Әлихан Бөкейхановтың саяси және рухани-дүниетанымдық көзқарастары мен ұстанымдары

75. Әлихан Бөкейхановтың саяси және рухани-дүниетанымдық көзқарастары мен ұстанымдары.
Ә.Бөкейханов жетекшілік еткен «Алаш» партиясы мен Алаш автономиясы Қазақстандағы қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық және ұлттық мемлекет құрылыс мәселелерін шешу жолдарын анықтауда ұлттық тұтастық жән халықтық бірлік принциптеріне сүйенді. Бұл принциптер большевиктер мен Кеңес өкіметінің ұлттық мемлекет құрудағы принциптеріне қарсы болды. Сондықтан алаштықтар Қазан революциясын, Кеңес өкіметін қолдамады, қарсы шықты. «Алаш» партиясы бағдарламасының «Мемлекет қалпы» деп аталатын І-тарауында былай де жазылды: «Россия демократическая, федеративная республика болу.
Үкімет басында учредительное собрание мен Г.Дума қалауынша келісімді жылға сайланатын Президент болу.
Президент халықты министрлер арқылы бағу, ол министрлер учредительное собрание мен Г.Дума алдында жауаптар болу.
Депутаттар тегіс, тең тете, һәм құпия сайлаумен болады. Сайлау хақында қан, дін, еркек-әйел талғаусыз болады.
Ә.Бөкейхановтың ұлттық мемлекетті құру жөніндегі көзқарасы мынандай ұстанымдарға сүйенеді:

• 
  бірінші ұстанымы - Алаш ұлттық демократиялық болуы керек. Қазақтың байырғы жерін қашан қазақтың өзі ғылым мен техникаға сүйеніп, толық игермейінше, жер жекеменшікке, қоныс аударушыларға берілмеуі қажет;
  
• 
  екінші ұстанымы - Алаш жерінің астындағы, үстіндегі, көгіндегі барлық байлық қазақтың өзіне қызмет етуі керек;
  
• 
  үшінші ұстанымы - қазақтың жерінде өндірілген бір уыс жүн сол мемлекеттің азаматтарының үстіне тоқыма болып тоқылып, киіліуі керек;
  
• 
  төртінші ұстанымы - қазақ мемлекетінде мемлекет құрушы ұлттың тілі, діні, менталитет! өзге ұлттарға қарағанда үстем болуы керек;
  
• 
  бесінші ұстанымы - ғылымға, соның ішінде тәуелсіз ғылымға, ұлттық дәстүрге негізделген заңға сүйене отырып, Жапония үлгісіндегі ұлттық демократиялық мемлекет құру .
  

1. Ежелгі сақтардың дүниетанымдық ұстанымдары мен рухани құндылықтары.

