Тексерген: Гульмира Тулегенова

IB
ТОПТАРЫНЫҢ ЭЛЕМЕНТТЕРІ
RG -
ROENTGENIUM
Тапсырған: Абай Гульназ
Тексерген: Гульмира Тулегенова
Алматы- 2022

ЖОСПАР:
¡
Кіріспе: 
¡
1.1. Рентгений(Rg) элементі
¡
Негізгі бөлім:
¡
2.2. Рентгений қасиеті
¡
2.3. Тарихы
¡
Қорытынды бөлім
¡
Пайдаланған әдебиет тізімі

RG(
РЕНТГЕНИЙ) ЭЛЕМЕНТІ
¡
Рентгениум (лат. Roentgenium, белгілеу Rg; бұрынғы лат. Unununium, 
немесе эка-алтын) — 11-топтың жасанды синтезделген химиялық
элементі (ескірген классификация бойынша - бірінші топтың бүйірлік
топшасы), Химиялық элементтердің периодтық жүйесінің IB топшасында 
орналасқан, атомдық нөмірі 111. Рентгенний қарапайым заты өтпелі
металл. Ең ұзақ өмір сүретін (жартылай ыдырау периоды 2,1 минут) 
белгілі изотоптың массалық саны 282.

RG 
ҚАСИЕТІ
¡
Рентгений өтпелі металл, алтынның аналогы
болып табылады және оның электрондық
қабықшасының құрылымы [Rn]5f14 6d10 7s1 
формуласымен беріледі деп болжанады.
Рентгений асыл металдар тобына жатады және 
ол химиялық белсенді емес метал болып
саналады.
¡
Асыл металдардың активтілігі атом санының
артуымен төмендейтіндіктен, рентгенний
алтыннан да белсенді емес, сондықтан ең
химиялық инертті металл болып саналады.
Рентгенийдің ең ықтимал тотығу дәрежесі
алтынға ұқсас +3 (мысалы, RgF3 трифторидінде).

¡
Қолданылуы: рентген - табиғатта
кездеспейтін жасанды синтезделген
элемент.
¡
Еш жерде пайдаланылмайды.
¡
Рентгений алудың қысқаша мазмұны:
Висмут изотопы 209Bi мен никель
изотопы 64Ni арасындағы ядролық
синтез реакциясы нәтижесінде 111-
элементтің бірнеше атомдары ғана
түзілген:
¡
209
Bi +
64
Ni
272
Rg +
1
n

¡
Рентгенийдің түсі белгісіз, бірақ
есептеулер көрсеткендей, рентгендік, 
күміс сияқты, негізгі күй тұрақты 
болады және электронды секіру
болмайды. Демек, металл 
макроскопиялық мөлшерде алынса, 
күмістің түсімен бірдей болады. 
¡
Рентгения бөлме температурасында қатты дене 
болып саналады және оның қалыпты күйінде
металдық көрініске ие.
Рентгенийдің теориялық болжамды
тығыздығы өте жоғары 28,7 г/см3, ол ең ауыр
тұрақты элемент, 22,6 г/см3 тығыздығы бар 
осмийден айтарлықтай ауыр.

ТАРИХЫ ЖАЙЫНДА
¡
111 элемент алғаш рет 1994 жылы 8 желтоқсанда Германияның Дармштадт 
қаласында синтезделді. Көп ұзамай немістің Zeitschrift für Physik журналында
жарық көрген алғашқы басылымның авторлары тобында неміс физиктері орын
алды(С.Хофман, В.Нинов, Ф.П.Гесбергер, Х.Волгер, Х.Шотт, Р.Жаник және т.б. 
ғалымдар)
¡
Атауы: элементтерді атақты ғалымдардың атымен атау дәстүріне сәйкес
берілген. Вильгельм Конрад Рентген 1895 жылы рентген сәулелерін ашты, ал 
111 элемент осы ашылудан жүз жылдан кейін синтезделді. Элемент таңбасы Rg.

ҚОРЫТЫНДЫ
¡
Рентгенний – Rg таңбасы және атомдық нөмірі 111 химиялық элемент. Бұл зертханада
жасауға болатын, бірақ табиғатта кездеспейтін өте радиоактивті синтетикалық элемент.
Ең тұрақты белгілі изотопы рентгенний-282, жартылай шығарылу кезеңі 100 секундты
құрайды, бірақ расталмаған рентген-286 жартылай шығарылу кезеңі шамамен 10,7 
минутты құрауы мүмкін. Рентгеннийді алғаш рет 1994 жылы ауыр иондарды зерттеу
орталығы жасаған. Дармштадт маңындағы Гельмгольц, Германия. Ол рентген сәулелерін
ашқан физик Вильгельм Рентгеннің құрметіне аталған. Тек бірнеше рентген сәулелері
синтезделді және олар қазіргі уақытта ғылыми зерттеулерден басқа практикалық мақсатта
қолданылмайды.

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТ ТІЗІМІ
¡
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Roentgenium
¡
https://www.rsc.org/periodic-table/element/111/roentgenium
¡
https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/element/Roentgenium
¡
https://ru.m.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B9