СүТ Өнімдерін өндірудегі материалдық теңгерім

Өндірістік (технологиялық) және өндірістік емес шығындарды ажыратыңыз. Өндіріс шығындары сөзсіз, олар сүт құбырларында, контейнерлерде, аппараттарда және басқа жабдықтарда шикізаттың, дайын және жанама өнімдердің қалдықтарын, талдауға қажетті сынамаларды құрайды. Өндірістік емес шығындарға ақаулар, құбырлардың ағуы, жабдықтың ақаулығы кезінде пайда болатын шығындар жатады.

Сүт өнімдерін өндірудегі материалдық теңгерім екі теңдеуге негізделген [1]. Бірінші теңдеу-шикізат пен одан өндірілетін өнімдердің тепе-теңдігі:

мұндағы Мс, Мг, Мп-шикізаттың, дайын және жанама өнімдердің массасы, кг;

Р - өндірістік шығындар, кг.

Өндірістік шығындар нормалармен реттеледі:

Мұндағы n-шығын нормасы,%.

Содан кейін (1.1) теңдеу форманы алады:

Материалдық баланстың екінші теңдеуі сүттің жеке құрамдас бөліктерінің массасы бойынша жасалады - шикізаттағы сүт компоненттерінің массасы шығындарды ескере отырып, дайын және жанама өнімдегі компоненттердің массаларының қосындысына тең

мұндағы гс, гг, гп-шикізаттағы сүт компонентінің массалық үлесі, дайын және

жанама өнімдер, тиісінше,%.

Сүт компоненттерінің жоғалуы және пайызбен көрсетілген шикізаттың жоғалуы сандық жағынан тең.

Балансты сүттің кез - келген бөлігі бойынша жасауға болады-май (F)құрғақ қалдық (C), құрғақ майсыз сүт қалдығы (СОМО).

Шығынды ескере отырып, дайын өнім бойынша шикізат массасын анықтау кезінде шығын коэффициенті, Кп пайдаланылады:

.

Дайын немесе жанама өнімнің массасын анықтау кезінде:

(1.3) және (1.4) теңдеулерді бірлесіп шеше отырып, шикізат массасын дайын өнім бойынша немесе шикізат массасы бойынша дайын және жанама өнімнің массасын шығындар коэффициентін ескере отырып анықтайды:

Алгебралық әдіспен қатар шикізат, дайын және жанама өнімдердің массаларын есептеу үшін графикалық әдіс қолданылады (есептелген Үшбұрыш бойынша) [1], оған сәйкес олар пропорцияны құрайды:

Осы қатынастан формулалар бойынша қажетті мәндер табылды (1.5-1.7).

Практика 2

Кг да шығарылатын ашытылған сүт сусындарының массасы бойынша нормаланған сүттің массасы әр өнім үшін және оны орау түрі үшін формула бойынша бөлек анықталады:

, (19)

мұндағы мкн-ашытылған сүтті сусынның массасы, кг;

Әрі қарай есептеулер ауыз сүт үшін де жүргізіледі. Сусынның әрбір түрі үшін қалыпқа келтірілген сүттің майының массалық үлесі технологиялық нұсқаулыққа сәйкес қабылданады. Кг-дағы бактериялық стартердің массасы формула бойынша есептеледі:

, (20)

зак қайда. - технологиялық нұсқаулыққа сәйкес ашытқы массасы, %;

Майсыз сүтте дайындалған ашытқы енгізілгенге дейін қалыпқа келтірілген сүттің майының массалық үлесі қажет болған жағдайда формула бойынша есептеледі:

, (21)

мұндағы FPR-ашытудан кейін қалыпқа келтірілген сүттегі майдың массалық үлесі, өнімнің майының массалық үлесіне сәйкес келеді, %;

Зак-технологиялық нұсқаулыққа сәйкес ашытқы массасы,%.

Ряженка өндірісінде термиялық өңдеу алдында қалыпқа келтірілген сүттің майының массалық үлесі ылғалдың булануына (май жоғалтпай) шығынды ескере отырып анықталады-формула бойынша 5,5% :

, (22)

Майдың массалық үлесі Жнм1 кг болатын қалыпқа келтірілген сүттің массасы формула бойынша есептеледі:

, (23)

Кг-дағы ашытқы массасы формула бойынша анықталады:

Әрі қарай формулалар бойынша кг-да нормаланған сүт алу үшін табиғи сүт пен кілегейдің массасы есептеледі:

, (25)

. (26)

Келесі сұрақтарға жазбаша жауап беріңіз:

а) қалыпқа келтірілген қоспадан ауыз сүт өндіру кезіндегі есептеу тәртібі.

б) қалпына келтірілген тұтас құрғақ сүттен ауыз сүт өндіру кезіндегі есептеу тәртібі.

в) ішетін кілегей өндіру кезінде шикізатты есептеу.

г) ашытылған сүт сусындарын өндіру кезіндегі есептеу тәртібі.

Қаймақ өндірісіндегі есептеулер
Дайын өнімнің массасы бойынша өндірістегі және өлшеп ораудағы шығындарды ескере отырып, кг-да қаймақ өндірісіне қалыпқа келтірілген қоспаның (кілегей мен ашытқы) массасы белгіленеді:

мн.см = (МСМ РР РР РН.см) / 1000 тор 1000 , (13)

мұндағы Рр-өлшеп орау кезінде 1 т қаймақ шығынының нормасы, кг;

Рн.см-өндіріс кезіндегі шығындарды ескере отырып, 1 тонна қаймаққа арналған нормаланған қоспаның тұтыну нормасы, кг.

Нормаланған қоспаның массасы бойынша сүттің кг-дағы массасы анықталады, оны бөлу керек:

IUCN = (mn.см РМ) / 1000, (14)

мұндағы Рм - (10) формула бойынша анықталатын кг-ға 1 т кілегейге арналған сүт шығынының нормасы.

Қаймақ өндіру үшін кг-дағы ашытқы массасы формула бойынша анықталатын қалыпқа келтірілген қоспаның массасына байланысты:

мзак = (мн.закты қараңыз) / 100, (15)

мен қайда.см-қаймақ өндіруге арналған қалыпқа келтірілген қоспаның массасы, кг;

зак-ашытқы массасы,%.

Кремдегі майдың массалық үлесі%, ашытқыны енгізер алдында формула бойынша есептеледі:

Жсл = (100 Дана Жн.қараңыз) / (100-зак), (16)

қайда Жн.см-дайын өнімнің майының массалық үлесіне сәйкес келетін қалыпқа келтірілген қоспадағы майдың массалық үлесі,%.

Сүт өнеркәсібі салаларының әр түрлі өнімдерінің 1 тоннасына шикізат шығынының нормаларын есептеу олардың құрамының нормативтік көрсеткіштері, шикізат қалдықтарының нормативтері және өнім өндіру циклінің шығын нормативтері негізінде жүргізіледі.