2. Ежелгі сақтар өнеріндегі мифологиялық дүниетаным көрінісі. Әлемдік тәртіп және оның құрылымы.
3. Ежелгі сақтар өнеріндегі аңдық стиль: киелі аңдар және синкреттік бейнелердің мазмұны.
4. Ежелгі сақтардың әскери-теократиялық идеологиясы («Алтын адам» киімінің үлгісінде)
5. Ежелгі сақтар өнеріндегі түстердің әлеуметтік-символикалық мәні.
6. Түркілер өркениетінің пайда болуы мен қалыптасуы және оның ерекшеліктері.
7. Ежелгі түркілердің дүниетанымдық түсініктері және олардың рухани негіздері.
8. Ежелгі түркілердің «Тоныкөк», «Күлтегін» жазба ескерткіштеріндегі құндылықтық бағдарлар және олардың рухани-дүниетанымдық мазмұны мен сипаты.
9. Қорқыт жайындағы аңыз және ондағы адам өмірінің мағынасы мен құндылығы жайлы рухани-дүниетанымдық ойлар.
10. Қорқыт атаның өсиет-нақыл сөздері және олардың рухани адамгершілік мән-мағынасы.
11. Ислам дінінің VIII-X ғасырлар аралығында Орталық Азия жеріне таралуы және жергілікті халыққа ислам мәдениетінің әсері.
12. Орта ғасырлар кезіндегі Орталық Азия жерінде сауданың, қала өмірінің, мәдениет пен ғылымның дамуы.
13. Қарахандар мемлекетінде исламның мемлекеттік дінге айналуы және оның түркілердің рухани және мәдени өміріне тигізген әсері мен ықпалы.
14. Тәңіршілдік дүниетаным мен исламдық дүниетанымның сабақтастығы мен ерекшеліктері.
15. Орталық Азия жеріндегі орта ғасырлық ислам мәдениетінің ескерткіштері.
16. Ислам мәдениетінің орта ғасырлық қала құрылысы мен сәулет өнеріне тигізген ықпалы.
17. Айша бибі мен Бабаджа хатун кесенелері орта ғасырлық ислам мәдениетінің ескерткіштері ретінде.
18. Арыстан баб кесенесі: салыну тарихы мен рухани маңыздылығы.
19. Түркістандағы Қожа Ахмет Йассауи кесенесі: салыну тарихы мен қазақ халқының рухани өмірінде алатын орны мен маңызы.
20. Қазақ жеріндегі ислам сәулет өнерінің басқа да ескерткіштері және олардың орта ғасырлық рухани мәдениеттің дамуымен байланысы (Жошы хан, Алаша хан, Бекет ата кесенелері және т.б.).
21. Әл-Фарабидың энциклопедиялық мұрасының басты салалары және олардың рухани құндылығы мен маңызы.
22. Әл-Фарабидың философияны үйрену үшін нені білу қажеттігі жайлы ойлары.
23. Әл-Фарабидың іліміндегі болмыстың бастамалары жайлы көзқарастары.
24. Әл-Фарабидың ақыл-ойдың (интеллекттің) түрлері жайлы ойлары.
25. Әл-Фараби ғылымдардың түрлері жайлы көзқарастары.
26. Әл-Фарабидың қоғам және мемлекет туралы ойларының басты бағдарлары мен ұстанымдары.
27. Әл-Фарабидың қайырымды (ізгілікті) қала мен надан қалалардың сипаттары және надан қалалардың түрлері туралы ойлары.
28. Әл-Фарабидың іліміндегі мемлекет басшысына қойылатын 12 талап және олардың рухани-адамгершілік сипаты.
29. Әл-Фараби философиясындағы «бақыт» мәселесі және оның әлеуметтік-этикалық мазмұны.
30. Түркілер арасынан шыққан ислам мәдениеті мен ғылымының көрнекті өкілдері және олардың қол жеткізген жетістіктері.
31. Жүсіп Баласағұнның «Құтты білік» дастаны және ондағы басты рухани құндылықтар.
32. Махмұд Қашғаридың «Диуани лұғат ат-түрк» атты түркі тілдерінің сөздігі және оның дүниетанымдық мазмұны мен рухани-адамгершілік маңызы.
33. Ахмет Иүгінекидің діни-этикалық іліміндегі рухани құндылықтар.
34. Қожа Ахмет Йассауидың сопылық ілімі және ондағы рухани-адамгершілік құндылықтар.
35. М.Х.Дулатидың «Тарих-и Рашиди» кітабы және ондағы тарихи-философиялық ойлардың мазмұны мен сипаты.
36. М.Х.Дулатидың еңбегіндегі сопылық ілімнің рухани-дүниетанымдық маңызы.
37. М.Х.Дулати шығармашылығындағы мемлекет басқарудың ережелері мен әдістері.
38. М.Х.Дулатидың «Тарих-и Рашиди» кітабындағы рухани-адамгершілік құндылықтар.
