Практикалық сабақ 1
Тақырыбы: Тоңазытқыш камераларының көлемін, тоңазытқыштардың сыйымдылығы мен ауданын анықтау
Мақсаты: тоңазытқыштың сыйымдылығын қамтамасыз ету үшін тоңазытқыш камераларын жобалау әдістемесін зерттеу жүк көлемінің текше метрінде немесе сақталған жүктің тоннасында көрсетіледі. Тоңазытқыштарды салыстыру үшін олардың шартты сыйымдылығы туралы түсінік енгізілді. Жеміс - көкөніс қоймаларына қатысты шартты сыйымдылық 1 м3 жүк көлеміне 0,3 тонна жүктеме, яғни жүктің тікелей алатын көлемі есебінен таза сақталатын алманың тоннасына белгіленеді. Әр түрлі жемістер мен көкөністер бір тоңазытқышта сақталуы мүмкін болғандықтан, оның пайдалану сыйымдылығы өнімнің жеке түрлеріне сәйкес анықталады. 47-кестеде жеміс қоймасының шартты сыйымдылығын әртүрлі жемістер мен көкөністер үшін пайдалану сыйымдылығына қайта есептеу коэффициенттері келтірілген.
Кез келген тоңазытқыштың сыйымдылығы термоөңдеу (салқындату және мұздату) камераларын есепке алмағанда оның сақтау камераларының жиынтық сыйымдылығымен анықталады Тоңазытқыш камераларының өлшемдері олардың жүк көлемінің 1 м3 жүктеу нормалары бойынша немесе жүк алаңының 1 м2 жүктеме нормалары бойынша белгіленеді.
Сақтау камерасының жүк көлемі (м3)
Жүк айналысатын сақтау камерасының ауданы (м2),
Сақтау камерасының жүк алаңының 1 м2 жүктемесі
Бір қабатты тоңазытқыштар үшін mF мәні 5 т/м2, қалғандары үшін — 2...2,5 т/м2. Жүк қатарларының биіктігі бір қабатты тоңазытқыштар үшін 4,5—5,5 м және қалған тоңазытқыштар үшін 3,5—4,5 м тең қабылданады.
Қатарлап салынған өнімге арналған тоңазытқышты сақтау камерасының құрылыс алаңы мынадай формула бойынша айқындалады: