1.2. Дебиторлық қарыздарды ұйымдастыру нысандары.
Кейбір жағдайларда сапасының төмендігінен немесе тауарлардың ақау болу себебінен сатылған тауарларды қайтаруға тура келеді. Бұндай тауарларды қайтарып алу сатушы ұйымдар үшін тиімсіз болады. Соңдықтан да кәсіпорын сатып алушы заңды немесе жеке тулғаның осы тауарлар бойынша қарыз сомаларының мөлшерін қысқарту туралы талабын қабылдауға тура келеды. Әрине аталған жеңілдікті жасау ұйымның келіп түсуге тиісті табыстарының көлемін азайтатындығы сөэсіз. Бұл жағдайда ұйымның бухгалтериясында жасалынған жеңілдік сомасына:
Дт: Баға шегерімі- шоты
Кт: Алынуға тиісті қарыздар – шоты
Түрінде бухгалтерлік жазу жазылады.
Егер сатылған тауар ұйымға қайтарылған болса, ол үшін жазылатын бухгалтерлік жазу мына түрде бейнеленеді:
Дт: Сатылған тауарлардың қайтарымы- шоты
Кт: Алынуға тиісті қарыздар – шоты.
Дебиторлық қарыздар келесідей бөлімдерден тұрады:
• «Сатып алушылар мен тапсырыс берушілер қарызы».
• «Күдікті қарыздар бойынша резервтер».
• «Еншілес (тәуелді ) серіктестіктердің дебиторлық қарызы».
• «Басқадай дебиторлық қарыздар».
• «Алдағы кезең шығындары».
• «Берілген аванстар».
Яғни осы жоғарыда аталған баптар бойынша кәсіпорынбар мен ұйымдардың басқа заңды немесе жеке тұлғалардан алашақ сомалары дебиторлық қарыз болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: |