Тақырыбы; Заманның данышпан суретшісі Микеланджело
жүктеу/скачать 1.9 Mb.
|
1 2
Документ (13)|
Қожа Ахмет Ясауи атындағы халықаралық қазақ-түрік университеті БӨЖ Тақырыбы; Заманның данышпан суретшісі Микеланджело Орындаған: Асанхан Аяулым ЖМК-211 Қабылдаған: Жанболат Самбетов Жоспары; 1. Кіріспе Микеланджело өмірбаяны Негізгі бөлім ; 1.Микеланджоның тарихы 2.Микеланджо шығармашылығы 3.Қорытынды бөлім 4.Пайдаланылған әдебиеттер Микеланджело Буонарроти, Микеланджело ди Лодовико ди Леонардо ди Буонарроти Симони (6.3.1475, қазіргі Капрезе-Микеланджело, Тоскана – 18.2.1564, Рим) – италиялық мүсінші, кескіндемеші, сәулетші әрі ақын. М икеланджело ақсүйек отбасында туған. Кескіндемеші Гирландайо мен мүсінші Бертольдо ди Джованниден (1488 – 90) дәрісалды. Сондай-ақ суретші шығармашылығының кемелденуіне Джотто ди Бондоне (1266/67 – 1337), Донателло (1386 – 1466), Мазаччо (1401 – 1428), Якопо делла Кверча (1374 – 1438) шығармалары мен көне заман пластикасының ықпалы зор болды. Еуропаның 16 ғ-дағы және онан кейінгі өнерінің даму жолдарын көрсеткен Микеланджело шығармаларында Қайта өркендеу дәуірінің ерлік әуенге толы адамгершілік мұраттары, кейінгі мәдениетке (Қайта өркендеу дәуірінің соңғы кезеңіне) тән таным дағдарысының қайғылы сырлары да бейнеленді. Жас кезіндегі шығармаларынан-ақ (“Баспалдақ қасындағы Мадонна”, “Кентаврлар шайқасы” атты бедерлі мәрмәр, 1490 – 92 ж. ш.) монументтік, пластикалық қуат пен образдың драмалық бояуға қанықтығы, адам сұлулығын паш ету сияқты Микеланджело шығарм-ның басты белгілері айқын аңғарылды. Римде Микеланджело “Вакх” мүсінін (1496 – 97, Флоренция, өлттық мұражай) жасап, көне заман ескерткіштері қызықтыратынын аңғартты. 1501 ж. Микеланджело Флоренцияға оралып, Медичи озбырлығына қарсы тұрған республика азаматтарының ерлігін бейнелейтін шығармалар жасады. Ол сомдаған Давид мүсіні (1501 – 04, Флоренция, Көркемсурет академиясының галереясы) құдіретті күш, ерлік, жігерлілікті паш етеді. 1505 ж. Папа Юлий ІІ Микеланджелоны Римге шақырып, оған құлпытас жасауды тапсырады. Құлпытасқа арнап Микеланджело Буонарроти бірнеше мүсіндер жасады: “Моисей” (1516 – 16, Рим, Сан-Пьетро ин Винколи шіркеуі), “Көтеріліске шыққан құл” және “Хал үстіндегі құл” (екеуі де 1513 – 16, Париж, Лувр). Бұлардан Микеланджелоның жұмыс әдісі айқын байқалады: мүсінші тасты жан-жағынан бірдей қашамай, белгілі бір жерлерін ғана өңдеп отырған. Мысалы, Ватикандағы Сикстин капелласы шаңырағының жазбалары (1508 – 12), т.б. Әрбір фигура мен жеке көріністер мөлдір айқындығымен ерекшеленеді, сондай-ақ кең көлемді жазбалардың біртұтастығы анық байқалады. Микеланджело 1534 ж. Римге біржола көшіп келді. Мұнда ол “Аяусыз жаза” атты орасан зор фреска (1536 – 41) жасады. Өмірінің соңғы 30 жылында Микеланджело мүсін мен кескіндемеден бірте-бірте алшақтап, негізінен сәулет өнерімен және поэзиямен айналысты. Ол бейнелеу өнерінен гөрі құрылыс жұмыстарымен көп шұғылданды. 1523 – 34 ж. Микеланджело Флоренцияда Лауренциана кітапханасының ғимаратын тұрғызды. 1546 жылдан өмірінің соңына дейін Микеланджело Римдегі әулие Петр соборы мен Капитолий ансамблін салды (екеуі де автор қайтыс болғаннан кейін аяқталды). Микеланджело қартайған шағында да поэзиядан қол үзбеді. Оның лирикасы терең, асқақ, трагизмге толы болды. Ақын адамзаттың ғұмыр бойы сұлулық пен жарасымдылыққа ұмтылатыны туралы, жалғыздық жөнінде, озбырлықтың салтанат құрғанын көргенде жанының жай таппайтыны жайында жырлады. Микеланджело мадригалмен сонет жанрында жырлады. Өлеңдері алғаш 1623 ж. басылды. Микеланджело адамзаттың бір-біріне деген махаббатын, сезімнің ұлылығы мен сұлулығына деген шексіз сенімді жырлап өтті. Микеланджело шығармашылығы өте қарапайым, керемет, сапасы, саны және ауқымы болды. Оның ең әйгілі мүсіндері 18 метрлік Давидтің (1501-1504) және (1499), ол 30 жасқа толғанға дейін аяқталды. Оның басқа да мүсіндерінде мұқият безендірілген қабірлер бар. Ол өзін суретші деп есептемеген және дұрыс жұмыс істеген төрт жыл бойы шағымданады, бірақ Микеланджело Систине шіркеуінің (1508-1512) төбесінде барлық уақыттағы ұлы шедеврлердің бірін жасады. Сонымен қатар, ол көп жылдар өткен соң сол шіркеудің алтарь қабырғасында «Соңғы сотты» (1534-1541) жазған. Екі фреска Микеланджелоға « Il Divino» немесе «Құдайдың біреуі» деген лакап атымен көмектесті. Қартайған ол Папа арқылы Ватикандағы Әулие Петрдің Базиликасын аяқтау үшін оны тапты. Ол жасаған барлық жоспарлар қолданылмады, бірақ оның қайтыс болғаннан кейін сәулетшілер күмбезді әлі күнге дейін қолданып отыр. Оның поэзиясы өте өздігінен және басқа да шығармалары сияқты үлкен емес, бірақ Микеланджело туралы білгісі келетіндерге өте құнды. Оның өміріндегі шоттар Микеланджелоның мінез-құлқы, сенімсіздігі және жалғыз адам ретінде бейнеленген сияқты, ол адамдар арасындағы қарым-қатынас дағдыларында да, сыртқы келбетіне деген сенімде де жоқ. Мүмкін сол себепті ол соншалықты ғасырлар өткеннен кейін олар әлі күнге дейін қорқынышпен жүрген осындай жүрек сұлулығы мен қаһармандықтарын жасаған шығар. Микеланджело Римде 1564 жылы 18 ақпанда, 88 жасында қайтыс болды. Американдық The New York Times басылымының жазуынша, Микеланджело өте кедей адам болған, ол жиі шығындарына шағымданып жүрген, ал 1564 жылы, ол қайтыс болған кезде, оның жағдайы қазіргі баламада ондаған миллион долларға тең екендігі мәлім болады. Микеланджело жұмысының ерекшелігі жалаңаш адамның бейнесіне жан бітірердей етіп жасалынған мүсіндерінің табиғилығында болған. Алайда, мансабының басында мүсінші адам денесінің ерекшеліктерін жақсы білмеген. Содан Микелланджелоға бұл істің қыр сырын білу үшін жергілікті монастырьдағы мәйітханадан бір-ақ шығады. Бізге жеткен Микелланджелоның басқа суретшілердің жұмыстары туралы ой-пікірлері аз емес. Міне, мысалы, ол Мәсіх мүсіншінің Христостың қайғы-қасіретін бейнелейтін мүсінін «әркім өз қайғысын бейнелеуге шебер» деп сынайды.