Талдау негізінде қазіргі заманғы ақпараттық қоғам дамуының негізгі
Жан Бодрийярдың «Тұтынушы қоғам» еңбегі
жүктеу/скачать 133.04 Kb. Pdf көрінісі
|
| Жан Бодрийярдың «Тұтынушы қоғам» еңбегі
Жан Бодриярдың «Тұтынушы қоғамы» еңбегінде қазіргі қоғамдағы тұтыну мəдениетіне терең талдау жасаған. Ол тұтынудың өмірдің барлық салаларына: экономикадан жеке сəйкестік саласына дейін еніп, мəдениеттің ажырамас бөлігіне айналғанын зерттейді. Бодрияр тұтынуды тек игіліктерді алу процесі ретінде ғана емес, сонымен бірге қоғамдық қатынастарды қалыптастыру жəне символдық мəнді жасау тəсілі ретінде қарастырады. Ол сондай-ақ «имитациялық» идеясын қозғайды. Бұл еңбек қазіргі қоғамның тұтынуға қалай байланысты екендігі жəне оның біздің өмірімізге жəне əлемді қабылдауға қалай əсер ететіні туралы терең сұрақтар қабатын ашады. Бодрияр тұтынуды қазіргі сиқырмен бағытталған психологиялық тізбекті реакция ретінде қарастырады, оның табиғаты бейсаналық болып табылады. Объектілерді тұтыну олардың мəнімен көбірек байланысты - біз тек бір-бірімен байланыста болатын объектілердің иеліктен шығарылған сипаттамалары туралы айтып отырмыз. Тұтыну тауарларының артығы «көрінетін» молшылықты көрсетеді, оны Бодрияр ұжымдық экономикада бар деп есептеген «нақты» молшылыққа қарсы қояды. Бодрияр тұтынушылық қоғам өзін-өзі алдау қоғамы деп санайды, мұнда шынайы сезімдер де, мəдениет те мүмкін емес жəне тіпті молшылық мұқият жасырылған жəне қорғалған тапшылықтың нəтижесі болып табылады, бұл қазіргі əлемдегі өмір сүрудің құрылымдық заңының мағынасы бар екенін көрсетеді. Бұл жерде оның идеялары тапшылық экономика теориясымен тоғысады. Бодрияр тұтынуды табиғаттан оқшау қарайды, оны кез келген жағдайда экономикалық өсу қажеттілігін негіздеуге бағытталған табынушылықта туындаған əлеуметтік айырмашылықтардың салдары деп санайды. Бұл жерде ол, атап айтқанда, тұтынушының ұтымды қажеттіліктері бар деп есептейтін Гэлбрейтпен дауласады. Бодрьярд тұтынуды манипуляциялау қазіргі өркениеттің парадокстарын түсіндіруді қамтиды, олар үшін кедейлік, соғыс жəне эстетикалық медицина бірдей қажет, бір мақсатты - өндірісті ұлғайту үшін шексіз мақсаттарды құруды көздейді. Қорытындылай келе, оның талдауы тұтынудың қажеттіліктерді қанағаттандыру функциясынан жеке басын жəне əлеуметтік байланыстарды қалыптастыруға көшіп, өміріміздің ажырамас бөлігіне айналғанын көруге мүмкіндік беретінін атап өтуге болады. Бодрияр қазіргі қоғамда тұтыну рəміздері мен белгілері басты рөл атқаратынына назар аударады, бұл біздің даралықты ғана емес, сонымен бірге жалпы əлеуметтік-мəдени шындықты қалыптастырады. Оның жұмысы тұтынудың қоғамға əсері туралы сыни ойлауды ынталандырады жəне осы құбылыстың біздің құндылықтарымызға, қарым-қатынастарымызға жəне өзін-өзі анықтауға салдары туралы ойлануға шақырады. жүктеу/скачать 133.04 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|