КӨПФАКТОРЛЫ СЕБЕПТЕР (МУЛЬТФАКТОРЛЫ) КӨПФАКТОРЛЫ СЕБЕПТЕР (МУЛЬТФАКТОРЛЫ) Көпшілік туа біткен ақаулардың себебін бір генетикалық себеппен не сыртқы орта факторымен түсіндіру қиын. Мұндай ақаулықтар бірнеше гендердің әсеріне (полигенді) және сыртқы орта факторлардың (полифакторлы) әсерлерінен дамиды деп түсіндіріледі. Эмбриогенездің қалыпты дамуының бұзылуы нәтижесінде дамудың туа біткен ақаулары мен кемістіктердің көрініс беруі тератогенез деп, ал оларды туғызатын факторлар – тератогенді факторлар деп аталады. 1) Тератогендік факторлардың имплантацияға кезінде не дейін әсер етуі ұрықтың өліміне алып келеді. - 1) Тератогендік факторлардың имплантацияға кезінде не дейін әсер етуі ұрықтың өліміне алып келеді.
- 2) Тератогендік факторлардың эмбриональды кезеңде әсері ( 8 аптаға дейін) – кемістікке (уродство) алып келеді (ірі морфологиялық өзгерістер).
- 3) 8 аптадан соң – кіші морфологиялық өзгерістерге және функциональды өзгерістерге алып келеді
- 4. ДАМУДЫҢ ҚАТЕРЛІ КЕЗЕҢДЕРІ Ұрықтың сыртқы орта факторлардың әсеріне өте сезімтал кезеңдері.
- 1. Имплантация – ( ұрықтанудан соң 6-7 күндер) 2. Плацентация – (ұрықтанудан соң 14-15 күндер) 3. 3.Туылу кезеңі - (39-40 апталар)
ДАМУ АҚАУЛАРЫНЫҢ ЖІКТЕЛУІ - Таралуына байланысты: - ДАМУ АҚАУЛАРЫНЫҢ ЖІКТЕЛУІ - Таралуына байланысты:
- 1. Оқшауланған –1 ағза ғана дамыған ақау (жүрек ақауы)
- 2. Көптік – екі ағза не одан көп жүйеде дамыған (ерін жырығы және жүрек ақауы)
- 3. Жүйелік – бір ғана жүйеде дамыған (мысалы, сүйекбұлшық еттік жүйесінің ақауы).
- ДАМУ АҚАУЛАРЫНЫҢ ЖІКТЕЛУІ
- - Филогенетикалық маңызы бойынша: - Филогенезге байланысты – атависттік; (бірнеше емізіктің болуы, құйрықтың болуы) - Филогенетикалық емес даму ақаулары (эмбриональды ісіктер, егіз кемістіктер);
себебіне байланысты: себебіне байланысты: |