Законы 10-е издание москва бином. Лаборатория знаний 2010 3

197 
тұрақтылары үшін). Аз өшу жағдайында
рез
, резонанс кезінде 
дің 
мəні 
/2 ге тең болады (6.18-сурет).
6.19-суретте график келтірілген мəжбүр етуші күштің орташа қуатының 
(период үшін) оның жиілігінен 
тəуелділігі келтірілген. Осыдан 
егер 
өшу тұрақтысына тəуелсіз 
болса, онда 
болады. 
pезонанс қисығының маңызды параметрі 
ретінде 
резонанстың 
«өткірлігін» 
сипаттайтын, оның биіктігінің жартысына 
сəйкес келетін 
∆
ені болып табылады. Аз 
өшу жағдайында (
) амплитуданың 
ауытқуы өте күрт жүреді жəне резонанстың 
«өткірлігі», 
яғни 
/∆
қатынасы, 
осциллятордың сапалығына тең болады: 
/∆
(6.47) 
 
Мəжбүр тебелістердің энергиясы 
Егер осциллятор уақытқа қатысты қалыптасқан тербелісті жасаса, онда 
энергиясы қалай өзгереді? 
тең болғандықтан: 
/2 (6.48) 
Мұнда 
ескерілген. 
нің 
жағдайы үшін тəуелділік графигі 6.20-суретте 
көрсетілген. Тербеліс энергиясы Е неғұрлым аз 
болса солғұрлым жиілік 
ке жақындайды, 
ал жиіліктер 
теңессе, oнда Е энергия 
уақыттан тəуелсіз болады: 
/2
. 
Қалыптасқан тербелістер 
үшін мəжбүр етуші күштің жұмысы 
период ішінде кедеpгі күштерінің жұмысы арқылы жүйедегі энергияның 
шығынын толтырып отырады. Əр момент үшін, егер 
болса, мəжбүр 
етуші күштің қуаты кедергі күштерінің қуатының модуліне тең болады. Ал 
қарсы жағдайда бұл қуаттар период ішінде тек орташа модульдері бойынша 
теңеседі. 
6.19-сурет 
6.20-сурет 

198 
Мысал. Өшу коэффициенті болатын осциллятордың 
деңгейіндегі кинетикалық 
энергиясының орташа мəніне сəйкестік үшін тербеліс периоды ішінде мəжбүр 
етуші күштің 
орташа қуатын табу керек. Энергияның сақталу заңы 
бойынша
кедергі күш қуатының орташа мəнінің модуліне тең болуы 
керек: 
|
·
|
. 
Себебі: 
2 / , онда
2 /
4
мен 
4
. 

жүктеу/скачать 2.75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: