1 Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі «Talap» коммерциялық емес акционерлік қоғамы


Жер-кадастрлық мәліметтерді алу тәсілдері



Pdf көрінісі
бет69/208
Дата09.08.2023
өлшемі5.11 Mb.
#476025
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   208
61. kz 151104 3 Техник

4.Жер-кадастрлық мәліметтерді алу тәсілдері
4.1 Жер-кадастрлық ақпараттың құрамы, статистикалық
байқаудың түрлері мен нысандары
Жер кадастрын жүзеге асыру процесінде, біріңғай жер қорының
құқықтық жайын, табиғи және шаруашылық жағдайлары мен жер
пайдаланудың әр түрлі ақпараттарын жинайды, үйренеді және талдайды. Бұл
ақпараттардың дұрыстығы мен толықтығы, оны алу тәсілдеріне байланысты.
Бұл мақсаттар үшін, жер кадастрына ғана тән және бірінші кезекте
графикалық ерекше тәсілдер қолданылады. Жер кадастрдың объектісі ретінде
кеңістік өлшемдері және жағдайларымен сипатталады.Оның сандық және
сапалық көрінісі үшін, кеңістікте есептелінетін /анықталатын/ заттың
/мәннің/ тиісті өлшемдерін жүзеге асыру, яғни жергілікті жерде арнайы
түсірістер мен тексерулерді жүргізу талап етіледі. Қағазда тиісті масштабта,
графикалық тәсілдермен алынған нәтижелер негізінде, сол жергілікті жермен
бірдей, жоспарлы–картографиялық құжат /жоспар, карта/ алынады. Бұл
жоспарда /картада/ қандай мәндер көрсетілгендігіне байланысты, олар,
мысалы, топырақ, геоботаникалық және т.б. түрлерге бөлінеді.
Кешенді жоспарлы-картографиялық материалдар, онда мәліметтердің
бәрі бейнелеп көрсетіледі /кескінделеді/, жер кадастры үшін /жер-кадастрлық
карта/ қажетті болуы мүмкін.
Жоспарлардың
/картаның/
масштабы
кадастрландыратын
территориялардың /жер пайдалану, облыс, аудан территориясы және с.с./
өлшемдеріне, атқаратын қызмет жүгіне, мазмұнына байланысты түрліше
болуы мүмкін.
Жер кадастрының мақсаттары үшін территорияларды картаға түсіру,
картографияның және геодезияның тиісті әдістеріне сүйінеді /құрылады/.
Жер кадастырында есепке алу және бақылау жүргізу нәтижесінде
көптеген ақпараттар алынады, оларды өңдеу /жөндеу/ және жинақтап қорыту
керек, сондықтан жұмыстың келесі кезеңі жиналған мәліметтерді жинау және
өңдеу болады.
Абсолюттік өсу /абсолютный прирост/ - қатар деңгейінің
айырмашылығы ретінде анықталады және қатар көрсеткіштерінің өлшем
бірлігінде көрсетіледі. Ол әрбір келесі деңгейде қанша бірлік бар, бұрынғы
деңгейден аз ба әлде көп па деген сұраққа жауап береді.
Индекстер. Олар қорытынды көрсеткіштердің маңызды түрі болады
және жер пайдалануын талдау мен бағалау көрсеткіштерін анықтау
барысында қолданылу мүмкін. Индекс-бұл тікелей жалпы қоғамдық
құбылыстардың сандық сипаттамаларын салыстыру нәтижесінде алынатын
салыстырмалы көрсеткіш. Индекс зерттелетін салыстыру жолымен алынады.
Жер кадастырында есеп беруді құру барысында баланстық құрылыс
байланысты талдау әдісі сияқты кеңінен қолданылады. Баланс-теңдік
белгісімен өзара байланысқан көрсеткіштер жүйесімен көрсетеді. Сонымен
бұл әдіс көмегімен жер пайдалану мен алқаптың динамикасы анықталады.
Жерлерді бағалауды жүргізу және де жерлерді пайдалану туралы
есепке алу мәліметтерін өңдеу барысында, бір қатар жағдайларда, бір біріне


87
факторлар белгілері және нәтиже /салдар/ белгілері сияқты қатнастары
бойынша шығатын белгілерді өлшеу қажеттілігі тууы мүмкін.
Қазіргі уақытта корреляциялық тәуелділікті байланыс дисперсиясы мен
тығыздығын есептеу компьютерге программа бойынша есептеледі,
мәліметтерді еңгізу жолымен орындалады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   208




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет