7. Сынып Тәрбие жүйесінің, қалыптасу кезеңдері мен даму.
Сыныптың тәлім жүйесі – бұл сыныптағы оқушылардың әрекеті пен дамуына қонымды, ыңғайлы ахуал қалыптастыратын, әсер ететін өзді-өзі қарым-қатынастар бен тәсілдердің кешенi. Сыныптағы тағылым жүйесінің қалыптасып, дамуында алдағы 4 замананы атауға болады: 1-кезең – жүйені мөлшерлеу (бұл кезеңде сынып оқушыларының қызығушылығын, қабілетін,мінез-құлқын, т.б ерекшеліктерін зерттеу қызметі атқарылады;) 2 кезең – жүйенің қалыптасуы (бұл кезеңде оқушылардың өзді-өзі қарым-қатынастарының қалыптасып, ұжымдық ынтымақшыл сезінуіне бағытталған бірлескен әрекеттерге ерекші мазмұн беріледі, сыныптың дара дәстүрлері қалыптасады.;) 3 кезең - жүйенің тұрaқты қызмет етуі (өзіндік бастаманы,өз бетімен әрекет етуді дамыту, қабілеттерінің дамуына орайлы пышқы қалыптастырылады;) 4 кезең – жүйке жұмысын тиянақтау немесе қайта жаңарту (бұл жерде екі бағыт болуы ықтимал: бірі сыныптағы едің екпінді әрекеттің,әдістің бар мектептің игілігіне айналуы; екіншісі – жаңа тәсіл, әрекет, тәсілдерді табу арқасында сынып тіршілік-әрекетін жаңарту.) Сыныптың сабақ жүйесінің өсу кезеңдері - сабақ жүйесіне байланысы пен қарым-қатынасы шектелген,жабық жүйе болмауы тиіс. Сынып бастаушы өз сыныбының бейтаныс да сынып оқушыларымен байланысын қалыптастырып,оның нығаюына атсалысқаны дұрыс.Сондықтaн қайсыбір шараларды параллель сыныптар арасында бірігіп өткізуді ұйымдастыру қажеттігі баршылық. Бірақ кездеме жерде ескеретіні оқушылардың барлығын шарамен қамту. Қалғандары босаң отырса, бір-біріне тосқауыл істеп, ешқандай жетістікке жасақ жеткізе алмайды.
8. Тәрбиенің мақсатын анықтау, қоғам талабы.
. Тәлім - қоғамның түбірлі қызметтерінің бірі, бөлек пендені мақсатты, тәртіпті қалыптастыру процесі, басшы ұрпақтың тәжірибесін ақырғы буынға меңгертіп, олардың сана-сезімін, қонымды мінез-құлқын дамытушы. Ер жеткен ұрпақ қоғамдыдтарихи өмірде жинаңталған тәжірибені, білімпаз сора буынға тәлім процесі арқасында береді. Тәлім материалдық игіліктерді өндіруге талапты, icшең адамдарды дайындауға бағытталуы тиіс. Маңызды өндіруші мұрша - дара тән. Пенде ретті түрде күрделі қатынастарға араласып, қоғамдағы қалыптасқан идеяны, саяси әм моральдық көзқарастарды, сенімдерді қоғамдағы адамдардық тіршілік сүру тәртібін меңгереді. Педагогика баланы оқыту, тәрбиелеу тәжірибелерін қорытып, тағылым әрі гүлдену үшін кepeктi жағдайларды анықтайды. Қорыта айтқанда, тәлім - қоғамның тарихи әлеуметтік-экономикалық жағдайларынан туатын объективтік процесс. Сабақ процесінде балдырған өзінің дамуына кepeктi жағдайларды пайдалануға қажет. Табиғи әрі әлеуметтік аралық оның көзқарасын дамытады. Мақсат дегеніміз - әлдекім нерсеге ұмтылу, қызметке асыру. Бұл тұрғыдан алғанда тәрбие мақсаты — жастарды өмірге даярлау мақсатымен жүргізілетін тәлім жұмыстарының нәтижесін ерте жорамалдау. Тәрбиенің мақсаты пен жүйесі мемлекеттің саясаты бен экономикасына бағыныңқы. Тәрбие мен қоғам бірey-мipey мезгілде табыс болды. Сабақ қоғамдық құбылыс, мұңсыз қоғам ешқандай жоғары дамымайды. Алғашңы қауымдық құрылыста ересектер балаларды іске дағдыландыру үшін қауымның әдет-ғұрпын, салтын үйретті. Таптық қоғамда тәрбие мақсатын айқындау қоғамның ең маңызды мақсатына айналды. Құл иеленуші қоғамдық құрылыста құлдар, өндіріс құралдары (жер, қаракет құралдары) - құл иеленушілерінің дара меншігі жә. Тәрбиенің мақсаты құл иеленушінің мүддесіне бағындырылып, балаларды басқыншылық атыс өнеріне тәрбиеледі. Әрбір мемлекетте балаларға білік беру бен тәрбиені ұйымдастырудық нақты мәселелері пен тәсілдері қарастырылады. Ұстаз қайсы қауметті қалыптастыратынын дөп білуі тиіс. К.Д.Ушинский өз қызметінің анық мақсатын көрмейтін тәрбиешіні құрылғы материалдарын әлдебіреу жерге үйіп тастап, одан яки алғысы келетінін білмейтін архитектормен салыстырады. Тәрбиеші сора ұрпаққа берілетін білім, іскерлік, дағдыны, тәрбиелейтін сезімшіл біліп, жоспарлы, мақсатты тағылым жұмысын жүргізеді. Я.А. Коменский «Сабақ мақсаты тағы міндеттері, маңызы, жүзеге асыру әдістері кісінің қоғамда алатын орнымен анықталу тиіс,» «Алдағы ғасырдық қандай болатындығы сол ғасыр үшін тәрбиеленген азаматтарға қатысты. Дүние жүзі - даналар-дық көптігімен баңытты» - деген ойлар айтты. Бұл ойларын «Ана мектебінің» кіріспесінде өрбітед
Достарыңызбен бөлісу: |