0 «Жаратылыстану» факультеті «Жалпы математика және физика» кафедрасы

Есеп шешу мысалдары.

1. Көлемі 20к болған ыдыста 4г сутегі 27⁰С температурада тұрса. Осы температураның қысымы анықталсын.

Шешуі:

2. Көмір қышқыл (СО₂) газының моляр массасын анықтаңдар.

Шешуі:

Сынып жұмысы №1 5.2, 5.4, 5.6, 5.8, 5.10.

Үй жұмысы №1 5.1, 5.3, 5.5, 5.9.

Практикалық сабақ №10.10

Тақырыбы: Газдардың кинетикалық теориясының негізгі теңдеуі.

1. Қысымы 745 мм.сын.бағ, температурасы 20⁰С болған газ 104см³ көлемде тұр. Осы газ массасының қалыпты жағдайдағы көлемі табылсын.

Шешуі.

Шешуі:

Үй жұмысы №2. 5.13, 5.15, 5.17, 5.19.

1.Сұйық қату температурасында (0⁰С) теңіз деңгейіндегі ауаның (азот)

тығыздығы 1,255 тең. Азот молекуласының 4,68*10^-26 кг болса, судың қатуы қандай абсолют температурадағы (К) сәйкес келеді.

Шешуі:

2. Температурасы 27⁰С сутегі газ молекуласының қандай бөлігінің жылдамдықтары тан аралығында жатады.

Онда

Сынып жұмысы №3. 5.91, 5.95, 5.97, 5.99.

Үй жұмысы №3. 5.90, 5.94, 5.96, 5.100.

Шешуі:

сызықтық өлшемінен 1 разрядқа үлкен екендігін білеміз.

1. 
   Ұзындығы L=85см болған цилиндр ыдыс қозғаушы поршеньмен екіге
   

Шешуі: V₁=xS; V₂=(L-x)S; p*S=

Екі теңдікті өзара бөліп

Сынып жұмысы №4. 5.17, 5.19, 5.21, 5.23.

Үй жұмысы №4. 5.18, 5.22, 5.24, 5.26.

Практикалық сабақ №10.13

Тақырыбы: Идеал газдың ішкі энергиясы және оның молекулалардың еркіндік дәрежесіне қарай таралу заңы.

1. Егер 700⁰С-да 0,012кг массалы оттегі молекулаларының үштен бір бөлігі диссоцияланған болса, оның ішкі энергиясын табың.

Шешуі:

Оттегі үшін молекуляр i=5, атомдар үшін i=3

Онда



, болса, онда

Практикалық сабақ №10.14

Идеал газдың ішкі энергиясының молекулалардың еркіндік дәрежесіне тәуелділігіне есептер шешу

Мазмұны:

1Идеал газдың ішкі энергиясының молекулалардың еркіндік дәрежесіне қарай таралу заңына.

2 Молекулалардың еркіндік дәрежесі (і =)

Идеал газдың ішкі энергиясының молекулалардың еркіндік дәрежесіне қарай таралу заңы.

i=i_{ілгерілмелі}+і_айн+2і_тербел k>=

1. 
   Бір атомды молекуланың еркіндік дәрежесі і=3
   
2. 
   Екі атомды қатты молекуланың –i=5
   
3. 
   Екі атомды сетпімді молекулалардың i=7
   
4. 
   Үш және көп атомды қатты молекулалардың i=6
   

Үй жұмысы №5. 5.103, 5.105, 5.107.

Зат мөлшері 1 моль болған нақты газдардың ішкі энергиясы

Ван-дер-Ваальстің біз моль газ үшін теңдеуі:

Ван-дер-Ваальстің кез-келген м массасы газ үшін теңдеуі:

1. СИ системасындағы а және в тұрақтыларыныңөлшем бірліктері табылсын.

Сынып жұмысы №7. 6.2, 6.8, 6.10.

Үй жұмысы №7. 6.3, 6.7, 6.9.

Қолданылған әдебиеттер.

Негізгісі:

1. 
   Ж.Абдулаев <<Жалпы физика курсы>>, Алматы:, <<Білім>>, 1994ж.
   
2. 
   Н.Ілиясов <<Жалпы физика курсы>>, Алматы:, <<Білім>>, 2003ж.
   
3. 
   К.Ж.Алжанов және басқалары. <<Молекулалық физика>>, Қарағанды:, ҚарМУ, 2001ж.
   
4. 
   В.С.Волькенштейн. Жалпы физика курсынан есептер жинағы. Алматы 1983ж.
   
