Vііа топша элементтері. Галогендер

VІІА топша элементтері. Галогендер

Жоспар

Менделеев кестесі

Табиғатта таралуы Табиғатта фтор тұздар күйінде кездеседі. СаF2 - флюорит, балқытқыш шпат, 3NaF • AlF3 - криолит, ЗСа3(РO4)2-СаF2 - фторапатит. Адамдар мен жануарлардың сүйектерінің және тіс кіреукесінің құрамында да фтор бар. Ол ең күшті тотықтырғыш, себебі оның электртерістілігінің мәні ең жоғары (4), сондықтан ол тек бір электронды өзіне оңай қосады. Табиғатта тұрақты бір изотопы және жасанды жолмен алынған 5 радиоактивті изотопы бар. Фторды бос күйінде алғаш француз химигі А.Муассон алған (1886).

Табиғатта таралуы Хлор табиғатта активті элемент болғандықтан тек қосылыстар күйінде кездеседі. Негізінен сілтілік және сілтілік-жер (II) металдарының хлоридтері күйінде; олар карналлит KC1*MgCl2*6Н2О, сильвинит NaCl*KCl, бишофит MgCl2*6Н2О, галит тас тұзы NaCl, т.б. Атом құрылысы Хлор III периодтың, VII топтың негізгі топшасының элементі, 35,417С1 ядросындағы протон сандары 17, яғни ядро заряды +17, электрондар саны 17, нейтрондар саны 18. Хлор атомының электрондық формуласы: ls22s22p63s23p5, валенттілік электрондары 3s23p53d0.

,

Атом құрылысы

Периодтық жүйенің IV периодында VIIA топшасында бром орналасса, V периодта VII топшада йод орналасқан.

Бромның 35 электроны төрт электрондық қабаттарда ядроны айналып жүреді, сыртқы қабатында орналасқан валенттік электрондарының формуласы - 4s24p5 болса, йодтың 53 электроны бес электрондық қабаттарға бөлініп орналасады, сыртқы қабатындағы валенттік электрондарынын, формуласы - 5s25p5.

ГАЛОГЕН АТОМДАРЫНЫҢ СЫРТҚЫ ҚАБАТЫНДАҒЫ ЭЛЕКТРОНДЫҚ КОНФИГУРАЦИЯСЫНЫҢ ФОРМУЛАСЫ ns2np5 Сыртқы деңгейінде ns2 np5 (7е) болады. Олар бір электрон қосып алып, - 1-ге тең тотығу дәрежесін көрсетеді. Фтор атомынан басқа галогендердің атомдары оң тотығу дәрежесін +1, +3, +5, +7 көрсетеді.

Сыртқы деңгейінде ns2 np5 (7е) болады. Олар бір электрон қосып алып, - 1-ге тең тотығу дәрежесін көрсетеді.

Сыртқы деңгейінде ns2 np5 (7е) болады. Олар бір электрон қосып алып, - 1-ге тең тотығу дәрежесін көрсетеді.

Фтор атомынан басқа галогендердің атомдары оң тотығу

дәрежесін +1, +3, +5, +7 көрсетеді.

Фтор атомының электротерістілігі жоғары болғандықтан фтор 2р –деңгейшесіне тек қана бір электронды қабылдайды, бос квант ұяшықтары жоқ.

Хлор атомының 3р – қосымша деңгейшесінен

3d – деңгейшесінде 5 орбиталі бар.

Қыздырылған қалыпты хлор атомындағы 3р және

3s –деңгейшелердегі электрондар 3d – деңгейшеге ауысады.

Сондықтан Cl , Br , I атомдарының +1, +3, +5, +7

тотығу дәрежелері бар.

Физикалық қасиеттері: Бос күйінде молекулалары екі атомды: F2 – ақсары түсті газ. Cl2 – жасылсары түсті газ. Br2 – қызыл-қоңыр түсті сұйық . I2 – күлгін түсті кристалдар. Галогендер улы заттар. Өткір иісті

Фтор оксиді – түссіз газ, суда ерімейді.

Алынуы: 2F2 + 2NaOH = F2O + 2NaF + H2O

F2O2 оттектің диофториді – қызыл-сары түсті

қатты затты, тұрақсыз, қопарылыс береді.

Хлордың оттекті қосылыстары:

HCIO – хлорлылау қышқылы, тұздары–гипохлорит

HCIO H + CIO K=2,8·10-8 (әлсіз)

HCIO2 – хлорлы қышқыл, тұздары–хлорит

HCIO2 H + CIO2 K=1,1·10-2 (әлсіз)

HCIO3 – хлорлау қышқылы, тұздары–хлорат

HCIO3 H + CIO3 K=10 (күшті)

HCIO4– хлор қышқылы, тұздары перхлорат

HCIO4 H + CIO4 K=1010 (өте күшті)

20XX

Галогендердің оттекті қосылыстары:

presentation title
20XX

Галогендердің алынуы:

presentation title
Фтор
электр тогы
2KHF2 2K + H2 + 2F2
Хлор
MnO2 + 4HCl → MnCl2 + Cl2↑ + 2H2O
2KMnO4 + 16HCl → 2MnCl2 + 8H2O + 5Cl2↑ + 2KCl
Бром
2KBr+ Cl2 → Br2 + 2KCl
I2 + 2KBrO3 → Br2 + 2KIO3
Йод
2NaI + Cl2 → I2 + 2NaCl
20XX

Галогендердің қолдануы

presentation title

• Фтор: органикалық қосылстар синтездеуде,шыны өндеуде,ағашты шіріуден сақтауда,тіс паста құрамынды.
• Хлор: пластмассалар, бояулар алуда. Мата мен қағазды ағартуда.Ауыз суын зарарсыздандыру.
• Бром: Өнеркәсіпте сурет,кино материалдарын жасауда.Медицинада дәрі дәрмек алуда.Іштен жанатын двигетельдердің бензин сапасын жақсартып,этилдеуде қолданылады.Нерв жүйесін реттейді.
• Йод:медецинада дәрілер даярланады, тамақ өнеркәсібінде,фото,кино ісінде,лабораториялық реактив ретінде қолданылады.

20XX

Назарларынызға рахмет!

Орындаған:Сарсембаев Арсен

жүктеу/скачать 2.91 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: