74
Ежелгі әлемде жерді бағалау тұжырымдамасы болған жоқ. Тарих осы
кезеңде кадастрлық жер есебінің бастауын табады. Қарапайым жүйеде адам
өзінің тайпасы орналасқан аумақтарды бағалауға алғашқы әрекеттерді
жасады.
Қарапайым деңгейде ежелгі тұрғындардың жерді сипаттауы діндермен
тығыз байланысты. Месопотамияда құнарлы аумақ құдайлардың сыйы, ал
жансыз аумақ жаза ретінде қарастырылды. Қазіргі еуропалықтардың ата-
бабалары жиі құрбандық шалып, көбірек өнім алу үшін егістіктерді
жануарлардың қанымен себетін.
Сурет 11 - Ежелгі жер кадастры
Жерді пайдаланушылар мен иелеріне салық салу мақсатында алғашқы
ресми сипаттаманы Рим императоры Сервий Тулий жүргізді. Сол уақытта
дейін (б.з. д. IV ғ.) аумақтар бойынша деректерді құрылымдаудың объективті
қажеттілігі туындады. Табулес Цензуалес кадастрын басқаруда алғаш рет
қазіргі заманғы тәсілдің негізінде жатқан жерді сипаттау әдістері
қолданылды.
Император Тулий енгізген негізгі өзгеріс мемлекеттегі жер есебінің
тәртібі болды:жерді бағалау тек ақпарат жинау мақсатында ғана емес. Оның
нәтижелері заңды акт мәртебесіне ие болды; жерді сипаттаудан басқа, жерді
есепке алудың графикалық әдістері қолданыла бастады: қола кестелерінде
жер учаскелерінің шекаралары олардың шамамен орналасуымен қолданылды
Достарыңызбен бөлісу: