Зоогигиена мал денсаулығын сақтауға бағытталған ғылым. Себебі оның атауы грек сөздерінен алынған: zoon жануар және hygieinos сау деген мағынаны білдіреді
Ұнды азықтарды зоогигиеналық бағалау
жүктеу/скачать 3.72 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 5.4.2 Ұнды азықтардың сапасын органолептикалық бағалау
- дәмі
- 5.4.3 Ұнды азықтар мен құрама жемді зертханалық талдау
- К = (а · п · 40 ) : 10 немесе К = 4 · а · п
- 5.4.4 Мәдени, арамшөп және улы өсімдіктердің ұнтақталмаған тұқымдарын анықтау.
- 5.4.5 Тұздарын анықтау.
- Х = (а · 0, 005846 · у · 100) : в · с
5.4 Ұнды азықтарды зоогигиеналық бағалауЖұмыстың мақсаты: ұнды азықтардың сапасын органолептикалық бағалау және зертханалық талдау. 5.4.1 Ұнды азықтардың орта сынамасын алу Cуырмаларды алу және ұнды азықтардың орта сынамасын құрастыру (құрама жем, кебек, ұн) дәндегі сияқты жүргізіледі. 5.4.2 Ұнды азықтардың сапасын органолептикалық бағалау Талдауға алынған ұн мен кебектің түсін сол сорттың алдын ала жақсы екендігі белгілі ұн және кебектің түсімен салыстырған дұрыс. Бидай ұнының түсі – ақ, сұрлау реңді, қара бидай ұны – ашық - сұр, арпа ұны – сарғыш - сұр, кебек – сұр, қоңыр немесе жасылдау реңді болады. Тұрып қалған ұн мен кебектің түсі күңгірттеу болады. Ұн шаңы ондағы топырақты бөлшектердің мөлшеріне байланысты ақ, сұр немесе күңгірт түсті болуы мүмкін. Иісі. Иісін анықтау үшін ұнды немесе кебекті алақанға салып, деммен жылытады. Сынаманы стаканға салып, ыстық су құйып, стаканды шынымен жабады да, 2-3 минутқа қалдырады. Содан кейін иісін анықтайды. Сапалы ұнда нан иісі, кебекте де сонымен қатар – жағымды ерекше иіс болады. Суланған немесе дымқыл жерде сақталынған ұн немесе кебек борсыған, желдету кезінде кетпейтін иіске ие болады. Мұнда ол әдетте қатты түйірлерге айналады. Қара күйемен зақымдалуда ұн және кебекте тұздалған балық иісі болады. Жақсы ұн мен кебектің дәмі тәттілеу, бүлінгенде– қышқыл немесе ащы. Құрғақ ұн мен кебектің ылғалдылығы стандарт бойынша 12 %. Шекті рұқсат етілетін ылғалдылық 16 %. Ұнның ылғалдылығын қолмен сезу үшін бір уыс ұнды алып, қолмен сығымдайды, содан кейін қолды ашып, аздап сілкиді, мұнда құрғақ ұн шашылып қалады, ал дымқыл ұн кесек түрінде қалып қояды. 5.4.3 Ұнды азықтар мен құрама жемді зертханалық талдау Ұнды азықтардың балғындығын оларға күйдіргіш натрий және күкірт қышқылының әсерімен анықталады: колбаға 2 г ұн салады, оған 5 мл 10 % күйдіргіш натрий немесе калий ерітіндісін қосады, 10 минуттан кейін қыздырады (300 жоғары емес) және 1:2. сұйылтудағы күкірт қышқылын тамшылатып қосады. Балғын ұнда клейстер, бүлінген ұнда – күкіртті сутегі иісі болады. Минералды қоспаларды анықтау. 