5. 
   Коллектив Жалпы физикадан практикум. Алматы 1998ж.
   
6. 
   Н.Косов, М.Саметқызы (М.Молдабекова). Молекулалық физика, Алматы <<Рауан>>, 1993-1997жж.
   
7. 
   А.Н.Матвеев. Моекулярная физика. М:, <<Высшая школа>>, 1997ж.
   

8. 
   И.В.Савельев. Жалпы физика курсы том І. Алматы, <<Мектеп>>, 1982ж.
   

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым Министрлігі

“Сырдария” университеті

050110-физика мамандықтарының студенттері үшін

1. 0 ⁰C-қа сәйкес келетін абсолюттік температураның мәнін көрсетіңіз:

A) 0 K; B) 373 K; C)273 K; D)546 K; E)-273 K.
2. Термодинамиканың 1-ші заңын сипаттайтын формула:

A) Q=cmt; B) Q=A; C) Q=U+A; D) Q= Ivt; E) Q=UC.

A) =; B) = ; C) =; D) =; E) N=;

4. Менделеев-Клайперон теңдеуі:

A) pV= RT; B)p=nkT; C) p=kT; D) P= IU; E) P=.

A) pV; B) 2pV; C) 3pV; D) 4pV; E) 5pV.

A) 0,192; B) 0,195; C) 0,200; D) 0,205; E) 0,210.

A) 100%; B) 166%; C060%; D)40%; E)20%.

9. Идеал газдың көлемін екі есе және алсолют температураны екі есе азайтсақ, оның қысымы қалай өзгереді:

A) 2 есе азаяды. B) 4 есе азаяды. C) тұрақты болады.

D) 2 есе өседі. E) өзгермейді.
10. Температурадан тәуелсіз жылу сыйымдылығы С=20 Дж/К бар дене t₁= 100 ⁰C-дан t₂= 20 ⁰C-қа дейін суиды. Дененің жылу мөлшерән табыңыз:

A) 9 кДж; B) -2 кДж; C) 1,6 кДЖ; D) -1,6 кДж; E) 0,4 кДж.

A) 3 есе өседі. B) 9 есе өседі. C) 4,5 есе өседі. D) 3 есе азаяды. E) өзгермейді.

12. Қалыпты жағдайда (p₀=10⁵ Па) идеал газ V₀= 1 м³ көлемді алып тұр. Газды изотермиялық түрде p= 5,0 МПа қысымға дейін қысса оның көлемі қалай өзгереді:

A) 0,02 м³; B) 0,03 м³; C) 0,01 м³; D) 0,04 м³: E) 0,05 м³.

A) 0,2: B) 0,25; C) 0,3; D) 0,4; E) 0,6.

A) 2*10²³ см²; B) 9,38*10¹⁷ м^-3; C) 6,25*10¹⁵ м^-3; D) 10⁵ м^-3; E) 2*10¹⁸ м^-3.

15. Массасы m=5,4 кг алюминий ерітіндіде (М=27 г/моль) қанша зат мөлшері бар:

A) 50 моль; B) 100 моль; C) 150 моль; D) 200 моль; E) 250 моль.

A) 2 кПа; В) 3 кПа; С) 4 кПа; D) 5 кПа; E) 6 кПа.

А) 300 Па; В) 400 Па; С) 500 Па; D) 600 Па; Е) 700 Па.

А) 166 кПа; В) 98 кПа; С) 124 кПа; D) 192 кПа; Е) 150 кПа.

19. Көміртегінің (M = 12 г/моль) 1 киломолінің массасын анықтаңыз:

А) 18 кг; В) 24 кг; С) 12 кг; D) 32 кг; Е) 36 кг.

А) 18 кг; В) 24 кг; С) 12 кг; D) 32 кг; Е) 36 кг.

Білім беру ісіндегі басты приоритет – студенттердің жеке шығармашылық мүмкіндіктерін дамыту, оларды дара тұлға етіп әзірлеу. Оқу үрдісінде басымдылық рөл оқытушыға емес, студентке берілуі тиіс, студент белсенділік көрсетуі тиіс, оны оқытпай, ол өздігінен оқуы керек. Оқытудың негізгі мақсаты - өз бетінше дами алатын жеке адамды қалыптастыру болғандықтан, оқытудың негізгі формасы – студенттермен жұмыс істеу, дифференциялау.

Студенттердің білімін бағалау жүйесі Sillabus /оқыту бағдарламасына/ міндетті элемент болып кіреді.