39. Қазақ хандығы дәуіріндегі саяси-әлеуметтік және рухани-мәдени жағдай және ұлттық рухани-философиялық ойлаудың бастауы.
40. Қазақ ақын-жыраулары дүниетанымының рухани-адамгершілік негіздері.
41. Асан Қайғының рухани-әлеуметтік ізденісінің құндылықтық мәні және «Жерұйық» мәселесі.
42. Шалкиіз жыраудың толғауларындағы ел-жұрттың бірлігі, адамның өмірі мен тағдыры, ерлік, адамгершілік мәселелері.
43. Ақтамберді жыраудың жырларындағы ұлттық болмыстың, ел намысы мен мақсат-мүддесінің көрініс табуы.
44. Бұқар жыраудың шығармаларындағы қайшылықты заман шындығының көрініс табуы.
45. Дәстүрлі қазақ қоғамындағы билердің алатын орны мен әлеуметтік маңызы, олар дәріптеген әлеуметтік және рухани-адамгершілік құндылықтар.
46. «Жеті Жарғы» – қазақтың рухани-әлеуметтік болмысының туындысы.
47. Қазақ хандығы дәуіріндегі би-шешендердің дүниетанымында елдік, бірлік, ынтымақ мәселелерінің алатын орны мен маңызы.
48.Төле бидің елдің бірлігі жолында атқарған қызметі және билік шешімдері.
49. Қазыбек бидің елдің тұтастығын сақтау жолында атқарған қызметі, тапқырлығы мен дана шешімдері.
50. Әйтеке бидің мемлекеттілікті нығайту жолында атқарған қызметі және билік-кесімдері мен шешендік сөздері.
51. Қазақ мемлекеттілігінің әлсіреуі және хандық биліктің жойылуы, оның қазақтың рухани өміріне тигізген кері әсерінің көріністері.
52. Зар заман ақындарының шығармаларындағы елдік, тәуелсіздік құндылықтарының дәріптелуі.
53. Дулат Бабатайұлының шығармаларындағы әлеуметтік және рухани-адамгершілік құндылықтар.
54. Шортанбай Қанайұлының шығармаларында көрініс тапқан әлеуметтік және рухани-адамгершілік құндылықтар.
55. Мұрат Мөңкеұлының шығармаларында жырланатын әлеуметтік және рухани-адамгершілік құндылықтар.
56. Қазақ ағартушылығының тарихи алғышарттары және заңдылықтары мен негізгі ерекшеліктері.
57. Ш.Ш.Уәлихановтың қазақтардың тұрмыс-тіршілігіндегі табиғат күштеріне байланысты наным-сенімдері жайлы ойлары.
58. Қазақтардың рухани өміріндегі Ш.Ш.Уәлихановтың әлеуметтік прогресс идеясының маңызы.
59. Ыбырай Алтынсарин шығармаларындағы оқу, білімнің маңыздылығы жайлы ойлары.
60. Ыбырай Алтынсарин шығармашылығындағы қазақтардың рухани өмірі жайлы көтерілген мәселелер.
61. Абайдың дүниетанымы және оның негізгі бағдарлары мен ерекшеліктері.
62. Абай өлеңдеріндегі рухани-адамгершілік қасиеттер және олардың адамның рухани жетілуіндегі алатын орны мен маңызы.
63. Абайдың «Адам бол!» қағидасының рухани-дүниетанымдық мәні мен сипаты.
64. Абайдың «Қара сөздеріндегі» негізгі ой желілері және оның адамгершілік пен ізгілік қағидаларымен сабақтастығы.
65. Шәкәрім Құдайбердіұлының шығармаларында көрініс тапқан басты рухани-адамгершілік құндылықтар.
66. Шәкәрімнің «Үш анық» еңбегіндегі жан мен тән, ар-ождан жайлы таным-түсініктер.
67. Шәкәрім Құдайбердіұлының қазақтың ұлттық тарихи санасын қалыптастырудағы еңбегі («Түрік, қырғыз-қазақ һәм ханлар шежіресі»).
68. Шәкәрім Құдайбердіұлының «Мәнді сөздері».
69. ХХ ғасырдың басындағы қазақ қоғамының саяси-әлеуметтік жағдайы. Столыпиннің аграрлық саясаты және жер мәселесі.
70. Қазақтың алғашқы баспасөз органдары: «Айқап» журналы мен «Қазақ» газеті және олардың қазақтың ұлттық сана-сезімін оятудағы маңызы.
71. 1917 жылғы Ақпан революциясы. Алаш қозғалысының және «Алашорда» үкіметінің құрылу тарихы.
72. Алаш қозғалысының саяси бағдарламасы: негізгі идеялары мен мақсаттары.
73. Алаш қозғалысының көрнекті қайраткерлері мен олардың рухани-дүниетанымдық ұстанымдарының ерекшеліктері.
74. Ахмет Байтұрсыновтың саяси және рухани-дүниетанымдық көзқарастары мен ұстанымдары
75. Әлихан Бөкейхановтың саяси және рухани-дүниетанымдық көзқарастары мен ұстанымдары.