Ал өгіз бейнесін шебер бейнелеген суретшыны мүсінші былай сынайды екен: «кез келген суретші өзін жақсы бейнелей алады». Ең ұлы жұмыстардың бірі — 4 жыл жұмыс істеген Сикстин капелласының жинағы. Жұмыс барысында мүсінші ешкімді мүсінге жақындатпаған көрінеді, тіпті рим Папасын да. Микелладжело Пьета мүсінін жасап бітірген шағында, оны басқа бірілерінің көшіріп жасап жатқандығы жөнінде сыбыс естиді де, сол сәтте ол ашуға ерік беріп, мүсінннің белдемшесіне өз инициалын жзып қояды. Алайда кейіннен ол жасаған асығыстығы үшін қатты ызаланады. Бұл автордың аты жазылған жалғыз еңбегі. Микелланджело 60 жасына дейін ешқандай әйел адамымен байланысқа түспеген. Сондықтан болар, ол бейнелеген әйел тәні ер адамныңкіне қаттырақ ұқсайтыны. Тек өзінің 70 жасына келгенде ғана өзінің алғашқы махаббаты, музасын кезіктіреді. Әйел де жас болмаған, 40-тар шамасында болған. Және де поэзияға қызыққан. Мүсінші өзіне ешкімді тең көрмеген. Жалғыз өзінен жоғары тұрғандарға тіл қатпаған. Тіпті папаларды да өзіндей шебер санамаған. Микелладжело жайында Лев Х былай деген: «Ол өте қауіпті, онымен байланыспаған жөн». Ол қайтыс болғаннан кейін өлең жазатыны белгілі болған. Тарихшылар мүсінші бойына мұндай өнер өз музасын кезікитіргеннен соң біткен деп есептейді. Микеланджело Буонаротти шығармашылық қысқаша барлық рет өнер ұлы құбылыс ретінде сипаттауға болады - бұл өмірде арқылы бағалады, сондықтан, әлі осы күнге дейін сенемін. кескіндеме оның еңбектерінің бірнеше, мүсін және сәулет әлемдегі ең танымал бірі болып табылады. төбеге фрески Дегенмен Sistine капелласының бәлкім Ватиканда, - суретші ең танымал жұмыстар, ең алдымен, ол өзі мүсінші саналады. өз уақытында өнер сабағы бірнеше түрлері ерекше болған жоқ. Олардың барлығы қайраткері негізделді. Микеланджело тек белгілі бір уақытта оның бүкіл өмірі мәрмәр мүсін және басқа да өнер нысандарын жұмыс істеді. Жоғары балл Sistine Chapel. Ішінара ХХ ғасырдың кескіндеме төленеді өсті көңіл көрінісі болып табылады, Шебердің көптеген аяқталмаған қалдырды фактісі ішінара нәтижесі. даңқ Микеланджело өмір жанама әсері уақыт кез келген басқа суретші қарағанда, оның жолында неғұрлым егжей-тегжейлі сипаттамасы болды. Ол олар тіпті екі болды, кімнің өмірбаяны өлер алдында жарияланды өнер, бірінші болды. Бірінші суретшілер (1550) өмір кітабының соңғы тарауын, суретші және сәулетші Dzhordzho Vazari болып табылады. Бұл жұмыс иеленетін өнер жетілдіру шарықтау ретінде ұсынылды Микеланджело, арналды. Мұндай мадақтау қарамастан, ол өте риза емес еді, және оның көмекшісі Асқанов Condivi бөлек қысқа кітап (1553), бәлкім, суретші ескертулер негізделген жазу тапсырды. Ол Микеланджелоның мастер жұмысы ол өзгелердің көруге болады келеді жолын бейнелейді. қайтыс болғаннан кейін Буонаротти Vazari екінші басылым (1568) жарияланған бұру. ғалымдар Вазари туралы Condivi өмір бойы сипаттамасы қоя көреді қарамастан, бірнеше тілде тұтастай соңғы және оның бөліктері қайта шығарудың маңыздылығы Өнімді Микеланджело мен басқа да Ренессанс суретшілер туралы негізгі ақпарат көзі құрады. Даңқ Буонаротти, сондай-ақ хаттар, очерктер мен өлеңдер жүздеген оның ішінде сансыз құжаттар, үнемдеу салдарынан болды. Алайда, даулы мәселелер бойынша жинақталған материалдың үлкен сомаға қарамастан жиі ғана Микеланджело тұрғысынан белгілі. жүктеу/скачать 1.9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2