Тақырыбы: Ұңғыларды зерттеудің геофизикалық әдістерінің мәні
жүктеу/скачать 302.91 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 1 сурет. Схема установки для проведения ГИС
- Қолданылған әдебиеттер
|
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті Техникалық факультет «Мұнай-газ ісі» кафедрасы «Ұңғыны геофизикалық зерттеу әдістерінің теориялық негіздері» пәнінен №4 СӨЖ Тақырыбы: Ұңғыларды зерттеудің геофизикалық әдістерінің мәні. Мамандығы: 6В07202 Орындаған: Сансызбай Б. Бегеев Ж. Кәдірханұлы М. Тобы: НГДк – 301 Тексерген: Космбаева Г.Т. Ұңғымаларды геофизикалық зерттеу кезінде объект туралы ақпаратты табиғи және жасанды пайдалану арқылы алуға болады физикалық өрістер. Табиғи физикалық өрістерге мыналар жатады: гравитациялық, магниттік, жылулық, электромагниттік, сейсмикалық (серпімді механикалық тербелістер өрісі) және сәулелену. Әсіресе ұңғымаларды геофизикалық зерттеу үшін әртүрлі көздерді қолданып жасанды түрде құрылатын бақыланатын кен орындары кеңінен қолданылады: батареялар мен тұрақты немесе айнымалы ток генераторлары, көздер гамма-сәулелену, нейтрондар және т.б. Әрбір физикалық өріс өзінің параметрлерімен сипатталады,мысалы, гравитациялық өріс – еркін түсу үдеуі,магнит өрісі - қарқындылықтың толық векторы және оның әртүрлілігі бойынша элементтер, электромагниттік - магниттік және электрлік компоненттердің векторлары бойынша, сәулелену - радиоактивті сәулеленудің қарқындылығы бойынша, термиялық - температуралар мен жылу ағындарының таралуы бойынша.Өріс параметрлерінің таралуы жалпыға ғана байланысты емесЖердің құрылымы, шығу тегі немесе өрістерді құру әдісі бойынша,яғни қалыпты өрістен, сонымен бірге аномальді өрістерді тудыратын қоршаған ортаның біртексіздігінен (геологиялық құрылымның біркелкі еместігі, жасанды объектілердің болуы және т.б.) Геофизикалық ұңғымаларды зерттеу әдістері осы ауытқуларды анықтауға қызмет етеді (1 сурет.). Каротаждық кабельде ұңғымаға түсірілген құралдардың көмегімен тау жыныстарының физикалық қасиеттерінің жиынтығына және олардың ұңғыма учаскесінде орналасуына байланысты геофизикалық сипаттамалар өлшенеді. Ұңғылық құралдарға каротаж зондтары (құрамында қабылдағыштар бар құрылғылар кіреді) бақыланатын өрістің сигналдары болады. Содан кейін ол орын алатын негізге ауыстырылады. қабылдау, камералық өңдеу және түсіндіру, сонымен қатар сақтау.Кеңселерді өңдеу барысында геофизикалық өрістердің параметрлері анықталады, бақылау жазбаларын өңдеуге сәйкес өлшемдердің дәлдігі бағаланады, әртүрлі геофизикалықкарталар мен диаграммалар жазылады. Геофизикалық аномалиялардың карталары мен графиктері геофизикалық өрістердің құрылымын көрсететін объективті құжаттар болып табылады және дербес ғылыми құндылыққа ие. Нақты есептерді шешу үшін геофизикалық аномалияларды пайдалану аномалиялардың табиғатын түсіндіру, бұзылу параметрлерін анықтау нәтижесінде мүмкін болады. 1 сурет. Схема установки для проведения ГИС Объектілер және олардың геологиялық қоршауы, заңдылықтары бұл объектілердің геологиялық кеңістікте орналасуы. Әдетте сапалық және сандық интерпретацияны ажыратады. Сапалық интерпретациямен байқалған геофизикалық аномалияларды жіктеу және сипаттау, аймақтарға бөлу және болжамды анықтау мақсатында талданады. Жиналған объектілердің параметрлері мен сипаты, сандық интерпретацияға аномалияларды таңдау және дайындау. Сандық интерпретация – математикалық негіздегі есептеулер жиынтығы мен пішінін, тереңдігін және физикалық мәнін анықтау үшін формулаларды немесе әртүрлі номограммаларды (полеток) пайдаланумен бағаланатын объектілердің қасиеттері. Белгілі бір геологиялық құрылымы бар аймақтағы тау жыныстарының физикалық қасиеттерін алдын ала талдау жасауға мүмкіндік береді. Геофизикалық мәліметтерді түсіндіру процесінде расталған немесе қабылданбаған, нақтыланған немесе қайта құрылған алдын ала геологиялық және геофизикалық модельдер алынады.Геологиялық міндеттердің күрделенуі және барлау тереңдігінің артуы әртүрлі геофизикалық әдістермен алынған мәліметтерді жан-жақты түсіндіру қажеттілігіне әкеледі. Қосымша мәліметтерді қамтитын интерпретация жалпылау немесе қорытындылау деп аталады.Осылайша, ұңғымаларды каротаж алу алуға мүмкіндік беретін операциялар тізбегі болып табылады. Геофизикалық жұмыстардың барлық кезеңдерінде әртүрлі бағдарламалары бар заманауи жоғары жылдамдықты компьютерлер қолданылады.Қолданылатын физикалық өрістерге сәйкес ұңғымаларды зерттеудің геофизикалық әдістері электрлік, гравиметриялық, магниттік, сейсмоакустикалық, жылулық, радиометриялық және ядролық геофизикалық әдістерге бөлінеді. Қолданылған әдебиеттер: 1) Ильина, Г.Ф. Промысловая геофизика: учебное пособие / Г. Ф. Ильина. – Томск: Томский политехнический университет, 2011. – 148 с. 2) Итенберг, С.С. Интерпретация результатов геофизических исследований скважин: учебное пособие / С. С. Итенберг. – М.: Недра,1987. – 375 с. жүктеу/скачать 302.91 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|