғызу: электрлік, механикалық, пневматикалық;
Апатты қысым туғызу;
Фильтрлер;
Қысымға бақылау жасау;
Қуаттарды бөлу;
Индикация және ескерту жүйесі;
Басқа жүйелермен қатынасы.
|
2
|
12.
|
Мұз бен жауыннан қорғанысы (АТА30)
Мұзды қалыптастыру, классификация және анықтама;
Мұздануды жою жүйесі: электрлік, ыстық ауаны пайдалану арқылы және химиялық;
Датчиктер мен дренаждарды қыздыру;
Сыпырғыш жүйесі
|
1
|
13.
|
Шасси (АТА32)
Конструкция, амортизаторлар;
Жинау жүйесі және шығару – қалыпты және апатты;
Индикация және ескерту жүйесі;
Дөңгелектер, тежегіш, антиюздік жүйе және автоматты тежегіш жүйесі;
Шасси;
Дөңгелектерді бұруды басқару.
|
2
|
14.
|
Жарық беру (АТА33)
Сыртқы: соқтығысудың алдын алу үшін навигациялық оттар, қону, рөлді бұру, мұз құрсанған аймақ;
Ішкі: жолаушылар салоны, пилоттар кабинасы, жүк бөлігі;
Апаттық.
|
2
|
15.
|
Оттегі (АТА35)
Жүйенің орналасуы: пилоттар кабинасы, жолаушылар салоны;
Қайнаркөздер, сақтау, қуаттандырғыш және бөлу;
Жабдықтауды реттеу;
Индикация және ескерту.
|
2
|
16.
|
Пневматика/Вакуум (АТА36)
Жүйенің орналасуы;
Қайнаркөздер: қозғалтқыш/ӘКҚ, компрессорлар, резервуарлар, жерүсті қайнаркөздері;
Қысымға бақылау жасау;
Бөлу;
Индикация және ескерту;
Басқа жүйелермен қатынасы.
|
2
|
Достарыңызбен бөлісу: |
