Табиғатты қорғау шараларының экономикалық эффективтілігін есептеу Мақсаты
жүктеу/скачать 16.29 Kb.
|
|
Табиғатты қорғау шараларының экономикалық эффективтілігін есептеу Мақсаты: Табиғатты қорғау шараларының экономикалық эффективтілігін есептеу әдістемесімен танысу. Әдістемені қолдануды нақты мысалдарда меңгеру. Тапсырма: Табиғатты қорғау шараларының экономикалық эффективтілігін есептеу әдістемесін танып білу. Әдістемелік нұсқаулар: Жалпы түрде табиғатты қорғау шараларының экономикалық эффективтілігі Эз=Р/З формуласымен анықталады. Ол үшін: Р=П+ΔД – табиғатты қорғау шараларын ендіргеннен келетін экономикалық нәтиже, П=У1-У2 - экономикалық зиянның алдын алу өлшемі, З=С+Ен*К - табиғатты қорғау шараларын өткізуге кететін шығын, R=Р-З - табиғатты қорғау шараларынан түсетін таза экономикалық эффективтілік, Эр= R/К - табиғатты қорғау шараларына капитал салудың жалпы экономикалық эффективтілігі анықталады. Алынған нәтиже капитал салулардың нормативті коэффициентіне тең, не жоғары болуы керек (Эр> Ен). Қоршаған ортаны қорғау шараларының таза экономикалық тиімділігі - бұл ұлттық экономикалық нәтиженің (әсердің) орташа жылдық мәнінің оны алуды анықтаған жыл сайынғы жалақының түзетілген шығындарынан асып түсуі. Экологиялық шығындардың жалпы (абсолютті) экономикалық тиімділігі жалпы экономикалық нәтиже көлемінің осы әсерді тудырған азайтылған шығындардың қосындысына қатынасы ретінде есептеледі. Экономикалық эффективтіліктің әсері немесе қоршаған ортаға шығындардың нәтижесі - экологиялық жағдайдың жақсаруындағы кәсіпорындардың өндірістік қызметін жақсартудан алынған экономикалық зиян мен қосымша табыс. Табиғатты қорғау шараларының эффективтілігі мына формула бойынша анықталады: Эз= (1) Р – табиғатты қорғау шараларын енгізгенде алынатын нәтиже, ақша Р=П+ΔД (2) З – ос ышараларды өткізуге жұмсалған шығын, ақша П – экономикалық зиянын алдын алу мөлшері, ақша. Ол мына теңдеумен анықталады: П=У1-У2 (3) У1 – табиғатты қорғау шараларына дейінгі енгізілген зияны У2 - табиғатты қорғау шараларынан кейінгі саналатын тасталым зияны Есептеулер кезінде алынған күрделі шығындар тиімділігінің көрсеткіштері стандартты көрсеткіштермен салыстырылады. Егер есептелген тиімділік коэффициенттері Ek> En шарттарын қанағаттандырса, күрделі шығындарды пайдаланудың қарастырылған бағыттары тиімді болып саналады. Соңғы жылдары ұлттық экономика үшін жалпы капитал салымдарының тиімділігінің нормативтік коэффициенті 0,12-ге тең болды. Аймақтағы қоршаған ортаны қорғаудың ұзақ мерзімді болжамдарын, бағдарламаларын әзірлеу кезінде қоршаған ортаны қорғаудың әртүрлі шараларын жобалағанда, өндірісті көгалдандыруға бағытталған жаңа техниканы немесе технологияны енгізу нұсқасын таңдау кезінде экологиялық шығындардың салыстырмалы (салыстырмалы) экономикалық тиімділігінің индикаторы қолданылады. Мысалы: Табиғатты қорғау шараларын ендіргенге дейінгі жылдық экономикалық зиян: У1= 847 20 000 тг, ал – өтізгенен кейінгі зиян У2= 354 60 000 тг
Шешуі:
П=У1-У2 = 84720000-35460000=43260000nu ΔД= 50000*2=100 000 тг/жыл Р=49260000+100 000=49360000 тг З=10 000+0,12*350 000=52 000 тг R=49360000-52000=49308000тг Эз= =140,88 Эр≥Ен 140,88˃0,12 Қорытынды: Атмосфералық ауаны қорғау шарасы бойынша жалпы экономикалық тиімділік, берілген кәсіпорында – 140,88-ге тең Есептер: 1.Атмосфералық ауаны қорғау шараларына жалпы экономикалық эффективтілікті анықтау, егер табиғатты қорғау шараларын ендіргенге дейін жылдық экономикалық зиян – 556 90 000 тг, ал кейінгі 40020000тг. Осы шараларды өткізуге 200 000 капитал салынды, эксплуатациялық шығын -5000 тг. Газды таратушы құрылғыны қолданудан кәсіпорынның қосымша пайдасы 5000 тг/жыл. Ен=0.14. жүктеу/скачать 16.29 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|