20 г ұнды немесе кебекті тар, биік цилиндрге салады, оны үш ширекке дейін сумен толтырады да жақсылап араластырады. Лай суды ақырындап төгіп, таза су құяды. Жуу операциясын төгілетін су әбден тазарғанша бірнеше рет қайталайды. Бейорганикалық қоспалардан тұратын тұнбаны кептіреді және өлшейді. Кенелерді табу. Ұн немесе кебек сынамасын қағазға жұқа қабатпен шашады да лупа астында анықтап қарайды. Тірі және өлген кенелердің болуына қарай жемшөптің зақымдалуын анықтайды. Қышқылдық. Азықтың жоғары қышқылдығы оның бүлінуін, ақуыздардың, майлардың және көмірсутектердің органикалық қышқылда түзіп ыдырауын көрсетеді. Қышқылдықты анықтау үшін сыйымдылығы 50 мл болатын конус колбаға 25 г құрама жем салады, 250 мл дистиллденген су құяды, колбаны тығынмен жабады және 10 минут бойы шайқайды. Содан кейін колбаны 35 минутқа үстелге қояды, 3-4 минут сайын оны оқтын-оқтын шайқап отырады. Содан соң сұйықтықты таза колбаға сүзеді. Сыйымдылығы 100 мл болатын химиялық стаканға өлшегіш тамызғышпен 25 мл фильтратты қосады және 0,1 н күйдіргіш натрий немесе калий ерітіндісімен фенолфталеин индикаторын қосып титрлейді. Қышқылдықты градуспен береді, формуламен есептеп шығарады: К = (а · п · 40 ) : 10 немесе К = 4 · а · п мұнда: К – қышқылдық градусы; а – титрлеуге кеткен 0,1 н сілті ертіндісінің мөлшері, мл; п – ертінді титрін дәл 0,1 н ертіндіге түзету. 5.4.4 Мәдени, арамшөп және улы өсімдіктердің ұнтақталмаған тұқымдарын анықтау. Азықтарды зоогигиеналық бағалау үшін улағыш қасиеттері бар улы өсімдіктердің тұқымдарының бар-жоқтығын ескеру қажет. Құрама жем үлесін (500 г) біреуінің тесіктері 2 мм, екіншісі – 1 мм болатын екі елеуіш арқылы елейді. Әрбір елеуіш ішіндегісін шыныға аударады, мәдени өсімдіктердің бүтін дәндерін, өсімдіктердің және арамшөптердің жемісі мен тұқымын бөліп алады. Таңдалып алынған топтардың әрқайсысын 0,01 г, ал улы өсімдіктердің тұқымдары 0,001 г дәлдікпен өлшейді және бөлек топтар бойынша мөлшерлік пайызын есептейді. Тұқымдарды анықтау үшін 3 қосымшада келтірілген морфометриялық белгілерді пайдалануға болады. 5.4.5 Тұздарын анықтау. Шамадан тыс артық мөлшерде тұздары бар құрама жем шошқалар мен құстардың улануын туғызады. 5 г құрама жемді сыйымдылығы 200 мл колбаға салады, колбаның 2/3 көлеміне дейін дистиллденген су құяды. 30 минуттан жүйелі араластырудан кейін белгіге дейін үстеп су құяды да, әдеттегі құрғақ қағаз сүзгісі арқылы сүзеді. 50 мл фильтратты конус колбада 0,1 н азотқышқылды күміс ерітіндісімен 2-3 тамшы 10 % калий хроматы ерітіндісін қатысуымен жойылмайтын әлсіз қызғылт сары түсті шөгінді пайда болғанша титрлейді. Есептеу келесі формуламен жүргізіледі: Х = (а · 0, 005846 · у · 100) : в · с мұнда: Х – ас тұзының пайызы; а – титрлеуге кеткен 0,1-н азотқышқылды күміс ертіндісінің мөлшері, мл; 0,005846 –1 мл 0,1-н азотқышқылды күміс ертіндісіне сәйкес хлорлы натрийдің г алынғандағы мөлшері; у – өлшегіш колбадағы сұйық көлемі, мл; в –титрлеуге алынған фильтрат мөлшері, мл; с – құрама жем үлесі. 43-кесте – Зерттеу нәтижелерін жазу
жүктеу/скачать 3.72 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||