Тұтқырлығы жоғары және парафинді мұнайларды айдау жоба Аңдатпа «Магистралды мұнай құбыр арқылы жоғарғы тұтқырлы мұнайды айдау»
жүктеу/скачать 422.5 Kb.
|
| 4.1.5. Амортизацияның негізгі қорлары
Амортизация, тозу шамасына қарай оны өндірілетін өнімге ауыстыру жолымен, негізгі қорлар құнын жоба бойынша өтеу. Ол негізгі қорларды кезекті толығымен немесе бөлшектеп қайта құру үшін ақшалай қаражатты жинау мақсатында жүргізіледі. өнімнің өзіндік құнын қосатында, айлық амортизациялық аударым жиналу ортасы. өнімді таратуда амортизациялық аударым ақшалы түрге ауысып амортизациялық қор құрайды. Амортизация өнеркәсіптік өнім өндіру шығындарында мұнай шығаратын өнеркәсіпте – 36%, газ -1% соның ішінде – 6,6% құрайды. Амортизацияны бір текті түрлерге салады. Амортизация нормасы – негізгі қорлардың баланстық қорына процентпен шаққандағы, жылдық амортизациялық аударылымдар. Олар экономикалық негізделінген болуға тиіс. Жоғарланған амортизация мөлшері өнімнің өзіндік құнын қымбаттатады, тиімділігін азайтады, ал азайтылғандары негізгі қорлар тозуды алмастыра алмайды. Амортизацияның дұрыс емес мөлшерлері шаруашылық есеп жағдайы, өндірісті материалдық қамтамасыз ету, жаңа техникалар енгізудің экономикалық тиімділігін есептеуде көрінеді. Амортизация мөлшерінің техникалық-экономикалық негізі өнеркәсіптің қорлы салаларында маңызы есептелмейді – мұнай өндіретін, газ өндіретін және т.б. ондағы өнімнің өзіндік құнындағы амортизациялық аударылым бөлігі өте жоғары. Амортизациялық периодты анықтауда кейбір техникалық және экономикалық факторларды қондырғы қызметінің фактілі уақыты, техникалық прогресс темпі, болашақ балансынан шыға отырып, ескірген қондырғыларды жаңарту мүмкіншілігі, қондырғыларды жаңғыртудағы экономикалық мақсаттылығы және т.б. Амортизацияның жұмыс істейтін мөлшерінде моральді тозудың екінші түрі ескерілген, ол орта нормативті қызмет уақытының (амортизация периоды) шамалы азаюына әкеліп соқты. Ол негізі қорлардың жеке бөліктерінің іріленген топтарымен кең дифференциациялары, негізгі қорлардың қайта құрылған құнынан шыға отырып анықталған және халық шаруашылығының барлық салалары үшін біркелкі. Негізі қорлардың кей түрлерін қолдану ерекшеліктері, түзету коэффициенттерін мөлшерге қолдану жолымен ескеріледі, мысалға; ылғалдылық, агрессивті орта жағдайындағы эксплуатация, қондырғы және машиналар және т.б. (ауысу коэффициенті) қолдану тиімділігімен байланысты. Амортизация аударылымының жалпы мөлшері екі бөліктен тұрады: бөлшектеп қайта тұрғызу (капиталды жөндеу және жаңғырту); толық қайта тұрғызу (реновация); Негізгі қорлардың кей түрлері толық қайта тұрғызуға тек мөлшері бола тұра, капиталды жөндеуді қажет етпейді, мысалы: кешенді бұрғылау қондырғылар құрамына жатпайтын, металды негіздер және блоктар, металды бұрғылау мұнарасы. Амортизациялық аударылым барлық негізгі қорлардың жұмысына барлық енгізілген бойынша жүргізіледі және тек ұсталынатын рет бойынша оларды уақытша тоқтатып қою кезінде тоқтатылады. Қазіргі жаңа қорларда амортизацияны алғашқы айдан салуды бастайды, келесісін эксплуатацияға кіргеннен кейін және негізгі қорлардың барлық қолдану уақыты бойында шығарады. Қор түріндегі тұратын көлік түрлеріне және қондырғыларын (қойма резервіндегі), амортизацияны тек толық қайта тұрғызылғаннан кейін аударылады. Салынған амортизацияны ай сайын кіретін өндірілген өнімнің өзіндік құны, орындалған жұмыстар және қызметтер құрайды. жүктеу/скачать 422.5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|