Фиқһ пен хадисті үйлестіруі

44
Мәзһаб туралы таным
иеленді. Ал, фиқһ – Құран мен сүннеттің қаймағы іс-
петтес. Фиқһта Құранның үкім аяттары және оның 
мағыналары мен мақсат еткен нәрселері баяндалады. 
Фиқһта сүннеттің (хадистің) жан-жақты түсіндірмесі 
бар. Себебі фиқһ дегеніміз – дінді түсіну деген сөз. 
Мұғауия (р.ғ.) риуаят еткен хадисте Пайғамбарымыз 
(с.а.у.): «Аллаһ тағала кімге жақсылық қаласа, оған 
дінде терең түсінік береді»
54
, – деген. Кейде Құран 
аяттары мен хадис мәтіндері жаттаушының жадында 
бола береді. Бірақ фиқһшы аяттың тәпсірін, хадистің 
түсіндірмесін жасап бергенге дейін оның мағынасы 
мен мұратын толық түсіне алмауы мүмкін. 
Бірде Әбу Ханифа хадистегі ұстазы Ағмашқа сәлем 
бере барған еді. Сол уақытта бір адам Ағмашқа ғылыми 
мәселе сұрай келеді. Ағмаш Имам Ағзамға: «Сен жауап 
бер», – дейді. Имам Ағзам жауап береді. Ағмаш оның 
жауабына риза болып:
– Мұны қайдан үйрендің, – деді.
– Сен үйреткен хадистен. Ол былай, былай еді, – 
деп айта бастады. Сонда Ағмаш:
– Жеткілікті! Менің саған бір жыл айтқанымды 
сен бір сағатта айтып бердің. Сендер дәрігерсіңдер, ал 
біз дәріханашы секілдіміз, – деді.
Ағмаш бұл жерде хадис жеткізушілерді – қолында 
көп пайдалы дәрі-дәрмегі бар, бірақ қашан, кімге 
қолданатынын білмейтін дәріханашыға, фиқхшыны 
– науқастың ауруын анықтап, емін айтатын дәрігерге 
ұқсатуда. Яғни, фиқһтан хабары болмай тек хадистер 
жинаушылар дәрілерге ие болғанымен пайдаларын біл-
мейтін жан секілді. 
54
Бухари

45
Мәзһаб туралы жалпы мағлұматтар

жүктеу/скачать 0.68 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: