Статистикалық механика пәнінен СӨж тақырып



бет3/3
Дата22.09.2023
өлшемі40.41 Kb.
#478255
1   2   3
Сали А

Жылу қажет жерлерде. Мысалы, үйде жылыту сияқты.

  • Механикалық энергияның түрленуі. Бұған автомобильдердегі жану қозғалтқыштары мысал бола алады.

  • Электр энергиясының өзгеруі. Бұл жылу электр станцияларында пайда болады.

    Автокөлік ғимаратқа соғылған кезде тасымалдайтын кинетикалық энергия қабырғаға тікелей түседі. Сондықтан, нәтижесінде оның ішкі энергиясы артады, ал автомобиль кинетикалық энергиясын төмендетеді.
    Жылу немесе жылу энергиясы, мысалы:

    • Жылы қанды жануарлар. Мысалы, біз суық кезде басқаларды құшақтаймыз. Бірте -бірте біз өзімізді жақсы сезінеміз, өйткені ол бізге жылуын береді.

    • Күн сәулесі түсетін металдың үстінде. Жазда, әсіресе, күйіп кетеді.

    • Мұз текшесін бір стақан ыстық суға салғанда, оның еріп кететінін көреміз, себебі оған жылу беріледі.

    • Пештер, радиаторлар және басқаларында жылу жүйесі.

    Жылу энергиясын жылу энергиясымен шатастыру өте кең таралған. Бұл синоним ретінде жиі қолданылады, бірақ бұған ешқандай қатысы жоқ. Жылу энергиясы тек оның калориялық құбылыстарындағы жылулықтың эманациясына бағытталған. Сондықтан ол тек жылу болып табылатын жылу энергиясынан ерекшеленеді.
    Денедегі жылу мөлшері жылу энергиясының өлшемі болып табылады, денеден шығуы мүмкін жылу оның жылу энергетикалық қуатының жоғары екендігін көрсетеді. Дененің температурасы бізге жылу сезімін береді және ол жылу энергиясының мөлшерін көрсететін сигнал бере алады. Бұрын айтқанымыздай, дененің температурасы неғұрлым көп болса, соғұрлым энергия көп болады.
    Жылу әр түрлі жолмен берілуі мүмкін. Оларды бір-бірлеп қарастырайық:

    • Электромагниттік толқындық сәулелену.

    • Conducción. Энергия жылы денеден салқын денеге өткен кезде өткізгіштік пайда болады. Егер денелер бірдей температурада болса, онда энергия алмасу болмайды. Екі дененің байланыста болған кезде олардың температурасын теңестіруі - физиканың тепе-теңдік деп аталатын тағы бір қағидасы. Мысалы, суық затты қолмен ұстаған кезде жылу энергиясы қолымызға суық сезімін тудыратын затқа беріледі.

    • Конвекция. Бұл ең ыстық молекулалар бір жағынан екінші жағына ауысқанда пайда болады. Ол табиғатта үздіксіз желмен жүреді. Ең ыстық бөлшектер тығыздығы аз жерде қозғалуға бейім.


    Қорытынды

    Жүйеде жылу энергиясы көп болса, оның атомдары жылдамырақ қозғалады. Жылу энергиясын жылу қозғалтқышы немесе механикалық жұмыс арқылы өзгертуге болады. Ең көп таралған мысалдардың қатарына автомобильдің, ұшақтың немесе қайықтың қозғалтқышы жатады. Біз энергия жаратылмайды және жойылмайды, тек өзгереді деп ойлауымыз керек. Жылу энергиясы көптеген жолдармен өндіріледі. Ол заттардың атомдары мен молекулаларының қозғалысы арқылы пайда болады кездейсоқ қозғалыстар арқылы пайда болатын кинетикалық энергия түрі сияқты. Жүйеде жылу энергиясы көп болса, оның атомдары жылдамырақ қозғалады.


    Жылу энергиясын жылу қозғалтқышы немесе механикалық жұмыс арқылы өзгертуге болады.


    Пайдаланылған әдебиеттер


    1. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Механика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын — Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007 жыл.-29 1 б.

    2. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 X том;

    3. "Физика және астрономия" Жалпы білім беретін мектептің 7-сыныбына арналған оқулық Р.Башарұлы; У.Тоқбергенова; Д.Қазақбаева. Алматы "Атамұра" 2012ж.


    Достарыңызбен бөлісу:
  • 1   2   3




    ©dereksiz.org 2024
    әкімшілігінің қараңыз

        Басты бет